Тыва суурда 400 хире оолдар чаа спорт залга белеткенип эгелээр

30.12.2021 Тес-Хем кожуунуң Самагалтай суурга «Эзирлерниң уязы» регион төлевилели-биле чаа спорт залды декабрь 29-та ажыткан. Суурнуң 1 дугаар школазында туткан чаа спорт объектизинге 400 хире оолдар барып белеткенир. Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг спорт залдың ажыдыышкынынга киришкен. Ажыл-агыйжы үнүүшкүн үезинде, Шуурмак суурда көвүрүгнү база Чыргаланды суурда өг хевирлиг кылдыр туткан спортзалды хынап четкен.
«Эзирлерниң уязы» регион төлевилели-биле спортчу объектилерниң чоннуң күжү-биле тудуп турар. Тыва Республиканың Спорт яамызы тудуг материалдарын бээрге, муниципалитет сөөртүп алырының база ажылчыннарны чемгерериниң чарыгдалын бодунга алыр. Тес-Хемниң суурларында бөпүрүк болгаш өг хевирлиг спорт залдарын тутчурунга өөредилге организацияларның ажылдакчылары база тус черниң чурттакчылары идепкейин көргүскен. Мында кижи бүрүзүнүң үлүү улуг.
Январьда Самагалтай школазының өөреникчилерин аянныг столовая база үндезини-биле чаартып кылган спорт залы уткуп алыр.
«Тываның хоочун школазы он-он чылдарда спорт залы чок турган. Бо чайны ооң дугайында билип кааш, школага аңгы спортчу объектини тудар даалганы дарый берген мен. 400 хире оолдар, уруглар кыштың соогунда, чайның изиинде физкультуралаар дээш чанында школаже чоруп турган. Таарымчалыг чемненир чер, чылыг зал-даа чок турган. Ону көрбээчеңнеп эрте бээри болдунмас. Ол бүгү ажылдарже акша-хөреңгини чайын тускайлап берген бис. Ам школа боду спорт залдыг, столоваяда база залда улуг септелге удавас доосту бээр. Тодаргай шак мындыг ажыл-херектер-биле Тывада амыдыралды экижидип болур» - деп, Владислав Ховалыг чугаалаан.
Регионнуң удуртукчузу кожа чыдар Чыргаланды суурда тус чер оолдарының барып турары өг хевирлиг спорт залынга база четкен. Тоску классчы Айслана Дугар-оол беш класстан тура бокста барып турарын, ооң мурнунда эрги залга белеткенип турганын чугаалаан. Республиканың чурттакчыларынга спорт залдары четчир болур ужурлуг деп санап, чаа спорт залдарының ажыттынып турарынга өөрүшкүзүн илереткен. Аныяк боксерларның өөрүшкүзүн дыңнааш, «Эзирлерниң уязы» регион төлевилели-биле бо чаңгыс сезонда 22 объектини туттурган республиканың Спорт яамызының ажылын демдеглээн.
Тываның Баштыңы орук аайы-биле Тес-Хемниң Шурмак суурже кире дүшкеш, малчын коданче орукта чоокта чаа туткан көвүрүгнү хынап көрген. Үер үезинде бо-ла сугга алзыптар черде аварийлиг көвүрүг 24 чыл туруп келгенин суурнуң чурттакчылары чугаалаан. Ол үеде малчыннарның аргыжылгазы бергедей бээр.
«Кажан чаа көвүрүгнү тудуптарга, чүгле малчыннар эвес, а бүдүн суурнуң чону амырап турдувус. Чүге дээрге суур чону каттаар, тооруктаар үе кээрге, бо көвүрүгнү кешкеш, тайгаже үнерлер. Сезон келирге-ле, көвүрүгнү суг ала бээрге, суурнуң чону бергедежип эгелээр. Тываның Баштыңы бистиң кожуунга келгеш барган соонда, Тес-Хемде дыка хөй чүүлдер кылдынып, эки талаже өскерлип турарын эскердивис» - деп, Тес-Хем кожуун чагыргазының даргазы Чингис Тогаачы демдеглээн.
Орук-транспорт комплекизиниң яамызы 2021 чылда республиканың кожууннарында малчын турлагларже баар орукта 20 көвүрүг кежиглерни туткан.
Тываның Баштыңы Тес-Хемден кел чыда, Таңды кожууннуң Кызыл-Арыг суурга база кирген. Чаагай чаңчыл езугаар, аңаа Долаана биле Родион Шагаачыларның өг-бүлезинге барган. Өг-бүле беш ажы-төлдүг, хууда дузалал ажыл-агыйы база бар, «Чемгерикчи инек малым» деп социал төлевилелдиң киржикчилери. Родион Юрьевич – эрес-кежээ, анаа олурбас, суурунуң чонунга тудуг ажылдарынга бо-ла дузалажыр. Владислав Ховалыг Чаа чыл бүдүүзүнде уруг бүрүзүнге чигирзиг белектерни, а өг-бүлеге күзээни – плазмалыг телевизорну дамчыткан.
Бо чайын Владислав Ховалыг республиканың кожууннарынче үнүүшкүннер кылып турда, Тес-Хем кожуунга база четкенин сагындыраал. Кожуун төвү Самагалтай суурга хыналда үезинде, тус черниң чурттакчылары регионнуң удуртукчузунга чүгле чаңгыс школада спорт залы барын чугаалаан. Ховалыг ынчан Самагалтайга бөпүрүк спорт зал тудар шиитпирни хүлээп алган. База ол ышкаш 1 дугаар школаның аңгы оран-савазынга улуг септелгени кылыр даалганы берген.