Тываның Баштыңы Россия Президентизиниң пенсияда өскерлиишкиннер талазы-биле кыйгырыынга тайылбырны берген

- Президентиге бүзүрелим улуг, чүге дизе, кандыг-бир арга турган болза, чонга таарымчалыг эвес ол базымны черле кылбазын билир мен. Владимир Владимировичиге дидим ол шиитпирни хүлээп алыры ындыг амыр эвес болган боор. Пенсия реформазы – чүгле политиктиг эвес, а күрүнениң болгаш национал айыыл чок чоруктуң айтырыы дээнинге бүрүнү-биле чөпшээрежир мен. Шупту чүве бо хевээр арттар болза, совет үе соонда чедип алган бүгү чедиишкиннерни каш-ла чыл дургузунда «төдү чарыгдаптар». Ынчан 90 чылдарда ышкаш байдалже катап эглип кээп болур. 

Владимир Владимирович ооң дугайында чугаалавады, ынчалза-даа айтырыг оон-даа нарын деп бодаар мен – алызында 20-30 чылдар иштинде демографтыг тамыдан база пенсия системазының хоозураашкынындан үнүп шыдавазывысса, чуртка байдал бергедээр.

Бистиң, чаңгыс чер-чурттугларывыска хамаарыштыр чугаалаар болза, 1994 чылда РФ-тиң Президентизиниң чарлыы-биле Тываны Ыраккы Соңгу чүкке база Ыраккы соңгу чүкке деңнештирген территориялар санынче киирген. Ол шиитпир езугаар республика чурттакчылары: херээженнер – 50 харлыында, эр улус 55 харлыында пенсияже үнер. Чаа пенсия системазы езугаар, пенсияже хуусаадан эрте үнери хевээр арткан, ындыг болзажок пенсия назынын улгаттырганы-биле республиканың эр улузу назылап кыраанының хуусаадан эрте пенсиязын 60, а херээжен кижилер 58 харлыында ап эгелээр. Ийи болгаш оон хөй ажы-төлдүг болгаш «соңгу чүк стажы» чедер херээженнерге пенсия системазында өскерлиишкиннер хамаарышпас болгаш 50 харлыында пенсияже үнер. Бистиң республикада ийи болгаш оон хөй ажы-төлдүг херээженнер хөй. Бо хүнде оларның саны 21,4 муң кижи.  

Хоойлунуң эге баштайгы төлевилели-биле деңнээр болза, Президентиниң айыткан чаа хемчеглерин сайгарып көөрге, херээжен чонга база көдээ ишчилерге таарымчалыг чүүлдер бар.