Тывада 2021 чылда бойдус камгалалының мурнады боттандырар ажыл-чорудулгазын демдеглээн

Яамының болгаш ооң организацияларының бирги черде ажылы - республика девискээриниң чартыын 1 млн. га черни ээлээн арга-арыгларны камгалап, ону чөптүг ажыглап, көвүдедир тарып өстүрери деп, ведомствонуң удуртукчузу Шолбан Хопуя демдеглээн. 2020 чылда арга-арыг ажыл-агыйын хөгжүдер күрүне программазын күүседиринче 533,8 млн. рубльди үндүрген. «Арга-арыг камгалалы» федералдыг программаның шупту хемчеглерин 100 хуу күүсеткен. Программа-биле 95,9 млн. рубль акшага 182 санныг техниканы база дериг-херекселдерни саткан. 

Өрттерни болдурбас ажыл, ылаңгыя Барыын-Хемчик биле Бии-Хем кожууннарның арга-арыг ажыл-агыйларында эки түңнелдерни берген. Өөскээн өрттерни баштайгы хонуунда-ла дүрген өжүреринге Балгазынның арга-арыг ажыл-агыйы шалыпкын дирткен. Чыл дургузунда чон ортузунга суртаал-агитастыг ажылдарны чорудуп, кижиниң буруузу-биле болган өрттерниң санын ийи катап - 95 хуудан 52 хуу чедир эвээжеткен. 

Катап тургускан арга-арыг шөлдери 16 хуу улгаткан. Ындыг ажылдарның темпизи 84,7 % четкен. Республиканың Бойдус яамызы экологтуг акцияларны организастаан. Ада-чурттуң улуг дайынынга Тиилелгениң 75 чылынга тураскааткан «Сактыышкынның сады – чуртталганың сады!» бүгү-российжи акцияга 1223 кижи киришкеш, 4570 өзүмнерни олурткан. 

Биче болгаш ортумак бизнестиң субъектилери-биле арга-арга участоктарын арендалаар 50 керээ, арга-арыг ыяжын садар 69 керээ чардынган. «Аныяк өг-бүлеге кыштаг», «Чемгерикчи инек малым» база «Чаа сорук» губернатор төлевилелиниң 178 киржикчилеринге чурттаар бажың база кажаа-хораа тудар ыяш белеткеп алырынга чудуктарны тускайлаан. Ол сорулгага ниитизи-биле 23,8 муң кубометр ыяшты белеткээн. 

Дириг амытаннар делегейиниң объектилерин база сугнуң биологтуг курлавырларын камгалап база ажыглаарын – яамының ажыл-чорудулгазының чугула угланыышкыны болур. Яамы эрткен чылын хыналда-үнүүшкүн составының материал-техниктиг баазазын быжыглаан. Инспекторларга УАЗ 3 автомашинаны, харга чоруур техниканы, 3 спутник телефонун, ужудукчу чок ужар тепловизорлуг аппаратты, төтчеглекчилерге удур ажыглаар «Гроза» комплексти саткан. 

Республика Баштыңының тожу тываларының чаңчылчаан ижи – иви ажыл-агыйын, аңныыр болгаш балык тывыжын камгалап, хөгжүдер дээн даалгазы-биле эгелээн “Ыраккы суур” губернатор төлевилелин Бойдус яамызы дагдынган. Ооң күүселдези-биле Тоора-Хем суурда балык болбааразырадыр цехти ажытчып, ында 8 кижини ажылда хаара туткан.

 «Экология» национал төлевилелдиң “Арыг чурт” федералдыг төлевилел шугумунуң хемчээ-биле, 2021 чылда республика «Тувакобальт» комбинаттың артынчыларын чок кылырынга федералдыг субсидияны алырын чедип алган деп, Шолбан Хопуя демдеглээн. Республика ол-ла төлевилелдер боттанылгазы-биле Кызылда агаарның арыглаашкынын чорудары база көрдүнген. Коммунал боктарны аайлаар системаны чаа чадаже шилчидер ажылдарны кылыры кол айтырыгларның бирээзи.