Тывада хол-биле сиген кезикчилериниң мөөрейи чоруп турар

Тывада мал чеминиң белеткели кидин түлүк. Республиканың шупту кожууннарында көдээ ишчилер шөлдерже үнген. Регионнуң Көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем яамызының чарлааны хол-биле сиген кезер бригадалар аразында мөөрейге киржир дээш ажыл идепкейжээн. Мөөрейге киржикчилериниң чагыы езугаар августуң 27-ден сентябрь 10-га чедир белеткээн сигенниң хемчээлин хемчээр.

Күш-ажылчы эрги чаңчылдарны арттырып, сиген кезилдезинче көдээниң чонун хаара тудуп, суурларда шылгараан бригадаларны тодарадып, шаңнап-мактаары-биле мөөрейни эрттирип турарын яамы тайылбырлаан. «Хол-билен кезип белеткээш, чогуур черинде чедирген сигенни хүлээп, санаарда, хөпээннер саны-биле үндүрер – деп, Көдээ ажыл-агый яамызы дыңнаткан. – А көдээ ажыл-агый техниказын ажыглап белеткээн сигенни санче киирбес».

Мөөрейниң шаңнал фондузу - 600 000 рубль. Үш тиилекчи турар. Тулган чемпион - 300 муң рубльди алыр болза, ийиги, үшкү черлер дээш 200 муң, 100 муң рубль акшаларны тыпсыр.

Бо хүнге чедир республикада 89 645 га шөлден 92 637 тонна сигенни кескен, эрткен чылдың бо үезинде 75 муң чартык тонна турган. Ол дээрге планның 40 ажыг хуузу.

Белеткээн мал чеминиң талазы-биле бо хүнде Сүт-Хөл биле Кызыл кожууннар мурнунда. Тус-тузунда 10450 база 10254 тоннаны белеткеп алган. Чөөн-хемчикчилер 9840 тонна, улуг-хемчилер – 9181,6 тонна, Бии-Хем биле Өвүр — 7600 тонналарны, Бай-Тайга, Таңды, Барыын-Хемчик база Каа-Хем кожууннар — 6000 ажыг тонналарны кезип курлавырлаан.

Бир гадан эң хөйнү — Барыын-Хемчик 14, Бии-Хем, Чаа-Хөл, Сүт-Хөл, Бай-Тайга база Тере-Хөл 12 центнерлерни кезип алганы демдеглеттинген. Эң эвээш дүжүт Эрзин кожуунда - бир гадан чүгле 4 центнерни кескен.

Дүжүт ажаалдазының кампаниязынче чүък машиналары, тракторлар, кадыраар, дырбааштар, тырый бастырыкчылар дээш, ийи муң ажыг санныг көдээ ажыл-агый техниказын хаара туткан. Ийи муң ажыг кижи сиген кезилдезинде киржип турар.

Чеди-Хөл кожуун мал чеминиң муниципалдыг курлавырын долу кезип алган болза, Таңды база Чөөн-Хемчик кожууннар планның 80 хуузун белеткээн.

Көдээ ажыл-агый яамызының специалистери база республика чазааның төлээлеринден тускай тургускан ажылчын бөлүктер мал чеминиң белеткелин хыналдада алган. Бо хүнге чедир Кызыл, Бии-Хем, Сүт-Хөл, Тес-Хем, Чаа-Хөл, Чеди-Хөл, Таңды, Эрзин, Бай-Тайга, Барыын-Хемчик, Улуг-Хем болгаш Каа-Хем кожууннарны хынап кезээн.