Ат-алдарлыг спортчулар тыва хүрешти хөгжүдер дээш Тываның эрге-чагыргазының кылып турар күжениишкиннерин үнелээн

Ооң дугайында хүреш талазы-биле алдар-аттыг билдингир мөгелер, республиканың хөй дакпыр чемпионары боттарының бодалын илереткен. Бурунгу ужур чаңчылдарлыг болгаш спорттуң национал хевири тыва хүрешти хөгжүдеринге регионнуң эрге-чагыргазы болгаш Тываның Баштыңы Шолбан кара-оол улуг үлүүн киирип турарын демдеглээн.

Маадыр Монгуш – ТР-ниң Арзылаң мөгези: - Тываның Баштыңының саналдааны-биле, бо чылын спорт залдары чок бичии көдээ суурларда «Эзирлерниң уязы» төлевилелди эгелээнин деткип көөр кижи-дир мен. Келир үениң «эзирлеринге» уялар туттунуп эгелээни эки базым. Чазак даргазы спорттуң аңгы-аңгы хевирлеринде көскү чедиишкиннерлиг спортчуларга бажыңнарны, сертификаттарны берип турары дыка өөрүнчүг. 

Шолбан Валерьевич аныяк-өскенни спортче хаара тудар дээш үлегер-чижээн көргүзүп турарын билир бис. Мен бодум база школа-интернатта өскүс оолдарга тыва хүреш секциязын эрттирип турар мен. Билдингир мөгелеривис хүреш клубтарын ажыдып тудары элээди оолдарга эң-не херек деп санаар мен. Бистиң келир үевис чаштарда болганда, бичии оолдар аразынга Шагаа дээн ышкаш байырлалда тыва хүреш маргылдаазын садиктиң кижизидикчи башкылары эрттирип турарын черле демдеглезе эки. Чаартынган «Субедей» спортчу өргээвис спортчу маргылдаалар көөрүнге дыка тарымчалыг апарган. Ооң мурнунда кышкы үеде хүреш эрттирер зал чок турганын сактыр боор силер. Ам улуг, делгем залга хүреш көөрге магалыг-дыр. Тываның Баштыңы Бо бүгүнү чедип алыр дээш улуг ажылдарны кылган. Ынчангаш Тываның Баштыңы Шолбан Валерьевич удавас тыва спортчуларның одуруунга эглип келирин четтикпейн манап, дүрген сегип келирин күзедивис. 

Сылдыс Монгуш – 2019 чылдың Наадым хүрежиниң чемпиону: - Бо чылын чүгле Тывада эвес, а бүгү Россияда, делегейде нептерээн коронавирус пандемиязының үезинде спортчу кандыг-даа хемчеглерни соксаткан. Спортчу залдар, бөлгүмнер хагдынып, маргылдаалар болбастаан. Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол чылдың-на май байырлалында албан эртер – Улуг Тиилелгеге тураскааткан тыва хүреш маргылдаазын онлайн хевирге дамчыдып эрттирерин саналдаан. Тыва мөгелер ону өөрүшкү-биле хүлээп алгаш, шилиттинген 8 мөгениң хүрежин бараалгатканын сагындыраал. Бо удаада Наадым хүрежинге 128 мөгени салыр деп шиитпирлээн бис. Республиканың кожууннарын 8 мөгелери төлээлээр. Сентябрьның 4-те көрүкчүлер телевидение дамчыштыр солун хүрешти көөрлер. 

Аяс Монгуш, Тыва Республиканың Күчүтен мөгези: - Бо хонуктарда тыва хүрешке хамаарышкан конференция болуп эрти. Сөөлгү чылдарда тыва хүреш бурунгаар базымнарны кылып, сайзыраанын билир силер. Аныяк, хоочун мөгелер, тренер башкылар, спорттуң хоочуннары чыглып алгаш, хүреживис көрүкчүлерге солун, мөгелерге эптиг, таарымчалыг болзун дээш сайгарылгалыг чугааны кылып, эдилгелерни, немелделерни киирдивис. Бодум хуумда мөгелерниң ат-сывын эде көрүп, шын шиитпирни үндүргенинге чөпшээрештим.

Даргавыс Шолбан Кара-оол кожавыс Моол чурттуг, сумога Японияда бир дугаар черде улуг мөге Асашорини Тываже чалап экээрге, тыва чонга, спортчуларга дыка өөрүнчүг болган. Элээди оолдар мөгени, сумону сонуургап, хей-аъды көдүрүлген боор деп бодаар чордум. Чүге дизе тыва хүреш сумо, самбо, дзюдо дээн ышкаш хүрештерге дөмейлешкек болгаш, ол хүрештерниң дүрүмнерин-не билип алыр болза, хүрежири белен деп санаар мен. 

Бо чылдың Наадым хүрежинге киржир дээш, белеткенип тур мен. Солун хүреш болур ужурлуг. Тываның Баштыңы чылдың-на Наадым хүрежин ажыдып, мөгелерге тиилелгени күзеп, хей-адын көдүрүп каар кижи болгай. Ынчангаш республиканың Баштыңы дээш мөгелер сагыш човап тур бис. Кызып эки сегип, төрээн черинге чанып келирин манап тур бис.