2019 чылдың часкы база күскү үелеринде Тываның арга-арыгларынга бооп болур өрт айыылының баш бурунгаар медээзин берген

«Март база апрельде бойдуска база арга-арыг черлерге бооп болур өрттер дыңнадыында Сибирьниң барык бүгү девискээрлери кирген. Сибирь мониторингизниң медээзи-биле алырга, Тываның төп болгаш мурнуу кожууннары эң айыылдыг зонада. Чедери берге арга-арыглыг черлер дээш, шупту девискээрлерге, өртке удур күштерни мөөңнээрин негеп тур мен. Хар кайы хире дүрген эрип, чер кургап чыдарын дыка эки көрүп тур силер чаңгыс чер-чурттуглар. Чаңгыс оваарымча чок шимчээшкинден өрт үнүп болур. Ынчангаш хову-шөлдерге кургаг сиген өрттедир чаңчылды каар херек деп, катап база чугаалаксадым. Ооң ажыы-даа чок, оон чүс-чүс чылдарда улуг хораны болгаш когаралды ап болур. Хыналдалар доктаамал чоруп турарын, а өрт өөскүдүкчүлеринге кеземче шыңгыраанын билир силер» – деп, Тываның Баштыңы социал четки дамчыштыр республиканың чурттакчыларынга кыйгырыгны кылган. 

Россияның арга-арыгларынга өрт айыылының баш бурунгаар медээзи-биле алырга, 5 федералдыг округтуң чамдык девискээрлеринге март ай элээн дүшкүүрлүг болур. Сибирь федералдыг округда ылаңгыя, Тыва Республиканың төп болгаш мурнуу, Красноярск крайның мурнуу, Хакас Республиканың төп болгаш чөөн кезектеринче онза кичээнгей херек.  

Апрельде Тываның барыын болгаш төп кезээнге, Алтай Республиканың шупту девискээринге, Алтай крайның, Иркутск областың, Кемерово областың, Красноярск база Забайкалье крайларның, Хакас база Бурят Республикаларның чамдык черлеринге өрттүң айыылы улуг.  

Бо чылдың май, июнь, июль база август айларда медээ-биле, өрт айыылының зоназынче Тываның девискээрлери кирбейн турар. Тыва Республиканың чөөн талазынга сентябрьда арга-арыг өрттери үнүп болур чадавас. 

Россияның арга-арыгларынга февральдан октябрьга чедир өрт айыылының баш бурунгаар медээзин чылдың-на тургузуп турар. 2000-2018 чылдарда арга-арыгларның өрттенгениниң оперативтиг отчедунуң херек кырында сан-чурагайларын, агаарның температуразын база харның дүшкенинге шинчилелдерни чоруткаш, аңаа даянып баш бурунгаар медээлер тургустунар. Россияның Арга-арыг ажыл-агыйынга хамааржыр "Авиа арга-арыг камгалалы" агаардан арга-арыг камгалаар төп баш бурунгаар медээлерни белеткээн.