Тываның Баштыңы араттарга күрүне деткимчезиниң акша-хөреңгизи четкенин база ону шын ажыглаанын хынаарын ТР-ниң Көдээ ажыл-агый яамызынга дааскан

 Тываның эрге-чагыргазы көдээ бизнести деткииринче угланган регион бюджединден акша-хөреңгини тус чер бот-башкарылга органнарының тускай сорулгалыг чарып турарынга контрольду шыңгыыраткан. 

 2017 чылдан эгелеп, кожуун чагыргалары араттарга база бараан бүдүрүкчүлеринге тускайлаан субсидияның копеек бүрүзүн Көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем яамызынга квартал санында илеткээр. Көдээ ажыл-агыйынга субсидия хемчээлинче бюджеттен үндүрген инвестицияның дээштиин кожууннарда аграрлыг секторнуң хөгжүлдезиниң түңнелдери-биле тодарадыр сорулгалыг. Ынчангаш Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол күрүне деткимчезиниң акша-хөреңгизи алыкчыларга чедип, олардан боттуг беримчени алыры-биле, тус чер эрге-чагыргазының харыысалгазын айыткан АҮК-тү хөгжүдер дугайында муниципалиттер-биле дугуржулганы чарарын яамыга дааскан. 

 ТР-ниң Көдээ ажыл-агый яамызының дыңнадыы-биле алырга, дугуржулгада кожуун бүрүзүнге көдээ ажыл-агый бүдүрүлгезин хөгжүдер боттарының көргүзүүн айыткан. Ында көдээ ажыл-агый культураларын тарыыр шөлдерниң шөлүн, сүт, эът, дүк, тараа бүдүрериниң хемчээлин, эъткир малдың баш санын, чаа тургустунган арат ажыл-агыйларның санының талазы-биле көргүзүглерни, «Аныяк өг-бүлеге – кыштаг» губернатор төлевилелиниң күүселдезин киирген. Куруг чыткан черлерни ажыглалче кииргени, чыдыг чашпан үнген черлерни узуткааны, октаттынган суггарылга системазын катап кылганы дээш, көдээ ажыл-агыйын хөгжүдер дээн өске-даа чүүлдерни өөренип көөр. 

 Республиканың чазаа, кожуун чагыргалары база дуза алыкчылары-биле дугуржулганы чарган соонда, саң-хөө харыысалгазының хемчээн бир дугаар киирер. Бир эвес, деткимче акшазын шын эвес чараан болза, акшаландырыышкынны соксадып, бараан бүдүрүкчүзүнүң алган субсидиязын республика бюджединче эгидип, а шынчы эвес алыкчыны күрүне деткимчезинче кордакчылар реестринден үндүрер. Бир эвес кожуун ооң чагыы-биле бадылааны субсидияның чылда лимидин шиңгээдип шыдавас болза, ажыглаттынмаан хире хемчээлдиг акша-хөреңгини дараазында чылын деткимче акшазындан казып кааптар.  

 «Республика Баштыңының даалгазы көдээ ажыл-агый бараан бүдүрүкчүлеринге күрүне деткимчезин үлээр системада чурумну тургузарарынга дыка херек. Көдээ бизнеске субсидия болгаш өске-даа дузаламчының шимчээшкининге доктаамал хыналданы кылыры – девискээрлерниң комплекстиг шимчээшкинин, бүдүрүлгелерниң база кижилерниң көжүлдезин, көдээ экономиканың угланыышкыннарын шын хуваап-башкарары база көдээниң чурттакчыларын ажылга хаара тудар адырда сорулгаларны күүседири-дир. Бо чоокку чылдарда аграрлыг секторда ортумак болгаш биче ажыл-агыйларның дээштиг кады ажылдажылга системазын мөөңнээр сорулга салдынган» - деп, Тываның Чазааның Даргазының агроүлетпүр айтырыгларын харыылап турар оралакчызы Байбек Монгуш тайылбырлаан.