Тываның бир суурунда колбаса цеги бүдүрүлгезиниң хемчээлин улгаттырган

 «Чаңгыс суур — чаңгыс бүдүрүлге» губернатор төлевилелинге дүүштүр Тываның Баштыңының грантызын Ак-Тал суурда Василий Сереңмаа колбаса продукциязын бүдүрер цехти садары-биле 2014 чылдың декабрьда алган. 

 Бо чылдың мартта ол дериг-херекселдерни Новосибирскиден төрээн суурунга эккелген. Ону электри четкилеринге кожары улуг айтырыг болган. Бүдүн чайның дургузунда сайгаржып, дугуржуп келген оонда, октябрь ортан үезинде үрде манаан чырыы көстүп келген. Заводтан келген специалист технологтуг дериг-херекселди тургускан болгаш ону ажыглаарының талазы-биле өөредилгени чоруткан. Баштайгы продукциязын Василий Сереңмаа бо чылдың октябрь 30-де бүдүрүп үндүрген. 

 Бодунуң төлевилелин боттандырып эгелээн үезинде дыка хөй бергелерге таварышканын көдээ сайгарлыкчы ажыы-биле чугаалап турар: «Кажан чырык энергиязын кожуптарга, ооң күжү хенертен улгады бээрге, соодукчу үрелген, оон өйлекчи садып алыр ужурга тавараштым. Оон база өрттенген, магадылалдыг хандырылга-биле септедип алдым. Оон аңгыда модульдуг цехтиң кылыр чүүлдери эвээш болган, ыштаар камера, соодукчу база эът тырттар дериг-херексел, ол-ла. Ноябрь дургузунда ажылды чүгле хол-биле кылып келдивис. Ынчангаш ажылдың хемчээли шоолуг эвес. Немей соодукчу, тырткан эът былгаар, колбаса эъдин киир сыкыртыр тускай дериг-херекселдер садып алганывыс, ажылды чүгээртеткен. Оон ыңай бүдүрүлгевис шөлү чедишпес-тир, ынчангаш тудуувусту улгаттырып тур бис. Ынаар бүдүрүлгениң кол дериг-херекселин көжүрер бис». 

 Санкт-Петербург хоорайдан колбаса хавын чагыттырып алган. Соодукчузу үрели бээрге оозунуң чартыы үрелип калганын Василий Дожул-оолович хараадап чугаалады. Ам харын, чоок чер Нвосибирскиден чагыттырып эгелээн. Чиг эт-биле хандырып болур улусту дилеп тыварынга төлевилелди башкарып турар ажылдакчы, Чеди-Хөл кожуун чагыргазының экономика болгаш сайгарлыкчы чорукка деткимче көргүзер килдизиниң кол специализи Алена Баир улуг дуза чедирип келген. Эргежок чугула чүүлдерни сайгарлыкчы Абакандан садып ап турар. 

 Бодунуң бүдүрген колбасазын В. Сереңмаа неделяда ийи катап кожууннуң садыг точкаларынче, кол кезиинде Хову-Аксынче болгаш Ак-Талче чорудуп турар. «Краковская», «Охотничья», «Армавирская» колбасаларны, ыштаан дагаа будун, хаван биле инек ээгилерин, эъттен кылыгларны чоннуң хереглелинде. Ооң сертификаттыг продукциязының өртээн Саян артында азы Кызылда бүдүрүлгелерниинден каш катап эвээш деп санап болбас, чүгле хензиг-ле чиик, ынчалза-даа тергиин амданныг болгаш арыг эъттен кылганындан улус ону дораан-на арылдыр садып ап турар. Продукцияның эки шынарлыын тус черниң чурттакчылары билир апарган, ынчангаш садыг точкаларынга ол артпас. 

 Модульдуг цех бир ээлчегде 200 килограмм янзы-бүрү кылыгларны кылыр ужурлуг, а херек кырында ыштаар суугузу чүгле 18 килограмм белен чиг этти бир сугар болган. Амгы үеде ук цех ээлчегде 30 килограмм белен продукцияны бүдүрүп турар. Василий Сереңмаа болгаш ооң ийи ажылдакчызы 2016 чылдың эгезинде колбаса кылыгларын 50 килограмм чедирер, чоорту долу күчүзүнде үнер сорулганы салган. Эътти сайгарлыкчы бодунуң ажыл-агыйындан ап турар, чүгле хаван эъдин Абакандан садып алыр. Чоорту эътти чурттакчы чондан хүлээп ап эгелээр. Чамдык кижилер хаван өстүрер кылдыр улуг эвес ферманы ажыдып алыр сорулгалыг.

  Төлевилел боттаныышкынынче 1,5 миллион рубльди: Тываның Баштыңының грантызын, Чеди-Хөл кожууннуң Сайгарлыкчы чорукту деткиир фондузундан хуу чок чээли хевирлиг саң-хөө деткимчезин база сайгарлыкчы бодунуң акша-хөреңгизин киириштирген. Тус черниң эрге-чагыргазының, республиканың Көдээ ажыл-агый, Экономика, Чылыг-энергетика яамыларының талазындан деткимче эвес болза, берге-ле турган деп Василий Серенмаа демдеглээн. Тус черниң бараан бүдүрүкчүлериниң күскү делгелге ярмарказында ук сайгарлыкчының колбасазының шынарын республиканың удуртукчузу Шолбан Кара-оол демдеглээн. Сайгарлыкчы чоокку чылдарда бизнезин ам-даа сайзырадып, бичежек кафе биле садыг ажыдар планныг.