Чазакта ковидти болдурбас база тарадып нептеретпес талазы-биле оперативтиг штаб хуралдаан

21.10.2021 Бөгүн, октябрь 21-де, Тыва Республиканың Чазааның чанында коронавирус халдавырын тарадып-нептеретпес талазы-биле оперативтиг штабтың хуралында, республика девискээринде хамчык аарыының талазы-биле сөөлгү байдалды сайгарбышаан, РФ-тиң Президентизи В. Путинниң октябрьның 30-ден ноябрь 7-ге чедир ажыл хүннери эвес кылдыр чарлаанынга даянгаш, алыр хемчеглерни чугаалашкан.
Сезоннуг халдавырлыг аарыглар-биле капсырлаштыр, чаа коронавирус аарыының ниити байдалы чуртта нарыыдаан. Сөөлгү бир ай чартык үениң иштинде аараан кижилерниң саны ооң мурнунда сан-чурагайларны ажып, чаа хемчеглерни алырын негеп келген. Россияның Чазааның даргазының оралакчызы Т.Голикова үндезинниг сан-чурагайларга даянмышаан, аарыгның тарап нептерээнин чавырылдырары-биле октябрьның 30-ден ноябрь 7-ге чедир дыштаныр хүннерни чарлаарын чурттуң Президинтизинге саналдап киирерге, ол ону бүрүнү-биле деткээн.
Тыва Республиканың Чазаа аңаа даянып, ажыл-чорудулганы организастап чорудар.
Республика девискээринде чаа коронавирус халдавырының талазы-биле байдал чазак-чагырганың хайгааралда. Тыва Республиканың кол санитар эмчизи Л. Ховалыг ниити эпидемиологтуг байдалды, хүн бүрүде чорудар санитарлыг хемчеглерниң күүселдезин илеткээн. Хамчыктыг халдавырга удур кижи бүрүзүнүң тарыттырып алыры – амгы эпидемиологтуг байдалдан чоорту үнериниң кол магадылалы. Чурттакчы чоннуң 80 хуузу, азы тарыдар ужурлуг 165720 кижиден 118082 кижи бирги тарылгазын алган. А тарыышкынның долу курузун 85136 кижиге салган болгаш, Тыва Республика чонну тарыыр талазы-биле чогумчалыг регионнарның санында. Ындыг болзажок, сөөлгү хонуктарда ковидтен аараан кижилерниң саны хүн бүрүде немежип эгелээни дүвүренчиг. Сөөлгү үш  хонук дургузунда 195 кижи аараан. Аараан таварылгаларның өзүлдези 12,1 хуу. Чүгле октябрь 20-де аарыг 68 кижи илереттинген. 0-17 харга чедир 28 уругларда, 18 хардан 49 хар аразында назылыг 23, 50-64 харлыг 13, оон улуг назылыг 4 кижиде аарыгны лабораторлуг шинчилге бадыткаан. Ылаңгыя бичии уруглар аарып турары апарганы, өг-бүлени кичээндирер ужурлуг. Найысылалдың Ленин кудумчузунда уруглар эмнелгезин ковидтээн уруглар эмнээр кылдыр эде дерээн. Ында 60 орунну уругларга, а 10 орунну ада-иелеринге, ниитизи-биле 70 орунну тускайлаан. Бо хүннүң сан-чурагайындан алырга, ковидтээн бир ай ажыг назылыг чаш безин бар. Кызыл хоорай школаларында өөреникчилерниң аарып турары-биле, бүдүн-бүдүн класстар бот-аңгылаан чурумунда өөренип турар. Ынчангаш республиканың кол санитар эмчизи аарыгны улам өөскүтпези-биле, чурт баштыңының айтыышкынынга даянгаш, школачыларның күскү дыштанылгазын 14 хонук кылдыр узадып болурун саналдаан.
Эпидемиолог эмчилерниң баш бурунгаар дыңнадыы-биле алырга, аарыгның дөрткү чалгыы чоокшулап, чогумчалыг эвес байдалда келген. Бо хүнде республиканың эмнелге албан черлеринде тускайлаан 520 оруннуң 32,3 хуузу хостуг. Байдалды көргеш, республиканың халдавырлыг аарыглар эмнелгезинде 100 орунну немей салган.
Республиканың чурттакчы кижи бүрүзү эмчилерниң чагыг-сүмелерин эдерип, аас-думчукту маска-биле камгалап, холду доктаамал чуур дээн ышкаш, бөдүүн дүрүмнерни сагып, тарыдып алыр болза, аарыгны чиик эрте берип болурун база катап сагындырган.
Россия база регион чазааның хемчеглериниң күүселдезин чедип алыры-биле, рейдилиг хыналдаларны күштелдирерин Тываның Баштыңы негээн. Массалыг хемчеглерни, ылаңгыя өг-бүле байырлалдарын эрттирерин шеглээр, чүгле бистиң регионда нептереңгей банкет залдарының ажылын хыналдага алыр.
Тывага хөй кижи чыглыр культура-массалыг болгаш спортчу хемчеглерже, хөй-ниитиниң чемненилге черлери, хөй ажыл-чорудулгалыг төптерже (МФЦ) QR-код - ковидке удур тарыткан деп бадылга бижиктиг кирерин чедип алыр. ТР-ниң Экономиктиг сайзырал болгаш үлетпүр база ТР-ниң Чурагайлыг сайзырал яамыларынга QR-кодтуг кирер албан черлериниң долу даңзызын тургузарын дагзып, хыналда пунктуларын тускай дериг-херексел-биле четчелээрин дааскан.
Эң хөй улус чоруур черлерге хоорай автобустары база маршруттуг таксилер хамааржыр. Пассажирлер аргыштырылгазында 123 автобус бар. Эң чымыштыг эртенги база кежээки үелерде немелде автобустарны маршруттарже салыр. Бо хонуктарда хоорайда келген 26 автобустуң 10-нунуң документилерин ОШАЧКИ-де кылдырып турар.
Бүгү чуртта чарлаан дыштаныр хонуктар – октябрьның 30-ден ноябрь 7 хонуктары - кел чыдар байырлалдар база школачылар дыштанылгазы-биле капсырлажы берген. Республиканың тарытпаан чону дыштанылга хонуктарында ковид-19 аарыынга удур тарыышкынны эртип, кадыкшылын камгалаары чугула. Ол хонуктарда хөй шимчээшкиннерни, хөглээшкиннерни шеглеп, ооң орнунга өг-бүлези, ажы-төлү-биле үезин ажыктыг эрттирери күзенчиг дээрзин республика баштыңы демдеглээн.