Тываның Баштыңы Көдээ ажыл-агый яамызы биле Росхереглелхайгааралының ТР-де эргелел удуртулгазының мурнунга элээн каш айтырыгларны тургускан

- Халдавыр тывылган черде шупту кижилер 100 хуу тарыттынган турар ужурлуг. Ону кожуун баштыңнары бажы-биле харыылаар. Кижи бүрүзүн, кайыын-даа тыпкаш, тарыыр херек.  

Эмчилерниң база Росхереглелхайгааралының ажылдарын кысказы-биле дыңнадыйн. Бо хүнге дээр 412 кижини тараан, оларның 36-зы элээдилер. Хөнделең суурда 5 бичии уруг, шупту 7 кижи тарылганы алган. Аарыг өөскээн черде ажылдарже хаара туттунган албаннарның 109 специализин база тараан, олар улуг ажылдарны кылган.  

Халдавырлыг аарыгның тыптыр дөстерин база өөскүй бээриниң чылдагааннарын тайылбырлаар херек. Амдыызында байдалды контрольдавышаан, ындыг чүүл катаптавазын дээш, чогуур хемчеглерни алыр ужурлуг бис. Аарыгны тарадып болур хээкчилер база өске-даа дириг амытаннар бар болгаш, байдал ындыг-ла амыр эвес. Ол байдалды канчаар шиитпирлээрин боданыр.  

Сибирь язвазы деп чүл дээрзин чонга дыңнадыр. Ынаар онза кичээнгейни углаар. Тайылбыр ажылын чорудар.

 Муниципалдыг эрге-чагырга тайылбыр бээринден амдыызында шеглезе чогуур. Чүге дизе ол адырда специалистер эвес болгай. Тус чер бот-башкарылга органнары база. Бо айтырыг талазы-биле тускай билиглиг болуру чугула, оон башка муңгаранчыг уржуктуг бооп болур.  

Роспотребнадзор, Росветнадзор, Көдээ ажыл-агый база Кадык камгалал яамылары медээни үе шаанда бээрин сүмеледим. Специалистер деңзигүүрлүг база объективтиг тайылбырны бээр ужурлуг. Ылаңгыя халдавырның канчаар нептерээрин, кижиниң мага-бодунга ооң айыылын, сибирь язвазындан кижи аарый бээр болза, ооң уржуун тайылбырлаар. Информация тарадыр дөстерни эвээжедир, а берген медээни хөйү-биле тарадыр.  

Бистиң чонувуска эң чугула хереглел «эът» деп сөс информацияда турар ужурлуг. Эът айтырыы-биле холбаалыг айтырыглар чоннуң орулгазын көргүзүп турар экономиктиг үндезинде. Ооң кадында көдээ ажыл-агыйын, мал ажылын деткиир дээш, хөй акша-хөреңгини чарып турар бис. 

Бо теманы долгандыр онза байдалды үезинде сайгарбас болзувусса, биске улуг айтырыг ол апаар. 

Өске талазында, ол азы өске-даа айтырыгны херек кырында барындан өөскүдүп, улуг шимээн үндүрген ажыы чок. Республиканың инвестиция хаара тудушкунунга, ылаңгыя мал ажыл-агый адырынга, элээн багай салдарлыг бооп болур. Оон аңгыда, хүн бүрүде кылып турар шупту ол төлевилелдеривисти бурунгаарладырынга шаптараазыннар тургустунары база магат.  

Чидиг айтырыгларны тарадып турбайн, шүшпең болбайн, ол-ла черинге, дүрген шиитпирлеп өөренир болзувусса эки. Кызылга шаурмадан хораннанган төөгү республикадан дашкаар калбаа-биле нептерээн. Бир-ле черде бөрүлер халдаан, ооң соонда калчаа аарыы нептерээн дугайында чугаалар база чоруп турар. Шупту ол болуушкуннарда «эът» деп сөс кол черде.  

Шак бо бүгү болуушкуннар Тываның ат-алдарын, республиканың аъш-чеминиң репутациязын кудуладып болур. Силер-биле кады хүлээп алган шупту күжениишкиннеривис түңнелинде, кандыг түңнелди үндүрүп болурул. Бистер эрге-чагырга төлээлери, амыдырап чурттаарының үндезини болур мал ажылының камгалалын хандырып, чурттакчы чонга акша ажылдап алыр таарымчалыг байдалдарны тургузар дээш ажылдаар апаар бис. Эрге-чагырганың хандырар ужурлуг айтырыы ол.