Тываның Баштыңы афган дайынының хоочуннарынга байырны чедирген

 Россия Федерациязы биле Тыва Республиканың ыдык ырыларның соонда, РФ-тиң база ТР-ниң туктары-биле кады “Афган дайынының хоочуннар эвилелиниң” тугун кииргеш, аңаа езулал мөгейиг-биле байырлыг хемчег эгелээн.  

Тыва Республиканың Баштыңы байырлалды ажыткаш, интернационалчы шериглер дайынчы даалгаларын Афганистанга ак сеткилдиг күүседип, эрес-дидим чоруун көргүскен деп, онзалап демдеглээн. 

 “Эргим чаңгыс чер-чурттугларым, шуравилер! Өөрүшкү болгаш муңгаралдан карак чажы сыстып келир байырлал-биле Силерге байыр чедирип тур мен! Чаңгыс чер-чурттугларыңар өмүнээзинден силерниң маадырлыг чорууңарга мөгейип тур бис! Бистиң солдаттарывыстың дайынчы алдарын болгаш эрес-дидим чоруун “афган”, шурави”, “бача” деп сөстер-биле холбаштыр бо хүнде сактып чоруур бис. Көңгүс чалыы назыныңарда эрес-дидим, коргуш чок чорууңарны көргүскениңер дээш, чаңгыс чер-чуртуларывыстың мурнундан четтиргенивис илередип тур бис. Эрткен 30 чылдар өттүр хая көрнүр чүве болза, дыка хөй чүүлдер ынаар-ла ырай бергени шын. Ынчалза-даа Ада-чурттуң улуг дайынынга киржип чораан эки-турачы өгбелеривистиң адын сыкпайн, Төрээн черинге ынак болуп, хары черге интернационалчы хүлээлгезин күүседип чораан маадарларывыс уттундурбас. Оларның аразында хары черге бажын салып, ээп келбейн барган 12 оолдарны кажан-даа утпас бис. Афган черге дайынчы хөделиишкиннерге Тывадан 400 ажыг оолдар киржип, боттарының дайынчы хүлээлгезин күүсеткен. Хөй кезии школа соонда, эр кижиниң ыдык хүлээлгези – шериг албанын эрттирип чеде бергеш, Афганче чорудар мурнунда “өөредилге” эрткен оолдар. Ээп  келбейн барган чүгле 12 чалыы оолдарны эвес, а бөгүнде Орлан Кожаганы, Женя Санчат-оолду, Сымчаанны хараадал-биле сактыр-дыр мен... Чаа-дайындан чанып келген оолдар – онзагай кижилер. Дайын соонда, кадыг-берге амыдыралга дүжүп бербейн, амгы чаа чуртка бодун тып, төлептиг чурттап чоруур маадырларывыс хөй. Ындыг болзажок, оолдарның чамдыызы бодунуң туружун тыппайн “өске делегейже” чоруй барган, а бир чамдыызы багай салдарга алзып, чазып чоруй барганы харааданчыг. Аңаа буруу- чүгле дайында....  

Республиканың “афганчылары” каттыжышкаш, дайынчы хөделиишкиннер хоочуннарның “Акы-дуңмалышкы чорук” хөй-ниити организациязын тургускан. Ында Афган хоочуннарының эвилели, Десанчылар эвилели, “Хартыга” патриотчу организациялар каттыжышкыны школачылар аразында партиотчу кижизидилге хемчеглерин эки деңнелде эрттирип, чуртта эң эки ажылдыг хөй-ниити организациязы болганы чоргаарал. Езулуг эш деп кымыл дээрзи дайынчы хүрээлел үезинде илереп, найырал быжыгар чүве. Эжишкилер найыралының дайын чылдарда каңнаттынган быжыг доңу кажан-даа бузулбас... 

Хары черге шериг хүлээлгезин эрттирип чорааш, Тывазынче ээп чанып келбээн “афганчы” оолдарга база хамаарышпас дайын хөделиишкиннериниң дайынчыларынга мөгейигниң сактыышкын үезин чарладым” – деп, Тываның Баштыңы мөгейигниң минутазын чарлаан. 

Ада-чурттуң улуг дайынында Тиилелгениң 75 чылын демдеглээр юбилейлиг чылында афган дайынының шылгараңгайларының шылгараңгайларынга тыва чазактың күрүне шаңналдарын байырлыг байдалда тывыскан. 

Чигжит Вячеслав Чараш-оолович аныяк-өскен ортузунга өөредилге-кижидилгелиг чедиишкинниг ажылы дээш “Тыва Республиканың алдарлыг ажылдакчызы” хүндүлүг атка төлептиг болган. Өске-даа афганчылар ол хүн бедик шаңналдарны алган.