Өрттер эвээжевээн

(2014 чылдың август 15-те республиканың девискээринде өрт байдалы)

2014 чылдың эгезинден август 15-ке чедир Тываның девискээринге ниитизи-биле 12762 га черге 167 өрт хып үнген. Оларның 155-жин өжүрген.

Август айның ийиги чартыында Кызыл кожуунда Черби арга-ыяш участогунуң девискээринде өрттер удаа-дараа хып үнүп турар апарган. Ол өрттерниң ыжы найысылал Кызыл хоорайга безин билдингир апарган. Август 13-те Черби суурнуң соңгу талазында 15 километр хире черде, август 14-те ол-ла суурнуң мурнуу-чөөн талазында 10 километр хире черде, август 14-те Кызыл хоорайдан дыка ырак эвесте Бегреда деп черде өрттер хып үнгүлээн. Таңды биле Улуг-Хем кожууннарда суурлардан ырак эвесте өрттер база хып үнгүлээн. Ол дээрге Чал-Кежигниң мурнуу-барыын талазында 7 километр, Ийи-Тал суурнуң мурнуу-чөөн талазында 16 километр хире черде, Бии-Хем кожуунда Могай сууржугаштан 5 километр черде, Каа-Хем кожууннуң Көк-Хаак суур чанында өрттер-дир. Бо өрттерниң кат-чимистиг черлерде хып үнүп турары олар каттаан кижилерниң от-одаг-биле оваарымча чок болганының уржуунда болган деп түңнелди үндүрүп болур. Тус чер чагыргалары боттарының девискээрлеринде өрт байдалынче кошкак кичээнгей салып, арга-арыгже кижилерниң баарын кызыгаарлавайн турары — өрттер хып үнүп турарының база бир чылдагааны.

Тожу кожууннуң Тоора-Хем арга-ыяш участогунуң девискээринде Олбук хөлдүң мурнуу талазында 5 километр хире черде, Чазыларда, Хамсара арга-ыяш участогунда, Арга-Хөл хөлде  өрттер хып турар. Оларның хып үнгениниң чылдагааннары – чаңнык дүшкени.

Тожу кожуунда агаар-бойдустуң «Азас» күрүне заповеднигинде өрт байдалы бо чайын база нарын. 2014 чылда ооң девискээринге 13 өрт хып үнген. Маны-Хөлдүң барыын талазында, Айлыг-Арыг-Хөлдүң барыын талазында, Азас чоогунда  өрттер хып турар. Бо өрттерниң хып үнген чылдагааны — чаңнык дүшкени.

Арга-арыгның берге байдалында өртчүлер өрттерниң тарап кыварын кызыгаарлааш, өжүрүп турар.

ТР-ниң Ыяш ажыл-агыйының күрүне комитединиң медээзи-биле белеткээн.