Эртем хүнүнде Тывада шылгараңгай болгаш аныяк эртемденнерни шаңнап-мактаан

10.02.2022 Чазак даргазының оралакчызы Елена Хардикова февраль 8-те, Эртем хүнүнде, республика чазааның чанында Тываның гуманитарлыг болгаш тускай социал-экономиктиг шинчилелдер институдунуң чаа оран-савазынга чедип, эртем болгаш эртем-өөредилге организацияларының удуртукчулары база ажылдакчылары-биле ужуражып, эки ажылдыгларга күрүне шаңналдарын тывыскан. 2021–2022 чылдарның түңнелдери-биле аныяк эртемденнерни деткээн Тываның Баштыңы - Чазак Даргазының шаңналы дээш мөөрейниң тиилекчилерин аңгы демдеглээн. Республиканың эртем албан чери чедиишкиннерин көжүп чоруур делгелгеге дерип көргүскен. Тыва Республикада Эртем талазы-биле агентилелдиң директору Алена Стороженко делгелгени тайылбырлаан, а Тываның гуманитарлыг болгаш тускай социал-экономиктиг шинчилелдер институдунуң директору Вячеслав Март-оол эде чаарттынган чаа оран-савазын көргүскен. Чазак Даргазының оралакчызы Елена Хардикова Тываның Баштыңы Владислав Ховалыгның өмүнээзинден Эртем хүнү-биле республиканың эртем ниитилежилгезинге байырны чедирип, регион хөгжүлдезиниң төөгүзүнде база Тываның социал-экономиктиг туружун бажыглаар перспективаларында эртем ажыл-чорудулгазының ужур-дузазын демдеглээн. Тыва эртемниң хөгжүлдезинде көскү үлүг-хуузун киирген база шинчилелдиг болгаш практиктиг эртем ажылында тодаргай чедиишкиннерни чедип алган эртемденнерге күрүне шаңналдарын вице-премьер тывыскан. Төөгү эртемнериниң кандидады Светлана Донгакка Тываның алдарлыг эртем ажылдакчызы хүндүлүг атты, культурология доктору Айлана Кужугетке «Шылгараңгай күш-ажылы дээш» ТР-ниң медалын, төөгү эртемнериниң кандидады Аяна Самданга база педагогика эртемнериниң кандидады Маргарита Кунгаага ТР-ниң Баштыңының Хүндүлел бижиин, филология эртемнериниң кандидады Кызыл-Маадыр Симчитке база филология эртемнериниң кандидады Надежда Серээдарга, ол ышкаш чаа оран-саваны тударынга улуг хуузун киирген ажылдакчылар – ТГТШИ АХЧ талазы-биле директорнуң оралакчызы Кежик Монгушка, чолаачы-механик Аржаан Монгушка, чолаачы Айдыс Сатка, вахтер-таңныыл Аяс Монгушка ТР-ниң Баштыңының Өөрүп четтириишкиннерин тывыскан. Хардикова Тыва Республиканың Баштыңы-Чазак Даргазының аныяк эртемденнерни деткээн шаңналдыг мөөрейиниң тиилекчилеринге сертификаттарны тывыскан. Эртемниң аңгы-аңгы адырларында 12 аныяк эртемден шаңналга төлептиг болган. Тыва Республикада Эртем талазы-биле агентилелдиң директору Алена Стороженко «Тыва эртем: амгы байдалы база ооң келир үези» деп темага илеткелди номчаан. Алдан-Маадыр аттыг национал музейниң директору Каадыр-оол Бичелдей 2200 статьялар, 950 ажыг иллюстрациялар, 20 хире карта кирген, регион чурттакчыларның аңгы-аңгы чылдарда амыдырал-чуртталгазын, ужур-чаңчылдарын көргүскен «Урянхай-Тыва энциклопедия» деп номнуң 664 арынныг бирги томун аалчыларга берген. Бо номда Тыва Арат Республиканың шупту конституцияларын ол-ла хевээр бир дугаар киирген. Бо үндүрүлгени Тыва Арат Республиканың 100 чылдаанынга тураскааткан. Бүгү Тывага 170 эксперттер улуг ажылды чоруткан. Федералдыг база регион удуртулгалыг алды эртем институттары: РЭА Сибирь салбырының Тываның бойдус курлавырларын комплекстиг шиңгээдир институт, Тываның көдээ ажыл-агыйының эртем-шинчилел институду, Тываның гуманитарлыг болгаш тускай социал-экономиктиг шинчилелдер институду, Национал школа хөгжүлдезиниң институду, Тываның эртем төвү база «Тыва Республиканың эмчи-социал айтырыглар база удуртулга» эртем-шинчилел институду Тыва Республикада үндезин болгаш тускай эртем база эртем-техниктиг шинчилелдерни чорудуп турар. Ол ышкаш Тываның күрүне университеди, Тыва Республиканың Алдан-Маадыр аттыг национал музейи база Тыва Республиканың Национал архиви республикада эртем ажыл-чорудулгазын база кылып турар. ТывКУ-нуң профессор-башкы составы-биле кады санаарга, эртемденнерниң саны 983 кижи, оларның 147-зи регионнуң эртем институттарында база ТР-ниң Өөредилге болгаш эртем яамызынга, ТР-ниң Экономика яамызынга, ТР-ниң Культура яамызынга хамааржыр албан черлеринде ажылдап турар. Оларның 365-и кандидат база доктор эртем чадаларлыг.