Октаан боктан — орулга

Ээзи чок тудуглардан «адырлыр» дугайында айтыышкынны хоорайларның болгаш суурларның удуртукчуларынга Тываның Баштыңы берген. Элдеп чүве! Оларны күзелдиг бүдүрүлгелерге, кижилерге, халаска-даа болза, бериптер азы бузуп кааптар деп баарга, чамдык тудугларның ээлери «тыптып» эгелээн. Харын-даа мырыңай, бузар деп турган тудуглар өртек-үнелиг апарган. Ооң чижээн Улуг-Хем кожууннуң төвү Шагаан-Арыг хоорайдан көрүп болур.

1980 чылдарда тудуу эгелээш, «эде тургустунуушкун» үезинде чедир туттунмайн барган столоваяны тудуп доозуп, аңаа көдээ ажыл-агый рыногу ажыдар саналды 64 харлыг фермер Өдекпен Тагба кожуун чагыргазынга киирген. Чээрби чыл бурунгаар арат-фермер ажыл-агыйын, бо чылын көдээ ажыл-агый кооперативин ажыткан болгаш, чер болгаш мал продукциязын сайгарарының чүү хире бергезин ол дыка эки билир. Ынчангаш рынок ажыдар деп шиитпирлээн. Улуг-Хем кожууннуң чагыргазы кагдынган тудугну улаштыр тудуп алырын чөпшээрээни дээш, Өдекпен Кыргысович кожууннуң социал албан черинге «Баргузин» марканың автобузун садып берген.

Сайгарлыкчы Алена Куулар чедир туттунмаан аалчылар бажыңын улаштыр тудуп, аңаа кафе ажыдар деп шиитпирлээн. Садыызынга «МТЗ-82» тракторну кожууннуң коммунал ажыл-агыйынга бээр.

Октаан боктан – орулга деп чүве ол.