Тыва турисчи-кадыкшылга каттыжыышкыннарын тударынга ниитизи-биле 6,1 млрд. рубльди тускайлаар

Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Туризм талазы-биле федералдыг агентилелдиң удуртукчузу Зарина Догузова-биле «Экономиктиг хөгжүлде болгаш инновастыг экономика» федералдыг программаның “Туризм” иштики программазынче КИП-ти киирер аргазын сайгарып көрген. 

«Чугаа ажыктыг болгаш сорук кииришкинниг болду. Зарина Валерьевнаның Россияны хөгжүдеринге регионнарның күжүн канчаар шын ажыглаарын, ооң чурттакчыларының боттарының дыштанылгазын, сайзыралдың башкарыкчызы туризм болур кылдыр канчаар кылыптарын чүгле угаап билир эвес, чүүл бүрүзүн сайгарып турар» - деп, Шолбан Кара-оол Ростуризмниң удуртукчузу-биле ужурашкаш бижээн.

Төлевилелче салган инвестицияларның хемчээли – 6,1 млрд. рубль, ооң 4 ажыг млрд. рубли бюджеттен дашкаар акша-хөреңги болур. Хөй угланыышкынныг «Чагытай» турисчи төп, дагдан хаактаашкынның "Тайга" комплекизи, «Дус-Хөл» кадыкшылга комплекизи, Улуг-Хем бажында даглыг хемнерге спортчу болгаш трофейлиг балыктаашкынга ынактарга баазаларны тудары ол төлевилелде кирген. 

Республика колдуунда чугула инфраструктураны - оруктар, чырык шугумнары, котельнаялар, коммуникациялар, инженер четкилери база өске-даа инфраструктуралар тударынга федералдыг дузаны дилеп турар. 

Объект бүрүзү бактааттынган девискээриниң ниити хөгжүлдезинге улуг үлүг-хууну киириштирер кылдыр санаан. Ол объектилер бодунуу-биле бир тускай. Чижээ, Дус-Хөл хөл бодунуң шынарлары-биле Өлүг далайга шуут-ла дөмей, совет үеден бээр чон ортузунда билдингир, улуг чурттуң шупту булуңнарындан муң-муң кижилер маңаа кадыкшылын быжыглап, “бүдүү” дыштанып турар.

Балыктаарынга база суг туризминге сонуургалдыгларга бааза тургузарын планнаан черлер техниктиг хөгжүлде тергиидээн бо үеде шоолуг шиңгээттинмээн, сайзырал четпээн болгаш, онза улуг үнелелде. Россияның президентизи В.В.Путин, делегейниң өске-даа бедик дужаалдыг кижилери ол черлерде дыштанып кээп турары, анаа эвес. 

«VisitTuva.ru» КИП 2025 чылга чедир 250 чаа ажылчын олуттарны ажыдар. Туризм адырында төлевирлиг ачы-дуза чедирилгезиниң хемчээли 250 млн. рубль чедир көвүдээр ужурлуг. Кластер 7-9 чыл хире болгаш регионнуң эң шыырак үндүрүг төлекчилериниң бирээзи апарып, бюджетче 2,5 млрд. рубльди киирер. 

Республика сөөлгү чылдарда туризм адырынче кичээнгейни углап, аян-чорукчулар агымын үш катап көвүдеткенинден, салдынган ол көргүзүглерни чайлыг чедип ап болур. Эрткен чылдарда Сибирьде үш ажыл-агыйның бирээзи – “Туран” сыын ажыл-агыйы, “Азия төвү” скульптура комплекизи, «Алдын-Булак» этнокультура комплекизи, Сибирьде бир-ле дугааргы беш сылдыстыг «Азимут» гостиница комплекизи туттунган. 

Грузияда радоннуг суглары алдаржаан Цхалтубо санаторий-биле дөмей составтыг Чедер хөлдүң эриинде санаторлуг-курорт база кадыкшылга комплекизин 2020 чылда тудуп эгелээн. Ол ышкаш «Марал-Тува» кадыкшылга төвү 2021 чылда ажыттынар. Бо ийи төлевилелче 1,2 млрд. рубль акша салыышкыны херек, ону тудуп аптар болза, республика 150 хире чаа ажылчын олуттарны, аалчылар чыттырар 300 орунну тургузар. 

Регионнуң туризм адырын хөгжүдеринге Кызылдың аэпопортунга делегей рейстерин ажыдары, «Хандагайты – Боршоо» хыналда-эрттирилге пунктузунга хөй талалыг эрге-байдалды тыпсыры шапкын базымны бээр. Кызыгаарлар аразының транспорт шугуму туттуна бээр болза, Барыын Кыдаттан база Моолдан туристерниң саны 3-5 хуу көвүдээр. Чижээ, улуг моол турисчи операторлар-биле келир чылдан эгелеп аңгы-аңгы турларны организастаар дугайында дугуржулгалар шагда-ла чардынган.