Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол: шынчы чижилгелиг өзүлде дээш ажылдап турарларга деткимчени ам-даа уламчылаар бис

 Тыва Республиканың Баштыңы Шолбан Кара-оол ук хемчегге киришкен.

Владимир Путин бодунуң чугаазында, эрге-чагырганың ажылының кол угланыышкыннарының бирээзи - чуртта чижилгени хөгжүдери болурун демдеглээн. Чурттуң экономиктиг болгаш технологтуг хөгжүлдезинде чаартылганың үндезини база амыдыралдың бүгү-ле адырларында бурунгаар шапкын базарының кол негелдези – шынчы болгаш чөптүг чижилгеде деп айыткан. 

«Эрге-чагырга органнарының ажыл-чорудулгазында чижилгелиг аргалар болур кол айтырыгларны боттандырар» - деп, Президент чугаалаан. 

Владимир Путин хостуг черлерни ээлеп болур хире биче болгаш ортумак бизнести рыноктан үндүр кыскан рынокту монополизастаан күрүне структуразы биле күрүне киришкен компанияларже кичээнгейни углаарын чугаалаан. 

Эрткен чылдың декабрьда, эрге-чагырга органнарының ажылында мурнады боттандырар угланыышкын кылдыр чижилгени хөгжүдер деткимчени айыткан чарлык үнгенин күрүне баштыңы сагындырган. Ол чарлык-биле 2018-2020 чылдарда Национал планны бадылап, тодаргай адырларны, аңаа чижилгени хөгжүткен соонда, манап турар көргүзүглерин айыткан.  

«Федерациязының субъектилери-биле кады, регион бүрүзүнүң онзагайларын база аргаларын өөренип көрбүшаан, тода уг-шигни тодарадыр апаар деп санаар мен» - деп, Владимир Путин саналдаан. 

Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол ВКОНТАКТ-ыда бодунуң блогунда мынча деп бижээн: «Президент В.В. Путинниң шынчы чижилгени сайзырадыр база тус черниң бизнезинге даштыкы чижилгени чайладыр дээнин деткиир мен. Статистика-биле 300 муң чурттакчылыг бүгү республикага чоокта чаа 6 муң хире сайгарлыкчы турган. А херек кырында ажылдап турарларның саны ооң чартыынга безин четпес болган. Артканнары хоозураан ийикпе, азы куруг сүнезин азы азы саазын кырында болганы илерээн. Боттуң сайгарлыкчыларын өстүрүп, бизнес инкубаторларын ажыдар херек. Ол политиканың ачызы-биле биче бизнестиң санын 12 муң чедирип, чамдык адырларда ортумак бүдүрүлгелерни тургускан бис. Чижээ, тудуг адырында, тус чернии-биле элээн дыңзыг, боду баазалыг, машина-техникалыг 4 хире компаниявыс бар. Кожавыс Хакасияга деңнээрге, ындыг-ла кончуг хөй эвес, ындыг болзажок республика иштинде чижилгеге хамаарыштыр, ол хөйнү чугаалап турар. Ынчап кээрге, чөптүг чижилгени чедип алырынга деткимчени көргүзер дээш, бүгү-ле аргаларны ажыглаарын уламчылаар бис. Ындыг бизнес чокта чүнү кылырын «Чаңгыс суур – чаңгыс продукт» губернатор төлевилели бадыткаан. Суурга чаңгыс садыг, кожуунда чаңгыс хлеб быжырар азы тудуг бригадазы барда, өртектерни-даа, ажылдың шынарын-даа боттары билир апаар. «Аныяк өг-бүлеге кыштаг» төлевилели-биле малчын кижиге бажыңныг, кажаа-хоралыг, ийи чүс баш хойлуг ажыл-агыйны дамчыдып, эге стартты берип, сайгарлыкчыларны куруг черден деткип турар бис. Чүгле ажылдап, сайзыраарың артар. Чүгле «Чаңгыс суур – чаңгыс продукт» төлевилели-биле 194 биче бүдүрүлгелерни ажыдып, көдээде бир муң чартык хире ажыл чок кижилерге ажылды бердивис. Киирген бир акшадан он акшаны ойнап ап, үре-түңнелди көргүскен. Ынчалза-даа бизнези сайзыраан регионнарның деңнелинге чедер дээш, ам-даа чүткүдер херек. Үр үеде манаа доктаап ажылдаарынга белен шынчы сагыш-сеткилдиг сайгарлыкчылар биске кээр болза, кезээде өөрүүр бис».