Тывада мал чеминиң белеткели доозулган

 Республикада 200 муң гектар шөлден сиген-ширбиилди кезип, чыгган. Мал чеминиң чогуур курлавыры хандырттынган. ТР-ниң Көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем яамызы түңнел сан-чурагайларны муниципалиттерниң көдээ ажыл-агый эргелелдериниң көргүзүүнге даянып үндүрген.

Тываның көдээ ажыл-агый бүдүрүлгелери – 28,6 муң тонна; хуу дузалал ажыл-агыйлары –151,6 муң тонна; организацияларның дузалал ажыл-агыйлары – 6,1 муң тонна сиген-ширбиилди белеткээн.

Ниити мал чеминиң 20,5 хуузун, азы 48 муң тонназын тараачын (арат) ажыл-агыйлары курлавырлап алган. «Аныяк өг-бүлеге кыштаг» губернатор төлевилелиниң киржикчилери ол бөлүкте кирген. 2016 чылдың киржикчилери – 2301 тонна, 2017 чылдың – 2218 тонна, а бо 2018 чылдыы – 1469 тонна быжыг мал чемин курлавырлаан. Аныяк малчыннар ниити салдынган сорулганы 100,1 хуу күүседип, 6,3 муң тонна мал чемин турлагларында чедирген.

«Туран" сыын ажыл-агыйы» ТР-ниң КУБ ниити планын 83 хуу күүседип, 500 тонна сигенни кезип алган. Ам 210 тонна мал чиир тараа садып алыр керээни чарарлар.

14 кожуунда мал чеминиң зоотехниктиг шынарын хынаан. «Тувинская» агрохимиктиг албанның күрүне станциязы шинчилелдерни чоруткан. Бай-Тайга биле Сүт-Хөл кожууннар I класска хамааржыр эң эки шынарлыг мал чемин белеткээнин шинчилел көргүскен. Кызыл, Бии-Хем база Чаа-Хөл кожууннар II класстың мал чемин белеткээн. А арткан кожууннарда III класска хамааржыр мал чеми курлавырлаттынган. 

Көдээ ажыл-агый яамызының специалистери мал чемин белеткээр хуусааның саадаашкынын тайылбырлаан. Чайның башкы айында кааңнаашкын база сиген кезер үеде үргүлчүлелдиг чаъстар мал чеминиң белеткелинге шаптараазынны тургускан деп санаан. Ооң-биле чергелештир, суггур чаъстар ачызында, сиген шөлдеринге оът элбек үнүп, мал чеми белеткээр темпини улгаттырган.

Мал чемин белеткээр кампания үезинде 765 тракторну, 648 сиген кезер, 456 дырбаар база 90 тырый бастырар техниканы ажыглаан. Мал чеми белеткээр 606 бригадага 9651 кижи ажылдаан. Кожууннарда ниитизи 1770 тонна мал чеминиң курлавыр фондузун тургускан.

Ам муниципалдыг тургузугларның удуртукчулары мал чемин таптыг шыгжап, өртке удур хемчеглерни алыр ужурлуг деп, көдээ ажыл-агый яамызы сагындырган.