Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол: ХКД чурттарының камгалал сайыттары тайбың дугайында

Июнь 6-да, республика найысылалы Кызыл хоорайга, Россия Федерациязының камгалал сайыды Сергей Шойгунуң даргалаашкыны-биле саммит эртип, эвилелдешкен армияларның дайынчы аргаларын улгаттырар айтырыгларны чугаалашкан. 

Камгалал ведомстволарның баштыңнары Демнежилгениң агаар халдаашкынынга удур каттышкан системазын ам-даа сайзырадыр, каттышкан шериг спутник харылзаазын ажыглаар база чугула геомедээлер солчулгазын шуудадыр шиитпирни хүлээп алган. Оон аңгыда, 2020 чылга чедир Шериг кады ажылдажылга концепциязы езугаар, ХКД чурттарының девискээрлер кызыгаарларынга алызында ужудукчу чок авиацияны ажыглаарын база чугаалажып көрген.  

Россияның камгалал сайыды Сергей Шойгу эвилелчи чурттарны Сирияда тайбың амыдыралды тутчурунга киржирин кыйгырган. Ылаңгыя кады патрульдаашкынны, девискээрлерни миналардан арыглаарын база гуманитарлыг ачы-дузаны планнаан. Сирия Араб Республиканы бүдүн күрүне кылдыр катап тургузар хөделиишкиннерни ол хемчеглер дүргедедир деп, Шойгу санаан. 

Сергей Шойгу, ХКД чурттарының камгалал сайыттарының чөвүлел хуралында ооң чалалгазы-биле киржип келген, Моолдуң камгалал сайыды Нямаагийн Энхболд-биле аңгы ужурашкан. 2019 - 2024 чылдарда шериг болгаш шериг-техниктиг кады ажылдажылга айтырыгларын ийи тала чугаалашкан. Россия Федерациязы-биле стратегтиг кады эштежилгеге моол чазак сонуургалдыг дээрзин Энхболд демдеглээн. Тывада ажыткан Президентиниң кадет училищезинге моол оолдарга олуттарны бээр шиитпири дээш, российжи коллегазынга четтиргенин илереткен. Амгы үеде ында Моолдан үш оол өөренип турар. Шойгу аалчыга, ПКУ моол оолдарга квотаны ам-даа көвүдедирин дыңнаткан.

Камгалал сайыттарының хуралында, 2018 чылда ХКД-ниң чепсектиг күштериниң командалыг-штаб өөредилгези каяа болурун чарлаан. Белоруссия бодунга «Регионнуң айыыл чок чоруу» оперативтиг-техниктиг өөредилгелерни, а Казахстан — агаардан халдаашкынга удур каттышкан күштерниң «Арыг дээр» кады хөделиишкиннерин чорудар. Белоруссияның камгалал сайыды Андрей Равковтуң ужудукчу чок дайынчы авиацияны кады ажыглаар саналы деткимчени алган.  

Армейжи делегей оюннарын эрттирер айтырыглар онза сонуургалды болдурган. Бо чылын Россияга, Белоруссияга, Азербайджанга, Казахстанга, Арменияга «АрМИ-2018» оюннар болуп эртер. Ыраккы даштыкы чурттардан партнерлар - Иран биле Кыдат «Армейжи оюннарга» каттыжар деп шиитпирлээн. 

Хамаарышпас күрүнелер демнежилгезиниң дээди шериг-өөредилге албан черлериниң ассоциациязын тургузарын делегациялар баштыңнары чүүлдүгзүнген. Ам ассоциацияда кирген өөредилге черлери мергежилди эде белеткээр база бедидер курстарны организастап, шериг дээди өөредилге черлериниң база училищелерниң курсантылары солчулга программазы-биле өөредилгелерни эрттирип болур.  

Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол саммит дугайында бодалын интернетке үлешкен. «Дайын болгаш тайбың айтырыгларында дыка хөй чүүлдер олардан хамаажыр кижилер-биле чоок чугаалажыр алдар-хүндү меңээ саммит үезинде онаашты. Профессионал шериг кижи – Армияга кезээде ажылдап, күрүнелерни милитаризаастарынга кымдан-даа сонуургалы улуг «хартыгалар» ол-дур дээн хоозун бодалды, бүрүнү-биле буурадыпты. Шупту чүве аңаа удурланышкак болду деп, чугаалаксадым. Камгалал сайыттары – делегейде, ылаңгыя эрги ССРЭ база соцлагерь күрүнелерин долгандыр, бөгүнгү дүшкүүрлүг байдалды хөөредиг чокка, шыны-биле чугаалап болур кижилер ол. Амыр-дыштыг байдалды камгалаар айтырыгны оваарымчалыг болгаш дыка бодамчалыг көрүп турарлар. Хемени чайгандырар дээн бодал оларның кайызында-даа чок. Харын-даа, «изиг» чөрүлдээлерден чайлаарының хензиг-даа болза кандыг аргазы барын бодап, ону чугаалап турарлар. Ол аргаларны шериг чаңгыс дем болгаш кады ажылдажылга каш катап улгаттырар. Дайын-чааны кинодан эвес, а бичии када, эң кыска үеде безин бодунга көрген, билир дайынчы офицерлер, кижилер аңаа дыка дүгжүр» - деп, ВКонтактыда арынынга ол бижээн.