Владислав Ховалыг Тываның суггарылга системаларын федералдыг өнчүже шилчидер арганы Дмитрий Патрушев-биле чугаалашкан

Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг Россия Чазааның Даргазының оралакчызы Дмитрий Патрушев-биле Москвага ужурашкан. Регионнуң суггарылга системаларының чамдыызын федералдыг өнчүже база федералдыг объектилер составынче иштики ажыл-агый четкилерин шилчидери ужуражылганың кол айтырыы болганын чазактың парлалга төвү дыңнаткан. Россияның президентизи Владимир Путин сентябрь 2-де республикага кээп чорда, Владимир Ховалыг ол айтырыгны көдүргенин сагындыраал.

Амгы үеде Тывада 49 суггарылга системалары бар, ооң 8-и – федералдыг. Мелиорация системаларын федералдыг өнчүже хүлээп алырда, оларның амгы байдалын база таптыг хевирже киирерде чарыгдалдарын санааш, кичээнгейлиг өөренип көөр апаарын Дмитрий Патрушев демдеглээн. Ол ышкаш хандырылга черлеринде бүдүрүлгениң планнаан хемчээлдерин база алыр апаар.

Чер ажылдары чорудары берге зона деп санаан Тывага дүжүт алырының кол магадылалы суггаттыг черлерде. Бөгүнде республиканың 135,5 муң гектар тарылга шөлдериниң чүгле 33,2 муң газы, азы 24,8 хуузу суггаттыг. Эң-не хөй суггаттыг шөлдер Чаа-Хөл кожуунда - шупту тарылга шөлүнүң 88 хуузу. Барыын-Хемчик биле Сүт-Хөл кожууннар ийиги черде, ында болбаазыраткан черлерниң 57 хуузун суггарып турар.

Сөөлгү чылдарда Тыва хоозураттынган совхозтарның суггат системаларын идепкейлиг катап тургузуп эгелээн. «АҮК продукциязының экспорту» национал төлевилел күүселдези-биле чүгле 2023 чылда Бии-Хем, Таңды, Чаа-Хөл база Чеди-Хөл кожууннарда суггат системаларын эде чаартып кылган соонда, көдээ ажыл-агыйының 3 муң ажыг га черлерин ажыглалче эгиткен.

Суггатты катап ажыглап эгелээнинден янзы-бүрү культураларның дүжүдү каш катап өскенин специалистер демдеглээн. 2016 чылда Тываның чер ажылдыглары гектардан ортумаа-биле 8 центнер тараа дүжүдүн ажааган болза, 2020 чылда суггат системаларын катап тургузуптарга, 2,3 катап хөй, азы 19-20 центнер дүжүттү алган.

Дмитрий Патрушев-биле ужуражылгада мелиорация объектилерин дамчыдар ажылдарны белеткээрин база организастаарын дугуржуп чугаалашкан. Мелиорация системаларының объектилеринге, ооң чер участоктарынга эргени тургузар элээн каш хемчеглер негеттинип турар.

Ийи тала агроүлетпүр комплекизиниң күрүне программалары-биле чер ажылдыгларга күрүне деткимчезин база көрген. Федералдыг бюджеттен немелде акша-хөреңгини аңгылап берген таварылгада, республикага акшаландырыышкынны улгаттырарын база чугаалашкан.