«Экология» национал төлевилел Тываның арга-арыын катап тургузарынга дузалаар

27.08.2021 Тыва арга-арыг шөлдериниң талазы-биле Сибирьде мурнуку черни ээлеп турар. Республиканың арга-арыг фондузуниң ниити шөлү – 10882,9 муң га, а 8021,5 муң газы арга-арыг. Үнүштер болгаш дириг амытаннар делегейинге, экологияга улуг когаралды өрттер чедирип турар.Республикада ол айтырыгны шиитпирлээри-биле, «Экология» национал төлевилелдиң “Арга-арыг камгалалы” федералдыг төлевилели-биле арга-арыгны катап тургузары дээн ышкаш хемчеглерни ап турар.
Бо чылын арга-арыг өрттериниң сезонунда, Тываның арга-арыг фондузунга бүрүткеттинген 30 арга-арыг өрттери ниитизи-биле 1063,0 га шөлдү, ооң 831,7 газын арга база 231,3 га арга-арыг эвес черлерни когараткан. Онза хайгааралдыг бойдус девискээрлеринде 6,5 га черге ийи өрт болган. Эрткен чылга деңнээрге өрттер саны 32 санга, азы 51,6 хуу кызырлып, 16897,87 га азы 94,1 хуу черни камгалаан.
Өрттерниң чылдааганы кижиде дээрзин шинчилелдер көргүскен. Өртке когараан арга-арыгны катап тугузарынга эвээш дизе он-он, харын-даа чүс чылдар негеттинер.
2021 чылда 7300 га шөлде, ооң 820 газынга тарымал, 6480 газынга чайгаар өскен арга-арыгны катап тургузарынче республикага 42 218,6 муң рубльди тускайлаан.
Республиканың тускайжыттынган арга-арыг ажыл-агыйлары амгы үеде 820 га черде ыяштар өзүмнерин тарып олурткан. Бо хүнге чедир 712,3 га шөлде өзүмнерни олуртуп дооскан, а арткан 107,7 газынга ажылдарны бо чылдың сентябрьда доозар.
Кызылдың арга-арыг ажыл-агыйы 90 га, Таңдының – 50 га, Балгазынның – 350 га, Туранның – 80 га, Каа-Хемниң – 56 га, Шагаан-Арыгның – 50 га, Тес-Хемниң – 26 га черлерде өзүмнерни олурткан. Ажылдарны октябрьда доозар деп планнаан.
2021 чылда Тыва Республика “Экология” национал төлевилелдиң «Арга-арыг камгалалы”, «Арыг чурт» база «Кадыг коммунал боктарны болбаазырадыр комплекстиг система” федералдыг 3 төлевилелдеринде киржип, 271 миллион ажыг рубль ниити акшаландырыышкынны алыр.