Тыва дүжүт ажаалдазын октябрь 15-те доозар

Күрүне статистиказының федералдыг албанының Красноярск край, Хакас Республика база Тыва Республика талазы-биле эргелелиниң баш бурунгаар сан-чурагайларындан алырга, Тыва Республиканың шупту ажыл-агыйларында көдээ ажыл-агый культураларын тарыыр 44,7 муң гектар тарылга шөлү бар. Ооң 14,9 муң газынга (ниити тарылга шөлүнүң 33,3 % ) тараа культураларын, 27,1 муң газында (60,6%) мал чиир культураларны, 2,7 муң гада (6,0%) картофель болгаш өске-даа культураларны тараан. 

2019 чылдың август 25-те Улуг-Хем кожууннуң девискээринге 2,5 см хире хемчээлдиг улуг долу дүшкен. Ооң хараазындан 3 тараачын-арат ажыл-агыйларының 685 га шөлдүг черинде көдээ ажыл-агый культуралары когараан. Онза байдалдың муниципалдыг комиссиязы когаралдың ниити түңү 1849,9 муң рубль деп санаан. 

Дүжүт шөлүнүң ниити хемчээли 43958,6 га (2018 чылга деңнээрге 115,7%): ооң 14776 газында тараа культуралары (2018 чылга деңнээрге 102%) база 26433 газында мал чиир культуралары (2018 чылга деңнээрге 129%, ооң 21946 газында чаңгыс, а 4487 газында хөй чылдыг сигеннер) тарыттынган. Картофельди 2440,6 га, ногаа аймаан – 299 га черден ажаап алган (2018 чылга деңнээрге 106 база 105%). 

Ниитизи-биле 14,8-17,0 муң тонна тараа культураларын, 32,0 муң тонна картофель дүжүдүн алыр ужурлуг. 

Бо хүнде Чаа-Хөл биле Каа-Хем кожууннарда дүжүт ажаалдазы кидин-түлүк: 48 га шөлден тарааны ажааган (дүжүт шөлүнүң 0,3 % ), ооң иштинде 42 гадан 73 тонна кызыл-тастың, 5,5 гадан 9 тонна суланың дүжүдүн алган. Ниитизи-биле 82 тонна тараа дүжүдүн ажаап алган. Республика ортумаа-биле гадан 17,3 центнер дүжүттү алган. 

Танды, Чөөн-Хемчик, Барыын-Хемчик, Эрзин кожууннар мал чиир культураларны ажаарын уламчылавышаан. 8745 га шөлден мал чиир культураны бөлген. 12126 тонна ногаан сигенни: 8995 тонна чаңгыс чылдыг, 3115 тонна хөй чылдыг сигенни курлавырлаан. Бир гадан 14,6 центнер дүжүт. 

217 гадан картофель дүжүдүн ажааган (дүжүт шөлүнүң 8,9 % ). Бир гадан ортумаа-биле 168 центнерни азы 3659 тонна дүжүттү алган. 

121 га шөлдерден шупту 1499,5 тонна ногаа аймаан (дүжүт шөлүнүң 40,6 %) ажаап, гадан 123 центерни алган. 

Дүжүт ажаалдазында 38 комбайнны хаара туткан. Республиканың АҮК дүжүт ажаар комбайннар-биле 50 хуу хандыртынган. Бир комбайнга 389 га шөл онаажыр болганындан дүжүт ажаалдазының агротехниктиг хуусаазын саададып турар. Республика Чазаа 2016 чылдан бээр техника садып алырынга чылдың-на 27,0-32,0 млн рубльди тускайлап турар.

Дүжүт ажаалдазын октябрь 15-те доозар деп планнаан.