Тываның социал-экономиктиг хөгжүлдезиниң бот-тускайлаң программазын боттандырары чугула чадада келген

Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң дыңнатканы-биле алырга, республиканың Чазаа Россияның Экономиктиг хөгжүлде яамызы-биле дугуржулганы август 1-ге чедир чарарынга белен, ооң соонда ону боттандырар федералдыг акшалар республикаже кээр ужурлуг. Республика шиитпирни чедип алыр дээш чымыштыг ажылдаан. 

«Хемчеглерни күүседир “орук картазын” бадылаан, юридиктиг черлерге субсидиялар тыпсыр дүрүмнү тодараткан – деп, Шолбан Кара-оол чугаалаан. – Чурумга даянган дугуржулганы Чазак биле субсидия алыкчызы - инвесторнуң аразында ажылдап кылган».

Россияның премьер-министри Михаил Мишустин апрель 10-да Тываның социал-экономиктиг хөгжүлдезиниң бот-тускайлаң программазын бадылаан. Республиканың аңгы-аңгы адырларынга чаа бүдүрүлгелерни организастаары-биле холбашкан 12 төлевилелди боттандырар ужурлуг 34 хемчеглиг программаның күүселдезинче акшаларны тускайлаар дугайында доктаалга российжи министрлер кабинединиң баштыңы атты салганы ол.

«Тываның талазындан бот-тускайлаң программаның кады акшаландырыышкын үлүү 1 хуудан ашпас, дыка эвээш – деп, Шолбан Кара-оол демдеглээн. – Республика биске чугула төлевилелдерни боттандырарынга 10 млн ажыг рубльди аңгылаан, а федералдыг акшаландырыышкын программазынже бо чылын 1,01 млрд. рубльди тускайлаан».

Программа иштинде 12 төлевилелдиң 9-ун бо чылын эгелээр болгаш, олар колдуунда белен. Төлевилел офистери тургустунган, төлевилелдерниң паспорттары белен деп, Тываның Баштыңы чугаалаан.

«Туризм дээн ышкаш адырда ону хөгжүдер Концепцияның төлевилелин база ажылдап кылган – деп Шолбан Кара-оол демдеглээн. – «Чедер» санаторлуг-курорт база кадыкшылга комплекизи төлевилелин боттандырар инвестор бар, ооң-биле чер участогун 25 чылга хөлезиге бээр керээ чардынган. Туберкулезка удур эмнээшкин чорудар “Хадылыг арга” кадыкшылга комплекизиниң эмнээшкин-техниктиг айтырыгларын дугуржур ажылдарны Россияның Кадык камгалал яамызы-биле чорудуп турар». 

Бот-тускайлаң программа иштинде планнаан чамдык инициативалар амдыызында эге чадазында. Экономика яамызы база Тудуг яамызы ыяшты бүрүнү-биле болбаазырадыр, тууйбу база демир-бетон кылыглар бүдүрер төлевилелдерге хамаарыштыр чагыгларны ам-даа чыып турар. 

 «Конкурстуң чамдык киржикчилери-биле бойдустуң беримчезин болбаазырадыр комплексти организастаарынга чугаалажыышкыннарны кылган – деп, Шолбан Кара-оол айыткан. – «Марал – Тува» кадыкшылга комплекизинде ышкаш, объектилиг төлевилелге хамаарыштыр техниктиг онаалданы ажылдап кылып турар. Оон аңгыда, Экономиктиг хөгжүлде яамызы-биле чөпшээрежилгени манап турар төлевилелдер база бар, ынчап кээрге, чогуур саң-хөө хандырылгазын: шупту чүве белен-даа болза, хөмүр болбаазырадырынга ЧЭО-ну белеткээр садыглаашкынны чарлаарын Чылыг-энергетика яамызы амдыызында далашпайн турар». 

Бот-тускайлаң программа боттанылгазынга коронавирус пандемиязы бодунуң салдарын кииргенин Тываның Баштыңы айыткан. «Бот-хоргадал чуруму дүктен кылыглар фабриказын тударынга ЧЭО-нуң белеткелин 40 хонукка соңгаарлаткан – деп, Шолбан Кара-оол демдеглээн. – Программаны боттандырарынга ындыг соңгаарлаашкыннар улуг-ла чылдак болбас. Дош шимчээн. Дедир эглир арга ам чок!»