26.10.2018
Октябрь 23-те, Новосибирск хоорайга хуралдаан «Сибирь дугуржулгазы» регионнар аразының ассоциациязы (МАСС), Кыдат Улус республика-биле харылзааларны хөгжүдер холбашкан элээн каш эгелээшкиннерни «Делегей кооперациязы болгаш экспорт» национал төлевилелче киирерин саналдаан.
Ооң бирээзинге, Тываны таварты, Кыдатче чырык энергиязын шөйерин организастаарынга Евро-Азия энерго-көвүрүүн тудары хамааржыр. МАСС даргазы, Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол, регионнар аразының ассоциация чөвүлелиниң төнчү протоколунда, Кызылдан Моолдуң Улан-Баторже база Кыдаттың Урумчиже авиа-шугумну организастаарын, КУР-нуң Синьцзян-Уйгур автономнуг можузунче углаан Курагино – Кызыл демир-оруун тудар дугайында санал база киргенин дыңнаткан.
«Бо чоокку чылдарда Кызылдың аэропорту «делегей чергелиг аэропорт» деп эрге-байдалды алыр ужурлуг, ынчан чурттар аразынга авиа-аргыжылганы эгелээрге, Тыва Республикага улуг оруктар ажыттынар. Чижээ, бистиң эң чоок кожавыс Моолдуң найысылалы Улан-Баторже бөгүнде, чүгле Иркутск база Улан-Удэден дорт рейстар ужуп турар. Ынчангаш чурттар аразының Улан-Батор – Кызыл – Новосибирск база Улан-Батор – Кызыл – Красноярск авиа-аргыжылгазын чедип алыр сорулгалыг бис» – деп, Тываның Баштыңы МАСС чөвүлелиниң хуралында чугаалаан.
«Сибирь дугуржулгазы» регионнар аразының ассоциация хуралының шиитпири-биле, Кыдатче улаштыр углаар «Курагино – Кызыл» демир-орук тудуунуң дугайында төлевилелди «Кызыгаарлар аразында коридорнуң Сибирь экспорт-угланыышкынын сайзырадыры» регионнар аразының программазынче киирерин саналдаан.
«Кызыл – Улан-Батор» база «Кызыл – Урумчи» авиация оруун тургузар төлевилел МАСС протоколунче кирген. Оон аңгыда, Россиядан Кыдатче, Тываны таварты чырык энергиязын дамчыдар Евро-Азия энерго-көвүрүгнү тудар дугайында эгелээшкинни чөвүлел хуралдың түңнел документилеринде айыткан. Россия Федерациязының Президентизиниң 2018 чылдың май 7-де «2024 чылга чедир үеде Россия Федерациязының национал сорулгалары болгаш стратегтиг айтырыгларының дугайында» Чарлыы езугаар хевирлеттинген «Делегей кооперациязы болгаш экспорт» национал төлевилелче киирер ниити чагыгже шупту ол санал-оналдарны киирерин планнаан.
«Чугжуп тургаш, бизнес кылыры берге – деп, Шолбан Кара-оол МАСС чөвүлелиниң хуралында, Тываны таварты ужар чаа авиация оруктарының төлевилелдерин таныштырып тура, демдеглээн – Бис шупту бизнеске, ажыл-агыйжы болгаш культурлуг харылзааларны тургузарынга, туризмни сайзырадырынга инфраструктура кайы хире херегин билир бис. Чүгле регионнар аразының аргыжылгазынга таарымчалыг эвес, а оон-даа ыңай уламчылаар, долу, бодаттынган авиация муршруттарынга байдалдарны тургузар ужурлуг бис».