Моол күрүне кызыгаарлаашкынны дүжүрген

Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол биле МАР-ның Чазааның Даргазы Норовын Алтынхуяг - биле чугаалажыышкыннар үезинде март 22 - де чарган дугуржулгазын моол тала күүседип эгелей берген.
     Кожа чурттуң Чазааның Даргазының даалгазын езугаар Убса-Нур аймактың делегациязы садыглаашкын, көдээ ажыл-агый болгаш туризм талазы-биле дугуржулгаларны күүседириниң чамдык чүүлдерин болгаш чурумун дугуржуру-биле апрель 2-де Тывада чедип келген.
    Тываже уксаалыг малды чедирерин Моолдуң Чазаа чөпшээрээн болгаш организастыг хемчеглерни алырын дилээн дээрзин Шолбан Кара-оол-биле ужуражылга үезинде моол делегацияны баштап келген ук аймактың губернатору Цендсурен Даш дыңнаткан. Моолдуң Чазааның даргазы-биле ужуражылга үезинде Россияже уксаалыг малды — ылаңгыя Тываның мал ажылдакчыларының уксаа ажылынга ажыглап турары баят уксааның хойларын үндүр садарынга кызыгаарлаашкыннарны дүжүрерин Тываның Баштыңы дилээн дээрзин сагындыраал. Сөөлгү катап Моолдан малды 1991 чылда садып алган. Моол тала кызыгаарлаашкын тургускан соонда ол ажыл үстү берген. Ам садыглажыышкынны катап эгелээри Тываның көдээ ажыл-агыйын сайзырадырының чаа айтырыгларын тургускан, оларның бир колу — эъткир малды сайзырадыры. Республиканың малының шынарын моол уксааның дузазы-биле экижидер сорулга салдынып турар.
    Моолдан малды киир садып алырынга хамыктың мурнунда Россия — Моол кызыгаарынга карантин пунктуларын тударын организастаары чугула деп, Тываның Баштыңы санап турар, 2013 чылда кожа чурттан 4 муң баш баят уксааның хойларын болгаш 100 баш тевени садып алыр. Күрүне кызыгаарын дамчыштыр мал сүрүп кииреринге каайлы чериниң шыңгыы негелделерин хажыдыышкын чок болгаш долузу-биле сагыыры чугула деп, Шолбан Кара-оол айтып турар.
    Автомобиль эртер «Хандагайты — Боршоо» пунктузун делегей стандартынга чедирер херекке идепкейлиг кады ажылдажылганы чорударының дугайында талалар дугурушканнар. Моол губернаторнуң дыңнатканын езугаар алырга, чурттуң бюджединде ол сорулгаларга 7 млрд. тугрикти көрген. Тываның күш үндүрүп тургаш чедип алганы Россияның М-54 оруун «Хандагайты—Боршоо» угланыышкынче шилчиткени-биле холбаштыр инвестицияның түңү ам-даа улгадып болур деп, дээрги Даш санап турар. Убса-Нур аймактың чагыргазы Тывадан тудуг ыяжын эвээш эвес хемчээлге садып алырынга белен дээрзин ооң удуртукчузу дыңнаткан.
   Өске-даа адырларга ийи чурттуң харылзааларының байдалын болгаш келир үедеги хөгжүлдезин ужуражылга үезинде чугаалашканнар. Профессионал ниитилежилгелерниң — башкыларның, эмчилерниң, сайгарлыкчыларның, күрүне албан-хаакчыттарының деңнелинге кады ажылдажылгага сонуургалын Убса-Нурнуң губернатору дыңнаткан. Чаштарның чайгы дыштанылгазын: моол уругларның — Тываның кадыкшылга лагерьлеринге, тываларның — Моолга эрттирерин кады организастаарының дугайында ооң саналын Тываның Баштыңы деткээн.

Долаана Салчак.