Тываның Баштыңы: Төрээн черивистиң чечектелиишкини, чоннуң чедимчелиг чуртталгазы дээш демниг ажылдаар

 Ооң ажылынга Тыва Республиканың Баштыңы Ш. Кара-оол, ТР-ниң Дээди Хуралының (парламент) даргазы К. Даваа, республика чазааның кежигүннери, ТР-ниң бюджет-хайгаарал албанының, Федералдыг Казна албанының ТР-де эргелелиниң, ТР-ниң Саналга палатазының, Федералдыг Үндүрүг албанының ТР-де эргелелиниң, Россия банкыларның Тывада салбырларының, муниципалитеттерде саң-хөө эргелелдериниң тускай мергежилдиглери киришкен.  

Республиканың саң-хөө шугумунда 2 муң ажыг кижи ажылдап турар. Оларның ажыл-чорудулгазы хөй талалыг. Республиканың бурунгаар турум сайзыралы, социал болгаш өске-даа төлевилелдерниң чедиишкини ажыл-чорудулганы чедимчелиг башкарганындан, эң-не нарын айтырыгларны шын болгаш чиге шиитпирлээринден дыка хамааржыр. Кижилерниң чаагай, чедимчелиг чуртталгазы дээш саң-хөөнү шын хуваап, билдилиг болгаш чиге чедиштирип билир ужурлуг. Профессионал билиг-мергежилдии, шынчызы болгаш харыысалгазы - ооң магадылалы. Төрээн черивистиң бурунгаар сайзыралы болгаш республика чонунуң амыдырал-чуртталга байдалын экижидери саң-хөө ажылдакчыларының ак сеткилдиг күш-ажылында. Ынчангаш ажылдың шынарын оон-даа экижидип, күрүне акшазын канчаар шын башкарар дугайында айтырыгларны конференция үезинде сайгарып чугаалашкан.  

Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Тыва чазактың мурнундан, Россияның Саң-хөө ажылдакчызының хүнү-биле, күрүнениң саң-хөө политиказын чорудуп турар республиканың аңгы-аңгы адырларында ажылдакчыларга кадыкшылды, ажыл-ижинге чедиишкиннерни күзээн.

«Республиканың саң-хөө ажылдакчылары регионнуң социал-экономиктиг хөгжүлдези дээш улуг харыысалгалыг. Ниитилел тургузуунда турум болгаш тускай угланыышкынныг хөгжүлдени экономиканың бо адыры магадылап турар. Бистиң саң-хөөжүлеривис ол талазы-биле, эр-хейлер, инвестицияларны хаара тудуп, бизнести бурунгаарладырынга эрге-чагырга-биле кады үре-түңнелдиг ажылдаан. Экономика адырынче акша салыышкыны каш катап көвүдээн. Сөөлгү үш чылда, «Лунсин» , Межегей-хөмүр» дээн ышкаш, тывыш-болбаазырадылга бүдүрүлгелери хөй түңнүг үндүрүглерни республика бюджединче киирген. Хоорай, суурларда бажың-балгаттар, социал объектилер, школалар, садиктер, клубтар туттунуп, чаартылгалар көстүп келген. Оруктарны септеп, чаа төлевилелдер амыдыралда боттанып турар. «Аныяк өг-бүлеге кыштаг», «Чемгерикчи инек малым» дээн ышкаш социал угланыышкынныг төлевилелдер хөйнүң үнелелин алган. Ол бүгүнү боттандырарынга силер-биле бистиң, кады билчилгелиг, демниг ажылывыс улуг ужур-дузалыг болган. Ынчалза-даа кылыр ажылдар ам-даа хөй. Акшаны бодувусче мөөңнеп, ону шиңгээдип өөренир ужурлуг бис. 

Саң-хөө ажылдакчызы кижи дээрге, акшаны санап, ону канчаар мөөңнеп, шын чарыырын билир болгаш ону айтып турар кижи болур. Ынчангаш чонувустуң чедимчелиг чуртталгазы, чер-чуртувустуң бурунгаар сайзыралы дээш, тускай билиг-мергежилдиг, шынчы кижилерни ажылга хаара тудуп алыры кол. Ийиде, акша-хөреңгини мөөңнеп чыыры - күрүне политиказының эң кол угланыышкыны. Акша-хөреңгини төтчеглевейн, акшаландырыышкынны шын ажыглаарын боданып, ажыл-чорудулгавыс аайы-биле чаңгыс команда, коллегалар бооп, билчилгелиг ажылдаар болзувусса, ынчан чедиишкиннер албан кээр. 

Чурттап чоруур үевис, бир талазында, солун үе. Чүгле кижиниң кызымаандан, шудургузундан дыка хамааржыр. Өске талазында, чижилгелиг бо үеде, акша-хөреңгивисти шын ажыглаары, угланыышкыннарны шын тургузуп алыры чугула. Силер-биле кады боттандырар ажыл угланыышкынывыс ол болур. 

Федералдыг төптүң, республиканың күрүне программаларынга киржип, инвестицияларны хаара тудар дизе, кады акшаландырыышкынны салыр апаар. Аңаа саң-хөө ажылдакчылары демнежип ажылдаар ужурлуг. Акшаны үндүрүп тура, ооң беримчезин, ажыын, үре-түңнелин, орулгазын санаар. Республиканың саң-хөө адырында хыналда-хайгаарал органнарының, Саналга палатазының, үндүрүг албанының, банкыларның, муниципалитеттерде саң-хөө эргелелдериниң тускай мергежилдиглери акшага хамаарылгалыг тайылбыр ажылдарын чорудар. Силерден демниг ажылды манап тур мен. Чүгле чедиишкиннерже, бурунгаар Тывам!» - деп, Шолбан Кара-оол чугаалаан. 

Хөй чылдарда ак сеткилдиг болгаш үре-түңнелдиг күш-ажылы дээш «Восток» КХН-ниң кол бухгалтери Наталья Григорьевна Дьякова, Кызыл кожуун чагыргазының саң-хөө эргелелиниң кол специализи Наталья Маспын-ооловна Монгуш, Чеди-Хөл кожуун чагыргазының саң-хөө эргелелиниң начальниги Оюмаа Кызыл-ооловна Сотпа, «Россияның Ажаалга банкызы» ААН-ның Кызылда салбыр эргелекчизиниң оралакчызы Алина Марталайевна Таспанчик Тыва Республиканың Баштыңының Өөрүп четтириишкин бижиинге төлептиг болганнар. База ол ышкаш Каа-Хем кожуундан күш-ажылдың хоочуну Валентина Ильинична Боровиковага Тыва Республиканың Баштыңының Хүндүлел бижиин байырлыг байдалда тывыскан.