30.05.2018
2018 чылдың январь 1-ниң байдалы-биле алырга, республикада өөреникчилерниң саны – 64632 кижи (2017 чылда - 62098), ооң иштинде 7-15 харлыг 58431 (64632 кижиниң 90,41 хуузу, 2017 чылда - 52477) уругну дыштандырар.
Тыва Республиканың 387-ВХ-1 хоойлузунга даянгаш, 2018 чылда республиканың уруглар дыштаныр лагерьлерниң реестрин тургузуп, ону ТР-ниң Өөредилге болгаш эртем яамызының албан езузунуң сайтызында салган. Чайгы үеде 7-15 харлыг шупту 58431 уругнуң 33 хуузун, азы 19130 уругну хаара тудар 108 кадыкшылга лагерьлерин ажыдарын планнаан, ооң иштинде:
Өөредилге болгаш эртем яамызының шугуму-биле - 176 лагерь 15584 уругну (2017 чылга деңнээрге 2114 уруг хөй);
Өг-бүле болгаш уруглар херээниң талазы-биле агентилел шугуму-биле - 18 лагерьге 2036 уругну (хоорайдан дашкаар 2 лагерь (Байлак биле Меңги-Чечээ) 846 уругну; хүндүскү 16 лагерь 1190 уругну (чайгы үеде) хаара тудар. 1069 уругга путевкаларны саткаш, дыштандырар. Чыл дургузунда хүндүскү лагерьлерге 3065 уруг дыштаныр: часкы дыштанылгада - 625, чайгы үеде - 1190, күзүн – 625 база кышкы үеде – 625 уруг).
Профэвилелдерниң «Чагытай» биле «Серебрянка» лагерьлеринге - 930 уруг дыштаныр.
Коммерцияга хамаарышпас организацияларның «Орленок» биле «Отчизна» лагерьлери 630 уругну хаара тудар.
Хоорайдан дашкаар лагерьлерниң бирги ээлчээ июнь 6-дан 15-ке чедир ажыттынар. Июнь 6-да Чөөн-Хем кожуунда «Ыраажы-Хем» биле «Шуралгак», РУШ баазазында «Патриот», «Аграрлыг лицей» ТР-ниң КЮӨА баазазында «Ногаан делегей» ажыттынар. Июнь 8-те «Орленок», «Отчизна»; июнь 10-да «Чодураа», «Чагытай»; июнь 11-де «Серебрянка», а июнь 15-те арткан лагерьлер ажылын эгелээр.
Хүндүскү лагерьлерде бирги ээлчег июньнуң 1-ден 15-ке чедир эгелээр (июнь 1-де 76 лагерь, 2-ден 15-ке чедир 83 лагерьлер ажыттынар). А майгын лагерьлер июльдуң 1-де ажылдап эгелээрин планнаан.
2018 чылдың чайгы кадыкшылга кампаниязының үезинде уругларның айыыл чок чоруун хандырар сорулга-биле, Тыва Республиканың Чазаа 2018 чылдың май 4-те «Тыва Республиканың чайгы дыштанылга лаегрьлеринге, уругларның турган үезинде, айыыл чок чоруктуң байдалын тургузары-биле комплекстиг хыналданы эрттирер дугайында» № 194-р айтыышкынны хүлээп алган. Дыштанылга лагерьлеринде майның 14-тен хыналдалар эгелээн.
Майның 28-ке чедир 12 муниципалдыг тургузугга: Тожу, Таңды, Барыын-Хемчик, Чөөн-Хемчик, Кызыл, Сүт-Хөл, Тес-Хем, Улуг-Хем, Чаа-Хөл, Эрзин кожууннарга, Кызыл биле Ак-Довурак хоорайларга хыналдаларны чоруткан. Муниципалдыг тургузугларның даргаларынче сагындырыгларны чайладыр кылдыр, хыналдаларның түңнелдерин чоруткан.
Оон аңгыда ТР-ниң Өөредилге болгаш эртем яамызы чайгы кадыкшылга лагерьлериниң беленинге хүннүң-не мониторингини чорудуп турар.
Роспотребнадзор 198 дыштанылга лагеринче (100 хуу) ажылдап эгелээриниң дугайында дыңнадыышкыннарны чоруткан. Роспотребнадзорнуң ТР-де Эргелелиниң дыңнадыы-биле алырга, бирги ээлчегде ажылдаар лагерьлерниң 31,6 хуузунга санитар-эпидемиологтуг түңнел бижикти тывыскан.
2412 ажылдакчының дугайында медээлиг банкны тургускан, гигиена белеткелин база аттестацияны – 1712 кижи эртип (70,9 хуу), улаштыр өөренип турар.
Май 28-те мониторинг түңнели-биле:
1. ОБЯ хоорайдан дашкаар 19 лагерьни хынаан. Шивилиг, Шолбан-Ак, Таежный, Азас лагерьлери хынаттынмаан.
2. Хоорайдан дашкаар лагерьлер долгандыр черни аңдырып, чарган.
3. Хоорайдан дашкаар 23 лагерьниң 10-га оруун хынаанының актызын тургускан.
4 Хоорайдан дашкаар 23 лагерьниң 13-жү ХХБ-биле керээлерни чарып, террорга удур камгалалдыг объектилерниң айыыл чок чоруктуң 2-ги категориязын тывыскан. Бо хүнге чедир 13 лагерьниң 8-и чарып алган болза, Барыын-Хемчик кожууннуң «Шолбанак», Чөөн-Хемчиктиң «Ыраажы-Хем», Тожунуң «Азас», профэвилелдиң «Чагытай» биле Ак-Довурактың «Таежный» лагерьлеринде керээ чок. Өске лагерьлерде террорга удур камгалалдыг объектилерниң айыыл чок чоруктуң 3-кү категориязын тывысканы-биле, штатта, чөпшээрелдиг таңныылдар ажылдаар.
5. Хүндүскү лагерьлерде септелге ажылдары доозулган, хоорайдан дашкаар лагерьлерде септелге ажылдары адакталып, девискээрлерин аштап-арыглап турар.