Ыраккы Кара-Хөлде «Аныяк өг-бүлеге кыштаг» төлевилелге киржир күзелдиг аныяктар дыка хөй

 Чоокта чаа аныяк малчыннарга 200 баш хойну дамчытканы – аалдың ээлеринге улуг өөрүшкүлүг болуушкун болган. Чүгле дөртен баш хуу малдыг турган малчыннар губернатор төлевилелиниң деткимчизи-биле, немей 200 баш малды коданынга хүлээп алырга, кодан-суурну каастапкан дег. Төлевилел боттаныышкынының киржикчилери апарып, ажылдың хемчээли ийи катап улгатканы – харыысалганы улам күштелдирген.

 Айдың Хертек: «Губернатор төлевилелинге киржиксээн кижилерниң саны каш деп бодаар силер? Мал ажылынче кириксээн аныяктар хөй болгаш, чижилге улуг болган. Бистерни эрттирбес боор деп бодап турдум. Ынчалза-даа Кара-Хөлдүң чону бисти шилип алган, ам ону шынзыдар апаар. Төлевилел – кончуг херек, амыдыралчы ужур-уткалыг-дыр, ынчангаш кижилерниң аңаа киржиксээри-даа чөп». 

  Хертектерниң өг-бүлези 2015 чылда республика Наадымының чемпиону, муң малдыг малчын, боттарының-на кожазы Калдар-оол Хертектен 200 баш хойну алганнар. Ындыг күш-ажылчы, эрес-кежээ малчындан кодан хойну хүлээп алганынга олар чоргаарланып, хей-аъды улам көдүрүлген. Регионга мал ажыл-агыйының хөгжүлдезин деткиир сорулга-биле база республикага чугула ол адырже аныяктарны хаара тудар дээш, чазактың кылып чорудуп турар ажылдарын олар дыка эки билип турарлар. Ынчангаш Хертектер республиканың эрге-чагыргазының берген инвестициязын шынзыдары-биле, үре-түңнелдиг ажылдаар сорулганы салган. 

  Милана Хертек: «Айдың – салгал дамчаан малчын кижи. Мал тудар-дыр деп, чугаазы-ла ол. Мен ону база деткиир турдум. Ол күзеливисти амыдыралга боттандырарынга, ынак иживисти иштеп, тодуг-догаа чурттаарынга бо төлевилел улуг дузаны чедирген деп санаар мен. Ам чүгле ажылдаар-ла. Бир эвес малды эки ажаап-карактаар болза, 100 баш төрүүр хойдан 110, 120, харын оон-даа хөй чаш хураганны камгалап ап болур. Чамдык малдар ийи-даа катап оолдаар. Ындыг болганда, салдынган сорулганы – малдың баш санын өстүрүп көвүдедирин күүсеткеш, эки орулганы ап, дараазында киржикчилерге 200 баш хойну дамчыдып бээр бис. Республиканың баштыңынга бо төлевилел дээш улуу-биле өөрүп четтирдивис». 

  Узуну 30, дооразы 8 метр кышкы кажааның тудуу бо хүннерде доостур. Оон чылыглап, кылып алырга, малдың кыштаглаашкынынга хүр. Ийи оолдуг, ийи кыстыг аныяк өг-бүлениң чурттаар улуг бажыңы база белен. 

  «Дыка хөй чылдарда мал малдап чоруур, бо оолдарның төрели мен. Күрүне малды халас үлеп бергеш, малчыннарга бажыңны тудуп, черни хуваап, ыяшты тускайлап бээр деп чүве, ооң мурнунда черле туруп көрбээн. Ындыг улуг деткимчени ап турар, амыраан ажы-төл-дүр. Ам чүгле шынчы ажылдаары арткан» - деп Мая Донгак чугаалаан. 

 Аныяк өг-бүлеге дузалажып турарларның бирээзи – тараачын-арат ажыл-агыйның баштыңы Шамиль Ооржак. Ол «Эгелеп чоруур фермер» программага киришкеш, шупту дериг-херекселдер-биле четчелеттинген тракторну күрүне деткимчези кылдыр алган. Ам аныяк малчыннарга дузалажыры – ооң хүлээлгези-дир деп санап, шефке оларны алгаш, хамык ажылдарже чонну хаара туткан. Күрүне программалары, төлевилелдер – малчыннарга быжыг деткимче, бодунуң херээн сайзырадырга боттуг дузаны бээр деп, ол дыка эки билир.