Бүгү кичээнгейни - өрт айыылын болдурбазынче угландырар

11.04.2022 Агаар чылып, хар эрээни-биле чергелештир, өртчүлерге база бир чымыштыг үе – өрт айыылының сезону эгелээр. Өртке удур ажылдарны калбартып, белеткелди күштелдирер дээш, Тыва Республиканың Чазааның доктаалы-биле, 2022 чылдың апрельтиң 5-тен республика девискээринде арга-арыглыг черлерге өрт айыылының сезону эгелээнин чарлаан. Бөгүн болган Тыва Республиканың Чазааның аппарат хуралында, республика девискээринге болган өрттерниң дугайында дыңнадыгны ОБЯ-ның ТР-де кол эргелелиниң начальниги А. Артемов берген. Республика девискээринге ийи арга-арыг өрттери болган. Апрельдиң 6-да, Каа-Хем кожууннуң Бүрен-Бай-Хаак арга-арыг участогунга хамааржыр черге 34 га ниити шөлдүг өрт үнген. База ол ышкаш Улуг-Хем кожууннуң Арыг-Узүү арга-арыг участкогунга 1,5 га арга-арыг девискээринге өрттүң кыпканы демдеглеттинген. Эрткен чылдың бо үезинге деңнээрге, бо чылда хову өрттери 2,5 катап хөй болган. Ниитизи-биле 650 га шөлдү шыва алган 18: Чаа-Хөл кожуунга – 5; Барыын-Хемчик кожуунга – 4; Улуг-Хем кожуунга – 3; Бай-Тайга кожуунга – 2; Чөөн-Хемчик кожуунга – 2; Кызыл кожуунга – 1; Чеди-Хөл кожуунга – 1 хову өрттери болган. Чуртталга бажыңнарынга өрттер – эң айыылдыг. Эрткен неделяда 40 ындыг таварылга демдеглеттинген. Өрттен 8 кижи кемдээн, 20 кижини камгалаан. Кызыл хоорайда Московская кудумчузунда 122 дугаарлыг, тос каъттыг чуртталга бажыңынга үнген өрт айыылды тургускан. Бир квартирага чырык удазыны хыпканындан өөскээн өрт 30 дөрбелчин метр шөлдү шыва алган. 8 кижи – 4 улуг база 4 бичии (2, 12, 13 база 17 харлыг) чурттакчылар айыылга тавараткан. Бичии уругларны эмнелгеде чыттырган. Өртке удур федералдыг албанның ажылдакчылары 20 кижиге дузазын көргүскен болза, 54 кижи боттары айыылдан чайлап көшкен. Өрттерни болдурбазы-биле айыыл чок чоруктуң дүрүмнерин сагыыр: кургаг сиген, бок аймаа өрттетпес, сереңгизин, таакпызын өжүрер, одагның орнунче сугну кудуп, азы довуракты уруп, көстү өжүрер. Өрттен когарал улуг: ыяш-даштар өрттенип, дириг амытаннар узуткаттынар болганда, “өрттен артпас” дээн угаадыгны сактып чорууру артык эвес!