Тывада часкы хову ажылдары

Мал чиир культуралар үрезиннерин 12994 гада азы планның 50 хуузун, ооң иштинде чаңгыс чылдыг сигенни – 11415 гада база хөй чылдыг сигенни – 1580 гада чаштырган.  

Кызыл (1280 га), Чаа-Хөл (1077 га), Эрзин ( 55 га, Мөңгүн-Тайга (85 га) кожууннарның ажыл-агыйлары агротехниктиг хуусаада мал чеминиң культураларын тарып дооскан. 

А Барыын-Хемчик – 777 га (97%), Улуг-Хем – 1915 га (95%), Өвүр – 309,5 га (75 %) кожууннарның ажыл-агыйлары ам доозар. Чөөн-Хемчик – 785 га (64%), Бии-Хем – 1227 га (60%), Сүт-Хөл – 1670 га (49 %), Каа-Хем – 476 га (37%), Таңды – 3230 га (29%), Чеди-Хөл – 58 га (22%), Тес-Хем – 50 га (11 %) кожууннарның ажыл-агыйлырында тарылга ажылдары саадап турар.  

Картофель база ногаа культуралары. Чурттакчы чоннуң хууда дузалал ажыл-агыйлары картофель болгаш ногааларның кол бүдүрүкчүлери болуп турар ( ниити дүжүттүң 78 хуузу картофель база 69 хуузу ногаалар).  

2255 га шөлде азы планның 92 хуузунда картофельди олурткан: ТФА – 427,9 га (планның 93,8 %), хууда дузалал ажыл-агыйлары – 1827,1 га (93,7 %). Барыын-Хемчик, Кызыл, Бии-Хем, Сүт-Хөл, Чаа-Хөл, Эрзин кожууннар картофельди олуртуп дооскан. 

Чөөн-Хемчик (97%), Таңды (96%), Ак-Довурак (96 %), Чеди-Хөл (94 %), Кызыл хоорай (93 %), Улуг-Хем (91%), Каа-Хем (90%), Өвүр (86%), Бай-Тайга (84%) кожууннарда тарылга ажылдары адакталган.

Тес-Хем кожуунда – 14,1 га (52%) картошка олуртулгазы саадаан.  

Акшаландырыышкын. 2019 чылдың тарылга ажылдарын чорудары-биле бюджеттен күрүне деткимчези кылдыр ажыл-агыйларже: эки шынарлыг үрезин ажыл-агыйын хөгжүдеринче – 2,4 млн. рубльди (федералдыг бюджеттен - 0,6 млн. руб., республика бюджединден - 1,8 млн. руб.), Танды кожуунда Санников М.А.-ның ТФА-зынче чоруткан. 

30 тонна эки шынарлыг тараа культураларының үрезинин саткаш, 150 га черде чаштырган; 

· Ыраккы Соңгу чүкке база аңаа деңнештирген черлерде көдээ ажыл-агый бүдүрүкчүлерин деткиир дээш, мал чеми бүдүрерин хөгжүдеринче субсидия кылдыр – 24,14 млн. рубльди (федералдыг бюджеттен - 22,94 млн. руб., республика бюджединден - 1,2 млн. рубль) тускайлаан. Ол акша-хөреңгини 106 ажыл-агыйларже бүрүнү-биле шилчидер. 

Бо чылдың июнь 7-ге чедир республиканың үрезинге хереглелиниң 80 хуузун азы 2 219 тоннаны садып эккелген. Барыын-Хемчик, Кызыл, Өвүр, Сүт-Хөл, Улуг-Хем, Чаа-Хөл, Эрзин, Мөңгүн-Тайга, Бии-Хем кожууннар 742,3 тонна (99 %) үрезинни саткан. Чөөн-Хемчик (89 %), Каа-Хем (28 %) база Танды (11 %) кожууннарда үрезин сөөртүлгези арай шүшпең.  

Үрезин ажыл-агыйын деткиири-биле 21,5 млн. рубль (федералдыг бюджеттен - 7,2 млн. руб., республика бюджединден - 14,3 млн. руб.) субсидияны тускайлаан. 128 ажыл-агыйларга ону үлештирер. Республиканың көдээ ажыл-агый бүдүрүкчүлери 831,4 тонна (планның 23,1 хуузу), азы 192 тонна минералдыг чемишчидилгени сөөртүп эккеп алган.