Тывада өрт айыылының «сарыг» чадазы чарлаттынган

Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг Сибирь федералдыг округтуң онза байдалдарны болдурбас болгаш узуткаар, өртке удур айыыл чок чорукту хандырар талазы-биле, ведомстволар аразының комиссиязының хуралынга киришкен. Хуралды май 6-да видеоконференция хевиринге РФ-тиң Президентизиниң Сибирь федералдыг округта бүрүн эргелиг төлээзи Анатолий Серышев эрттирген.

Хуралга Сибирьде өрт айыылының талазы-биле берге байдалда 6 регионну демдеглээн. Ук регионнарда суурларда болгаш дачаларда 180 бажың-балгат өрттенген. Тывада апрель 25-тен тура өртке удур онза чурумну чарлаан. Амдыызында өрт айыылының талазы-биле берге байдалдыг регионнар аразынче кирбейн турар. Арга-арыг камгалалының ажылдакчылырының кыва берген черлерни дүргени-биле эскерип кааш, баш удур хемчеглерни ап турарының ачызында өрт айыылы чүгээр байдалда.

Сезон эгезинде республиканың арга-арыгларынга ниитизи-биле 1 муң ажыг гектар черге 18 өрт болган. Оларның 13-ү баштайгы хүннерде дораан өжүрттүнген. Май 6-ның хүнүнде 2 өрт демдеглеттинген. Хову черлерге болган өрттерниң саны оон хөй – 65 четкен. Ооң уржуундан 2,2 муң ажыг га чер өрттенген. Өрт айыылының өөскүп турарының чылдагааны хөй кезиинде кижиниң оваарымча чок чоруундан болуп турар.

Ынчангаш республиканың Баштыңы хуралдың түңнелинде чазактың харыысалгалыг кижилеринден чон-биле ажылче онза кичээнгейни салырын негээн. Чурттакчы чоннуң хөй кезии өрт айыылынга удур дүрүмнерни хажытканы дээш, харыысалга дугайында сагындырыгларны херекке албайн турар. Тайылбыр ажылы-биле чергелештир өске хевирлерни база ажыглаары чугула. Чижээ, көдээ ажыл агый талазында болуп турар өрттерниң буруулуг кижилери - малчыннар болгаш өске-даа көдээ ажыл-агыйлыглар-биле өрт айыылынга удур дүрүмнерни сагыырының дугайында керээлерни чарар. Ол талазы-биле ажыл эгелээн. 700 ажыг дугуржулгаларда атты салган. Ынчалза-даа бо ажылче көдээ ажыл-агыйлыгларны шуптузун хаара тудар херек. А олар 3 муң ажыг кижи бар.

Өрттү үндүрген буруулуг кижилерни тодараткаш, харыысалгаже хаара туткан таварылгаларда массалыг информация чепсектеринге чырыдар херек. Өртке удур сезоннуң эгезинден тура, арга-арыгга өртке удур айыыл чок чоруктуң дүрүмнерин хажыткан таварылгаларда, 22 административтиг херек оттуртунган. Чурум үрекчилери ниитизи-биле 10,5 муң рубльга торгааткан. Харыысалга онааны эвээш бол, кижилер ындыг үүлгедиглер черле кеземче чок артпас деп чүвени билип алыры чугула.

Республиканың Баштыңы арга-арыг өрттериниң тургустунарынга, эки турачы дружиналарны киириштирбишаан, бедик деңнелдиг белеткелди тударын дааскан. Бо ажылдарже 700 хире кижини болгаш 200 ажыг техниканы хаара тудары көрдүнген. Ол дээрге эрткен чылга деңнээрге элээн хөй болуп турар.

35 чурттакчылыг черлерни, уругларның чайгы дыштанылга лагерьлерин онза хайгааралга алыр ужурлуг. Бөгүн республикада агаарның чылыы 27 гадус чдир хенертен чылып келгени-биле өрт айыылының дөрткү чадазын чараан. Ол чурум май байырлалдарның хүннеринде күштүг болуп артар.