Тываның Өөредилге яамызының бо чылда кол айтырыы – өөредилгениң шынарын экижидер

16.02.2022 Тываның Баштыңы Владислав Ховалыгның киришкени республиканың башкылар ниитилежилгезиниң өөредилге шуулганында ындыг шиитпир хүлээп алдынган. Школа назыны четпээн өөредилге албан черлеринден эгелээш дээди өөредилгеге чедир, шупту деңнелдерде өөредилгениң шынарын бедидер арга-хевирлерни дилеп-тывары - шуулганның кол айтырыы болган. Тываның өөредилгени сайзырадып хөгжүдер болгаш билиг-мергежил бедидер институттуң баазазынга шуулган онлайн хевирлиг эрткен. Харылзааның өске талазынга өөредилге организацияларының удуртукчулары, кожуун чагырга даргалары олурушкан. Шуулганның киржикчилери республиканың өөредилге системазының амгы байдалын база чидиг айтырыгларын эдер моон соңгааргы ажылдарны сайгарып чугаалашкан. Тываның Баштыңы шуулганны ажыдып тура, өөредилге адырын деткиири-биле регион эрге-чагыргазының ап чорудуп турар хемчеглеринге каксы доктааган. Сөөлгү каш чылдарда алды школаны, үш уруглар садын, уруглар садтарынга 21 немелде тудугну тудуп, 12 өөредилге албан черлеринге база школаларның 57 спорт залдарынга капитал септелгени кылган. Бо чылын Кызылга дөрт ясли садтарны, бир школаны ажыдып, ийи школаны тудуп эгелээрин дыңнаткан. Өөредилгениң материал-техниктиг баазазын быжыглап тура, ооң өске талазын кошкадып болбас. Ооң бодалы-биле алырга, башкылар ниитилежилгениң кол кичээнгей салыр ужурлуг чүүлдеринге Тываның Баштыңы доктааган. Бирээде, өөредилгениң шынары. Школа назы четпээн уруглар албан черлеринде уругларның 50 хуузу барып турары дүвүрээзинниг медээ. Школа назыны четпээн өөредилге – ниити өөредилгениң бирги чадазы болганда, уругну школаже эки белеткээри - оларның кол сорулгазы. Уруглар садтарында өөредилге чорудуу долу хемчээл-биле күүсеттинип, уругларның чүге келбейн турарынга анализти кылып, чылдагааннарын тодарадыр даалганы Өөредилге яамызынга онааган. Школаларның хөй кезиинде өөредилгениң шынары куду демдектерлиг болуп турары – эдер ужурлуг база бир барымдаа. Республикада ол айтырыгны шиитпирлээрде, өөреникчилериниң билиглери куду ниити өөредилге организацияларынга методиктиг дуза көргүзер «500+» федералдыг төлевилелди чыл эгезинден ажыглап эгелээр. Ортумак профессионал өөредилге организацияларынга специалистерни белеткээри – база бир шиитпир херек угланыышкын. Өөредилгениң бо звенозун эде көрүп, республиканың экономиказынга херек мергежилдерге белеткеп эгелээри чүүлдүг. Ортумак профессионал өөредилге черлериниң ажылының шынарынга кол көргүзүг ооң мергежилдер аайы-биле доозукчуларның ажылга тургустунганы болур ужурлуг. Тываның Баштыңы ол айтырыглар-биле ажылдаарда, тодаргай суурга, хоорайга, тодаргай школага чиге айыттынган шиитпирни үндүрер херек деп айыткан. Тываның өөредилге сайыды Алексей Храмцов шуулганның киржкичилеринге өөредилге системазының амгы байдалын база келир үезин анализтээн илеткелди дыңнаткан. Өөредилгениң шынарын бедидер бир чугула негелде өөредилгениң шупту деңнелдеринде: школа назыны четпээн, эге база кол ниити өөредилгеде үзүктел чок харылзааны хандырарында. Республиканың өөредилге системазынче чаа модельдерни киирип, өөредилге организацияларын удуртуп-башкарарының аргаларын өскертири чугула деп түңнелди кылган. Шуулганның ийиги практиктиг кезээнде, кожуун чагырга даргалары база өөредилге эргелелдериниң төлээлериниң киржилгези-биле өөредилгени удуртурунуң чаа «чепсектери» кандыг болурун сайгарып көрген. Өөредилгениң шынары болгаш негелделери каяа-даа дең болур ужурлуг, көдээден хоорайже уруг-дарыгга эки билиглер дээш шуужарын соксадыр деп, шуулганның киржикчилери шупту чаңгыс бодалга келген. Бо өөредилге чылында башкылар ниитилежилгезиниң ажылдаар кол документизи болур кылдыр шуулганның түңнелдерин резолюцияже киирип, күштүг болдурган.