Тываның Баштыңы Улуг-Хем кожууннуң чону-биле

Баштай, көдээ суурнуң школазынга четкеш, оолдар, уругларны чаа өөредилге чылында хүлээп алырынга ол белен болганын онзалап демдеглээн. “Эрткен чылдарның 50 чылдарында туттунган эргижирээн школа башкылар коллективиниң күжү-биле арыг-силиг, таарымчалыг байдалды тудуп турар-дыр. Эр-хейлер! Ажылынга бердинген башкыларның демниг коллективин демдеглезе чогуур” – деп, чыылган чонга чугаалаан. 

 Ажыл-агыйжы чугаа үезинде, кандыг ажылдар кылдынганын, чүнү кылып шыдавайн барганы дээш, келир үеде чаа-чаа сорулгаларны салган. Чон-биле дорт ужурашкаш, ынчан чүгле улустуң сагыш-сеткилин өйүп чоруур айтырыгларны тодарадып, чүү оларны дүвүредип чоруурун хандыр билип ап болурун чазак баштыңы демдеглээн.  

Тываның Баштыңы РФ-тиң Чазаанга Тыва Республиканың 2030 чылга чедир социал-экономиктиг шапкын хөгжүлдезиниң талазы-биле улуг планны бадыладып алыр дээш, ол талазы-биле улуг ажылдар чоруп турарын чонга таныштырган. Эрткен чылдарда республиканың хөгжүлдезинде херии базымнар кылдынган. Оларның чижээнге, Эрзин уунче угланган турган федералдыг орукту Кызыл-Хандагайты-Боршоо угланыышкынныг кылдыр эде кылып, республиканың хөй санныг чурттакчыларлыг кожууннарын таварып эртер кылдыр чаартканын база катап чугаалаан. Оон аңгыда республика найысалалында Кызыл аэропортунуң ужуп-хондурар шөлүн база комплексти бүрүнү-биле чаартып, бедик деңнелче көдүргенин айыткан.  

Ук ужуражылгада республика чазааның кежигүннери - кол яамыларның удуртукчулары келгени айтырыгларны ол-ла черинге шиитпирлээринге улуг рольдуг болган. “Көдээни хөгжүдүп, сайзырадыр” программа чорудуу-биле, 2020-2021 чылда Чааты сумузунга чаа школаны тудар чогуур документилерни белеткеп эгелээр дээн өөрүнчүг медээни дыңнаткан. Оон аңгыда, арга-күштерни мөөңнеп тургаш, Чодураа суурнуң чонунга спорт зал тудар арганы көөр болган. Суур иштиниң оруу берге байдалда келгенин, ону эде-хере тырттары күзенчиг апарган-дыр деп, республиканың орук-транспорт сайыдынга сагындырган.

Кожууннуң чону Чазак даргазының ажыл-ижин деткип, санал-оналдарын берген. Чижээ, Арыг-Бажы суурнуң чурттакчызы, республика чазааның деткимчези-биле сүт болбаазырадыр цех чоокта чаа ажыттынганынга өөрүп четтиргенин илереткеш, ам бүдүн чыл дургузунда ажылдаар уругларның дыштанылга лагерин кожууннуң девискээринге ажыдып көрзе деп саналын киирген. “Бир эвес чүгле кожуунга кылыр деп күзелдиг болзуңарза, муниципалдыг эрге-чагырга-биле кады ажылдаарын, а республика чергелиг дээр болза, төлевилелди ажылдап тургускаш, тускай төлевилел мөөрейинге киржип болур силер” – деп, тодаргай харыыны берген.  

Улай-улай чагган чаъстар уржуундан Арыскан суурже кирер орукта көвүрүг сандан үнгенин, кажан септелге ажылы эгелээрин айтырган. “Ийе, чаъстар ужун республика девискээринде дыка хөй оруктар болгаш көвүрүглер үрелген турган. 14 көвүрүгнүң 5-жи сандан шуут үнген, артканнарын ажыглалче киирген. “Восток” КХН оруктарда септелге ажылдарын кылып турар, а Арыскан суур чонунуң аарышкылыг айтырыы бо хонуктарда шиитпирлеттинер” – деп, Ш. Кара-оол чыылганнарга дыңнаткан. 

Тываның Баштыңы чер-чуртун сайзырадып, чаа-чаа төлевилелдерни боттандырарынга боттарының үлүүн киирип чоруур чаңгыс чер-чурттуглары сеткил-хөөнү көдүрлүүшкүннүг-дүр дээрзин демдеглээш, төрээн чериниң хөгжүлдезинге  ачы-хавыяазы дээш, улуг-хемчилерге шаңнал-макталдарны тывыскан. Хууда дузалал ажыл-агыйының баштыңы Сергей Тюлюшке Тыва Республиканың Баштыңының өөрүп четтириишкинин тывыскан. А Тыва Республиканың Баштыңының Хүндүлел бижиктеринге Хайыракандан Светлана Байыр-оол, Шагаан-Арыгдан Лилия Байыр, Раиса Биче-оол, Андрей Неверицкий төлептиг болган.