Тываның Баштыңының албан-хүлээлгезин күүседип турар Владислав Ховалыг Кызыл хоорайның удуртулгазы-биле найысылалдың чидиг айтырыгларын сайгарып чугаалашкан

Төлээлекчилер хуралының даргазы Ирина Казанцева, ооң оралакчызы Аяс Лопсан, мэр Карим Сагаан-оол, мэрниң социал политика талазы-биле оралакчызы Наталья Попугалова болгаш өскелер-даа ужуражылгага олурушкан. 

Сайгарган кол темаларның бирээзи – муниципалдыг автобус маршруттары-биле чурттакчы чонга транспорт хандырылгазын организастаары болган. Кызыл мэриязы-биле бо хүнде пассажирлер аргыштырар кылдыр хуу сайгарлыкчылар-биле 102 керээ чардынган, 18 хоорай маршруттарында «Газель» маркалыг 120 пассажир автобустарлыг база «ПАЗ» маркалыг 32 автобустуг хуу сайгарлыкчылар ажылдап турар. 

«2017-2021 чылдарда ТР-ниң транспорт системазын хөгжүдери» күрүне программазының «Транспорт» программазы-биле 2017 чылдан 2019 чылда кады акшаландырыышкын негелдези езугаар лизингиге «ПАЗ» маркалыг 60 автобусту садып алган. Транспорт аймааның чогуур санынга четпес болганын база шимчеп чоруур составтың элеп-төнгенин шиитпирлеп, пассажирлер аргыштырылгазында чоннуң негелдезин хандырар дээш, Чазак Москва хоорайның мэриязы-биле айтырыгны чугаалашкаш, «ЛИАЗ» маркалыг 80 санныг автобусту эгидилге чок алырын дугурушкан. Кызыл хоорай мэриязының төлээлери 40 санныг транспортту шилип алган, ам ону бээр эккээриниң айтырыын шиитпирлеп турар. Тываның Баштыңының албан-хүлээлгезин күүседикчизи транспортту шилип тура, техниктиг байдалынче онза кичээнгейни салырын мниципалитеттиң удуртукчузунга чагаан. 

Хоорай мэриязы ТР-ниң Күш-ажыл болгаш социал политика яамызы-биле маршрут автобустарын мунар чолаачыларның чедишпезин шиитпирлээр дээш, аңгы-аңгы диаспоралардан даштыкы ажылчын күштү хаара тударын чугаалашкан. Чолаачылар болгаш кондукторларның шалыңы 25-тен 40 муң рубль болурун, ону үе шаанда төлээрин мэр чугаалааш, ажыл графигин тургузуп турарын, ол ышкаш ажылчыннарга ниити чуртталга бажыңын тудар азы садып алыр деп турарын дыңнаткан. 

Кадыг бок аймаан сөөртүр регион операторун дүрген тодарадырын, а «СТ-ТБО» регион оператору бок айтырыын амдыгаа дээр шиитпирлеп чадап каанын сайгарган. КХН-биле суд сайгарылгазы амгы үеде уламчылавышаан. «Благоустройство» МУБ-ту ол ажылче хаара тудуп, бок аймаан түр када арыглаар регион оператору статусту амгы үеде берген. 

Бо хүнде чурттакчы чоннуң өрези 21 млн.рубль чеде бергени-биле, ук бүдүрүлгеге күрүне деткимчезин көргүзери эргежок чугула апарганын айыткан. Тыва Республика бок төгер чер айтырыын шиитпирлээр дээш “Арыг чурт” деп төлевилелде «Кызыл хоорайның кадык боктар полигонунуң рекультивациязы” деп хемчээ-биле киржип турар. Россияның Бойдус яамызы ол объектини федералдыг төлевилелдер хемчеглериниң санынче киирерин шиитпирлээн, ынчангаш хоорай округунуң удуртукчузу объектиде ажылдарны дүргедедирин айыткан. 

Хоорайның кышкы үеде агаарының хирлиинче база кичээнгейни угландырган. Хоорай девискээринде печкалыг 18521 өрегелер, хуу котельнаялар база «Кызылдың ЧЭТ» АН аңаа салдарны чедирип турар. Инвестиция төлевилелдери-биле хоорай ЧЭТ-инге электрошүүрнү тургузары, ыш арыглаар дериглерни быжыглаары чугула деп демдеглээн. Бойдус курлавырлары болгаш экология яамызы «Экология» национал төлевилелде “Арыг агаар” федералдыг төлевилелче Кызыл хоорайны киирер сорулга-биле, агаарже хирлиг бүдүмелдер үндүрерин эвээжедир хемчеглерниң комплекстиг планын ажылдап кылган. 

Мэр Карим Сагаан-оол хайгаарал чок ыттар санын өйлээри хүннүң айтырыы апарганын демдеглеп, ол бүрүн эргени күүседир дизе саң-хөө-биле деткиири чугула деп айыткан. Тываның Баштыңының албан-хүлээлгезиниң күүседикчизи ол айтырыгны чогуур яамылар-биле сайгарып көөр саналды киирген. Мэрияның хоорай ажыл-агый департаментизи Көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем яамызы-биле кады ыттар санын тодарадыры-биле демдектээрин шиитпирлээн. Бо хүннүү-биле алырга, 1686 өрегени кезип, калчаа аарыынга удур 1912 баш ытты тарып, кулактарынга 1170 демдекти салган. Үлетпүр зоназының девискээринде черлик ыттарны түр үеде тудар пунктуну септеп турар. «Уют» регионнуң хөй-ниити организациязы ээзи чок ыттарны тудуп, азырап турар. 

Аварийлиг чуртталга фондузундан хамаатыларны өскээр көжүрер республиканың адерстиг программазының күүселдези, чер айтырыглары, хөй-ниити девискээрелин чаагайжыдары дээш, оон-даа өске айтырыгларны чугаалашкан. 

Тываның Баштыңының албан-хүлээлгезин күүседип турар Владислав Ховалыг ужуражылганың түңнели-биле чидиг айтырыгларны шиитпирлээр тодаргай саналдарны киирерин, чогуур яамылар-биле каттышкан хуралды эрттирерин планнаан.