Тываның Баштыңы профессионал байырлалы-биле республика башкыларынга байыр чедирген

Профессионал байырлалыңар – Башкылар хүнү-биле сеткилимниң ханызындан байыр чедирип тур мен. Бо байырлалды бүгү улуска хамааржыр деп болур, чүге дизе бистиң кижи бүрүзү башкыларлыг чораан болгай. Бо хүнде дагдыныкчы башкыларынга ханы өөрүп четтириишкинин илереткен сөстер чайгаар-ла сагыш-сеткилден төрүттүнер боор. Башкылар бичии уругларга кайда буян, а кайда хора, чүү экил, а чүү багайыл деп, амыдырылда ак-кара чоруктар деп билиишкинни бээр баштайгы кижилер болур. Уругларның кылган багай чоруктарын боттары миннип харыылаар кылдыр өөредип, делегейниң бүгү «өң-баазынын» көргүзүп, өөреникчилериниң кым болуп өзүп келирин болгаш оларның канчаар чурттаарын шын айтып, сүмелеп берип чоруур силер. Бистерни силер, эргим, ынак башкыларывыс, канчаар кижизидип өөреткен силер, бистер шупту ол-ла хевээр өзүп келир бис. 

Улуг харыысалга, угаан болгаш күш-шыдал чарыгдалы, сагыш-сеткилден күжениишкиннер негеттинер улуг күш-ажыл – башкыларныы. Силер ышкаш, башкы ажылынга бараан болган ада-ием таварыштыр ооң үнезин эки билир мен. Ынчангаш республиканың хире-шаа-биле силерниң амыдыралыңар мергежилдиң бедик деңнелинге дүгжүр кылдыр, бүгү-ле болгу дег чүүлдерни кылырын оралдажып турар бис. Чаа-чаа эптиг, таарымчалыг школаларны тудуп, силерниң акша-шалыңнарыңар көвей болзун дээш кызыдып, янзы-бүрү чиигелделер-биле дузалажып, профессионал өзүлдеге таарымчалыг байдалдарны тургузуп турар бис. А ол күжениишкиннер хилис барбаан – башкылар каттыжыышкыны чедиишкиннер-биле республикага харыылап турар, ол кижи бүрүзүнге көскү - күрүне шаңналдарындан эгелээш, школа соонда училище болгаш дээди өөредилге черлеринче дужаап кирип, соонда барып төрээн Тывазын сайзырадыры-биле сорулгаларны хүлээнип алырынга белен тускай мергежилдиг специалистер апарган, чылдан чылче өзүп турар уруглар санынга чедир.  

«Башкы» деп сөстүң «өөредир» деп кол сөстү илередиринден аңгыда, «баштайгы», «башкарыкчы» деп сөстерни илередип турары анаа-ла таварылга эвес. Башкылар дээрге кижилерниң кымдан артык ханы хүндүлээр, дөмей болуксаар кижилери болуп чораан болгаш ам-даа ындыг хевээр. Чоннуң ындыг улуг хүндүткелин башкыларның чаалап алганы чөптүг деп санаар мен.  

Эргим башкылар, силерниң чаагай сеткилдиг күш-ажылыңар болгаш шилип алган мергежилиңерге бердингениңер дээш сеткилимден өөрүп четтиргеним илередип тур мен. Чыл санында-ла салым-чаяанныг, кызымак өөреникчилер немежип, ол ышкаш мергежилиңерниң чаа-чаа бедик чадалары силерге чагыртыр болзун! Силерге быжыг кадыкшылды, амыдырал-чуртталгаңарга менди чаагайны, бүгү-ле эгелээшкиннериңерге чедиишкиннерни күзедим! 

 Тыва Республиканың Баштыңы Ш. Кара-оол.