Шолбан Кара-оол: «Чаңгыс демниг Россияның» партийжи төлевилели ол дээрге регионнарны доктаамал деткиири-дир»

«Чаңгыс демниг Россияның» партийжи төлевилелдериниң ийи хүн үргүлчүлээн шуулганы май 18-те Москвага доозулган, аңаа партияның Дээди болгаш Чиңгине чөвүлелдериниң кады хуралы болган, ооң ажылынга Тываның Баштыңы, ЧР-ниң Дээди чөвүлелиниң кежигүнү Шолбан Кара-оол киришкен.

Ооң киржикчилери шуулганның түңнелин үндүргеннер. Хурал РФ-тиң Чазааның Даргазы, партияның баштыңы Дмитрий Медведевтиң даргалаашкыны-биле эрткен. Амгы үеде башкарыкчы партияның «шыгжамырында» федералдыг 43, барык 400 хире регион төлевилелдери бар дээрзин ол демдеглээн. «Партийжи ол төлевилелдерниң күрүне угланыышкыны-биле дүгжүрү аажок чугула болур» — деп, ол чугаалаан. Ооң санап турары-биле алырга, төлевилелдер ниитилел амыдыралының бүгү талаларын хаара тудуп турар. «Дыка хөй төлевилелдерни күүсеткенинден чамдык айтырыгларга хамаарыштыр тургустунган байдалдарны дыка чиигедиринге чедирген, ынчангаш регионнарны федералдыг партийжи төлевилелдерни күүседиринче болгаш Федерацияның субъектилеринге эргежок чугула болур боттарының төлевилелдерин ажылдап кылырынче угландырары чугула деп, Дмитрий Медведев санап турар.

«Чаңгыс демниг Россияның» партийжи төлевилелдери — регионнарны деткиириниң доктаамал аргазы-дыр—деп, Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол санап турар. — Оларның дыка хөйүн бистиң республикада чогумчалыг күүсеткен. Төлевилелдерниң эң көскүзү — найысылалда-даа, чамдык суурларда-даа автомобиль оруктарының эң нарын участоктарын септээни болур. Амгы үениң спортчу комплекстерин бир дугаар туткан бис. «Өөредилгени чаартыры» төлевилел чуртка эвээш эвес ажыкты берген. Бодунуң соңгукчуларының дузазы-биле «Чаңгыс демниг Россия» ол улуг ажылды, Россияның экономиказында нарын байдалдар турза-даа, чогумчалыг калбартып шыдаан деп санаар мен. Кижилерниң амыдыралын экижидери-биле партийжи төлевилелдерни күүседириниң аргаларын улам ыңай сайзыраңгайжыдары-биле ханы болгаш шиитпирлиг белеткел амгы үеде чоруп турар».

«Бистиң төлевилелдеривис-биле, федералдыг төптүң болгаш регион салбырларының боттандырып турар ажылдары-биле таныжылга чоруп турар—деп, Күрүне Думазының регламент болгаш ажыл организастаарының талазы-биле комитединиң баштыңы Сергей Попов чугаалаан.— Көдүрлүүшкүннүң байдалында турар бис, партияның төлевилелдерин сайзырадыр аргалары улуг».

ВЦИОМ-нуң чиңгине директору Валерий Федоров бодунуң саналынга российжилерниң 64 хуузу чуртталга-коммунал ажыл-агыйының (ЧКА-ның) айтырыгларын чуртка улуг ужур-дузалыг деп санап турар дээрзин демдеглээн. «ЧКА—ол дээрге комплекстиг болгаш хөй талалыг ажыл. Эң чугула 20 хире айтырыгларга хамаарыштыр ай санында бистиң чорудуп турарывыс айтырыг-харыыларывыска ЧКА айтырыы доктаамал бирги черже үнүп турар. Ылаңгыя сөөлгү чылдың дургузунда ай бүрүзүнде ол бирги одуругну ээлеп келген» — деп, социолог демдеглээн.

ЧКА-ны чаарткан чорук иштики ниити продуктуну улуу-биле өстүреринге чедирер деп, «Эксперт» журналдың кол редактору Валерий Фадеев санап турар. «Эргелеп-башкарылганың айтырыгларын шиитпирлээри, технологтуг чаартылганы чорудары чугула» — деп, ол демдеглээш, «Чаңгыс демниг Россия» ол айтырыгны шиитпирлээр ужурлуг дээрзин айыткан.

«Коммунал ажыл-агыйже инвесторларны хаара тудары амдыызында болдунмайн турар—деп, ону Ажык чазактың сайыды Михаил Абызов деткээн.—Бистиң шиңгээдип ап база инвесторлар хаара тудуп шыдавайн турарывыс орулгалыг адыр-дыр ол. Ынчангаш ЧКА-ны чаартыры чугула, ынчалза-даа сөөлгү чылдарның дуржулгазын алгаш көөрге, дедир харылзаа чокта, эксперттерниң үнелели чокта ол системаны ажыктыг болдурары күш четтинмес»—деп, Абызов бадыткаан. Ындыг харылзаа Ажык чазактың эргелеп-башкарылгазынга хамаатыларның киржилгезин хандырар деп ол санап турар.

Партийжи төлевилелдерниң сорулгазы — нарын социал айтырыгларның шиитпирлерин саналдаары—деп, «Чаңгыс демниг Россияның» Чиңгине чөвүлелиниң секретарының оралакчызы Сергей Железняк санап турар. «Күзелдиг кижи бүрүзү киришсин дээш төлевилелдерни ажык болдурар ужурлуг бис»—деп, Железняк санаан. Социал төлевилел бүрүзү чугула болуп турар, оларны өөредилгеге-даа, кадык камгалалынга-даа, шаптараазын чок адырга-даа, кижилерге социал дузаны-даа аңгылаары болдунмас — деп, ол немээн.

«Хоойлужудулганы, эрге-хоойлу ажыглаар аргаларны сайгарып, эрге-чагырга органнарының ажыл-чорудулгазынга үнелелди берип турар бис. Бистиң сорулгавыс — чүгле шүгүмчүлээри эвес, айтырыгны шиитпирлээриниң аргаларын саналдаары болур. Ол ажылга кижилерни хөйү-биле хаара туткан тудум, ол айтырыгны шиитпирлээринге талалакчыларывыс-даа, удурланыкчыларывыс-даа хөй болур» — деп, Железняк демдеглээш, ол нарын ажылды кылып турар кижилерге четтиргенин илергейлээн.

ER.RU-нуң медээлеринден.