Тываның чыынды командазы ММА-га СФО-нуң маргылдаазынга бирги черни ээлээн

 Дайынчы спорттуң холушкак хевирлериниң талазы-биле Сибирь федералдыг округтуг маргылдаазы Тывага бир дугаар эрткен. Аңаа СФО-дан 9 регионундан: Красноярск биле Забайкалье крайның, Томск, Омск, Иркутск, Новосибирск, Кемерово областарның, Хакасия биле Тыва Республиканың командаларындан шупту 110 спортчу киришкен. Эң-не хөй - 28 спортчу Новосибирск облазын төлээлээн болза, а Тываның адын камгалап 20 кижи киришкен.

 2016 чылда, Тыва Республикага дайынчы спорттуң холушкак хевирлериниң талазы-биле Сибирь федералдыг округтуг маргылдаазын эрттирер эргени 2015 чылдың декабрьда алгаш, республиканың ол спортчу хевир талазы-биле федерациязы маргылдааны организастаан.

 Кикбоксингиге делегей чемпиону, делегей чергелиг классстың спорт мастери Батый Хертек – федерацияның президентизи. 

 Маргылдааның оюннарын чеди аңгы деңзиге эрттирген: 61,2 кг; 65,8 кг; 70,3 кг чедир, 77,1 кг база 84 кг, 93 кг чедир болгаш 93 кг-ден өрү.

 "Субедей" универсалдыг спорт комплекизинге ийи хүн үргүлчүлээн чидиг демиселдиң түңнелинде Тываның спортчулары 3 алдын, 7 шаңналдыг черлерни чаалап, чайынналчак тиилелгези-биле командазын бирги черже үндүрген. 

  Чемпионнарның аттары бо: 

Заюндин Сулейманов (Красноярск край) - 61,2 кил. 

 Айбек Даш-Шиви (Тыва Республика) - 65,8 кил. 

 Эчис Сарыглар (Тыва Республика) - 70,3 кил. 

 Станислав Власенко (Красноярск край) - 77,1 кил. 

 Александр Подмарев (Омск область) - 84 кил. 

 Аржаан Кыргыс (Тыва Республика) - 93 кил. 

 Сергей Шумаев (Новосибирск область) - 93 килден өрү.

  Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Москвага ажыл-агыйжы сургакчылаашкындан келген дораан, маргылдааның түңнел оюннарын көрген. Республиканың чурттакчы чонунуң, сонуургалдыгларның болгаш аарыкчыларның мурнундан маргылдааның организасторларынга база хүндүлүг аалчылар Россияның ММА-ның төлээзи, Омск областың ММА федерациязының президентизи Андрей Терентьевке, маргылдааның кол шииткекчизи Иван Максачук болгаш өскелерге-даа өөрүп четтиргенин илереткен. 

 Маргылдаа соонда хүндүлүг аалчылар журналистерниң айтырыгларынга харыыларны берген. Андрей Тереньтев, бир дугаарында, тыва чоннуң хүндүлээчелин демдеглээн: 

 - Күчүлүг черлиг, кайгамчык төөгүлүг-дүр силер. Национал музейде скиф алдыннарының экспозициязын кайгап ханмадым. Маргылдааны эрттирип турары тергиин-дир, оолдар – эр-хейлер. Спорттуң сайзыралынче регионнуң удуртукчузу улуг кичээнгейни салып турары, онза-дыр. Шолбан Валерьевич-биле ушу-саньда спортчу хевирге ССРЭ-ниң сөөлгү маргылдаазынга киришкен бис, ол бир аңгы деңзиге, мен - өскезинге. Мен ынчан үшкү черни алган болзумза, силерниң Баштыңыңар 60 ажыг удурланыкчыларының аразындан ийиги черни ээлээн. 

 Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол ол үени өөрүшкү-биле сактып, маргылдаа Алма-Ата хоорайга эртип турганын, ол делегей чергелиг маргылдаага эвилелдешкен республикалар үш-дөрт командаларны эккелген болгаш, демисел чидиг болганын немээн. 

 - Ийе, бис Андрей-биле, ам Омск областың ММА федерациязының президентизи Андрей Викторович-биле кады маргылдаага киржип чораанывысты сактырга солун-дур. База ол ышкаш, спорттуң бо чараш болгаш дидим хевири дээш, чүрээ-биле аарып чоруур кайгамчык кижилер Сибирьниң чыынды командаларын удуртуп турары, дыка онза-дыр. Бистиң оолдарывысты чедиишкиннер манап турарын билир мен. Күштүг орукту эрткен кижилерге даянып, арга-дуржулгалыг тренерлерниң өөредилгезин алыр херек. Ынчангаш аай-дедир маргылдааларга киржип, бээр удаа-дараа чалаар бис. ММА-ның келир үези кедилиг дээрзинге бүзүрээр мен. Ону Тывага сйзырадыр бис. Республиканың чыынды командазы төрээн булуңунга бирги черни алгаш барган дээш, мени эштерим чемелей бербес боор. Аңаа чоргаарланып тур мен, а өске талазында, оолдар кайы хире харыысалгалыг белеткенип турган деп бодаар силер? Эр-хейлер, өөрүп тур мен. 

 Бо чоокку үеде Тывага ММА судьяларының семинары эртерин, Тываның Баштыңы журналистерге дыңнаткан. Тыва коллегаларынга методиктиг дузаны кадарын ММА-ның удуртулгазы аазаан. ММА-ның Сибирьде судьялар коллегиязының даргазы, бо маргылдааның кол судьязы Иван Максачук Россияда эң-не аныяк федерацияның чедиишкиннерин демдеглээн: 

 - Турнир бедик деңнелде эрткен деп санап тур мен. Судья коллегия тала тыртпайн шииткиледи. Россияда эң-не аныяк федерацияның дйынчылары команда аайы-биле бирги черни чаалап алганы, өөрүнчүг-дүр. Майда, Оренбург хоорайга, Россия чемпионадынга бо оолдар төлептии-биле киржип, шаңналдыг черлерни ээлээринге бүзүрээр мен. Сегиржип алыышкыннардан көөрге, белеткел бедик деңнелде дээрзи илдең-дир. Спортчулар хөй аргаларны билир болгаш ону бүзүрелдиг ажыглап турары көскү. Чүгле бичии-ле, арга-дуржулга чедишпейн тур. Ол чоорту болу бээр. Спорттуң бо хевирин деткип турары дээш Тываның Баштыңы Шолбан Валерьевич Кара-оолга четтирдивис! Оолдарны улуг-улуг чедиишкиннер болгаш тиилелгелер манап турарынга бүзүрээр мен. 

 Турнир соонда Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол Тываның ММА командазының спортчулары-биле ужурашкан. Ооң түңнелин социал четкилерге бижээн: 

 "Сибирь федералдыг округ деңнелдиг маргылдааларны Тыва бо-ла эрттирип турарынга, сеткилимден чоргаарланып тур мен. Ол дээрге тыва спортчуларның бедик ат-алдарының база бистиң республикада спортчу инфраструктура хөгжүлдезиниң көргүзүү-дүр. Хөй көрүкчүлерни хаара тудуп, бедик деңнелдиг маргылдаалар эрттиреринге таарыштырган, Каа-Хем суурда спортчу-культура төвүн тудар дээш бүгү-ле күжениишкиннерни үндүрер мен.

 Кызылга дайынчы спорттуң холушкак ММА кадыг хевиринге  Сибирь федералдыг округтуң маргылдаазы болуп эрткен. Сургакчылаашкындан, ол-ла дораан, аңаа четтим. Маргылдааның ауразы кайгмчык-дыр. Спортчу оюннарда демисел чидиг, чижилге улуг-даа болза, спортчулар бот-боттарынга хүндүткелдиг, эп-найыралдыг. Демисел соонда тиилекчи-даа, уттурган-даа кижи куспактажып каарын, көрдүңер.  Тываларның, краснояржыларның, омичилерниң, забайкалчыларның дээш, өскелерниң-даа аразында эп-найырал ынчаар эгелээр. Спортту ол дээш сайзырадып, деткип, ынаар бүгү күштү мөөңнээр апаар».