Асaшори Дагвадоржтуң алдарлыг школазынче сумога эң салымныг тыва оолдарны шилиир

Алдарлыг моол мөге, сумо хүреште япон суможуларга чедер кижи чок дээн бодалды өскертипкен Асaшори Дагвадорж Тыва Республиканың Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң чалалгазы-биле Тывага эртер маргылдаага келир. Ол делегей маргылдаазының хүндүлүг аалчызы болурундан аңгыда, сумога эң салым-чаяанныг, 2001-2006 чылдарда төрүттүнген оолдарны бодунуң хүреш школазынга өөредир дээш шилиир.  

«Сумонуң хааны, мээң эжим, өндүр улуг Асaшори Д. Дагвадорж (Моол) бодунуң школазынче оолдар шилип кээр. Ынчангаш булуң бүрүзүнден, эң-не ыраккы черлерден база малчын аалдардан оолдарны «Хүреш» стадионунга август 4-де эккээр кылдыр бүгү Тывага кыйгы салып тур мен. Ындыг байдал 100 чылда чаңгыс катап тургустунар боор. Алдарлыг спортчунуң шак-ла ындыг улуг оруу ышкаш тоол, бистиң оолдарывыстың бирээзинге таварышсын деп күзеп тур мен. Бистиң оолдарывыс шыдаар дээрзинге бүзүрээр мен, чүгле бурунгаар бир базым кылырынга дуза херек! Ол чугула хемчегни организастап эрттирер дугайында бөгүн чугаалаштывыс» – деп, Шолбан Кара-оол бодунуң блогунда бижээн. 

Оолдар иелери-биле шилилдеге келир ужурлуг. Ада-иези-биле чугаалажыр, өөренир күзелди оолга угаадыры база кол.  

Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Моолга ажыл-албанының аайы-биле сургакчылап чорааш, ХХI чүс чылдың бирги екодзуну (2003 чылдың мартта ол атты алган), сумонуң төөгүзүнде екодзун бедик атты чедип алган Моолдан бирги мөге база үш дугаар даштыкы хамааты, дээрги Дагвадорж-биле боду ужурашканын сагындыраал. 

Ол сумонуң кол шаңналы — Император кубогун 25 катап ойнап алган (төөгүде 4-кү түңнел). 2005 чыл - Асасерюниң («Эртенги көк улу» дээн уткалыг) депшилгезинде эң-не чедимчелиг болган үе, ол чылдың шупту алды маргылдааларынга тиилеп, 90 сегиржип алыышкынның 84-үн ашкаш, ол үеде рекордту тургускан.  

«Аалчывыс элээн перспективтиг ийи тыва оолду шилип алгаш, бодунуң алдарлыг школазынга езулуг сумо мөгелерин өстүрүп бээрин дугурушкан бис – деп, алдарлыг моол мөге-биле ужурашканын Кара-оол тайылбырлаан – Ажыы-биле чугаалаарга, ындыг шилилге кылыры ооң ужур-чуруму эвес. Ындыг болзажок, акы-дуңмалышкы бистиң республикага ону кылыр деп ол шиитпирлээн». 

Тывада хүреш дыка сайзыраанын сагындыраал. Ийи тыва оолдуң бирээзи-ле хүрежир деп болур. Хүреш маргылдаазын көөр дээш, муң-муң аарыкчылар чыглып келир. Маргылдаа 14 шакта эгелээр-даа болза, эртенгиниң 8-9 шакта-ла, эптиг олут эжелеп алыр дээш, стадионче базыптарлар. 

Маргылдаа шак-шагы-биле уламчылаар. Сөөлгү үеде интернетте дорт дамчыдып турар апарган. Улуг хемчээлдиг маргылдааларны кышкы үеде база эрттирип турар дээш, Тывада культура-спорт комплекизин Россияның Спорт яамызының деткимчези-биле тудуп турар.