21.03.2018
Тываның Баштыңы президент соңгулдаларының түңнелдериниң дугайында чугаалап тура, күрүне биле чоннуң сонуургалдары каттыжа бээри ховар таварылга деп демдеглээн.
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол вторникте, онлайн чурум-биле социал четкилерге дорт дамчыткан аппарат хуралында, чаңгыс чер-чурттугларынга Россияның Президент соңгулдаларында бедик идепкейлиг чоруу дээш четтиргенин илереткен:
«Март 18-те эрткен Россияның Президент соңгулдалары чурттуң болгаш делегейниң төөгүзүнде эң-не ховар соңгулда болган деп хөөредиг чокка чугаалайн. Ындыг бедик деңнел болгаш бүзүрел-биле соңгуткан күрүне баштыңын тывары берге. Владимир Владимирович Путин 76,65 хуу үннү алган. Шынап-ла, амгы үениң делегей төөгүзүнде күрүне биле чоннуң сонуургалдары каттыжа бээри ховар чүүл-дүр. Кажан күрүнениң баштыңы бодунуң хөделиишкиннеринде хамаатыларының хөй кезииниң күзел-бодалынга дүгжүп турары.
Бисте национал үзел-бодал чок деп ооң мурнунда чугаалап турган болза, ам Владимир Владимирович Путин Төрээн чурттуң сонуургалдарын камгалаарын, патриотчу чорукту хевирлээн. Ол российжилерниң сагыш-сеткилинге дорт дегген. Россияның бүгү чонунуң иштики делегейи ниитизин бөгүн дидими-биле чугалап болур. Улуг чурттуң девискээринде база хөй националдыг ниитилелде чаңгыс демниг чорук чугула болуп турарын херечилээн. Россия бодун көргүзүп, бодун камгалап шыдаарын бадыткаан чугула чүүлдер-дир ол.
Российжилер ынчалдыр чүгле күштүг баштыңын бадылаан. Владимир Путин улаштыр чүнү кылырын соңгукчулар билир – чуртту чаа технологияларга даянып алгаш, ам-даа бурунгаар хөгжүдер.
Чурттуң баштыңын Тыва боду шилиирде, ооң мурнунда ышкаш, чаңгыс демниг болганы өөрүнчүг. Республиканың чону Сергей Кужугетович Шойгунуң көскү сурукчузу, Путинниң командазын деткип тура, чаңгыс дем-сеткилдиин, угаан-медерелдиин чаңгыс эвес удаа көргүскен.
Владимир Владимирович Путин Тываны кезээде деткип чорууру – дыка бөдүүн идиг болур. Сөөлгү чылдарда эки талаже өскерлиишкиннер, социал объектилер болгаш чурттаар оран-сава тудуу, инвестиция төлевилелдеринге деткимче, турум хөгжүлде-сайзырал, чурттуң баштыңының Тываның бойдус чурумалынга үнелели, тыва чоннуң төөгүзү болгаш культуразының онзагайы –Россияның Президентизи бо бүгүнү чаңгыс эвес катап көргүскен. Республиканың чурттакчылары күштүг баштыңны деткиирде үре-түңнелдиг болгаш демниг бооп шыдаан».
Март 18-те, Тыва Республикада, бадылаашкынның түңнелдери чуртта эң бедик – 93,66 хуу болганын сагындыраал. Путин дээш – 91,98 хуу болган.
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң бодалы-биле алырга, бедик үре-түңнелдиң кол чылдагааны – соңгукчуларның быжыг туружунда. 2018 чылдың соңгулдаларының кол онзагайы – Россияны долгандыр бүгү делегей байдалында Путинни сеткилинден деткиир күзелдиинде болган.
Республиканың күрүне эрге-чагырга органнары соңгулдаларның техниктиг үделгезин, доктаамал чырыкты база хөй-ниити чурумун бо соңгулда кампаниязының үезинде хандырганын аппарат хуралында демдеглээн.
Барык шупту муниципалитеттер келиишкин болгаш бадылаашкын түңнелдериниң талазы-биле эң-не бедик көргүзүглерни берген. Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол чаа аргаларны ажыглааны, соңгулдаларның түңнелдеринге идиглиг болган деп санаан.
«Таарымчалыг хоорай хүрээлелин хевирлээри» төлевилел талазы-биле рейтингилиг бадылаашкынны база эрттирген. Соңгукчулар төлевилелдерни ажык-чарлыг, көскү шиитпир-биле хүлээп алгаш, В.В Путинни бедик сагыш-сеткилдиг бадылаарынга идиглиг болган. «Езулуг өг-бүле – найыралдыг хөй Мен-дир» деп төлевилелди боттандырган. Муниципалитеттерниң хөй кезиинге соңгулда бедик көдүрлүүшкүн-биле эрткен. Социал четкилерден ону көрүп болур.
Ындыг болзажок, Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол соңгулда мурнунуң кампаниязында көдүрүлген «аарышкылыг черлерже» онза кичээнгейни углаары чугула деп санаан.
«Чидиг айтырыгларны оюп кааптар эргевис чок. Өскүстерге чуртталга тудуунуң чорудуу, чер-черлерде бюджет ажылдакчыларының шалыңында чөптүг эвес чүүлдер, коммунал ачы-дузаның шынары дээш, өске-даа айтырыглар-дыр. Ооң-биле ажылдап турган болгаш, эки билир бис. Соңгулда мурнунуң кампания үезинде оларның эң-не чидии үнүп келген. Чазак база муниципалитеттер боттарының планнарынга болгаш хөделиишкиннеринге ол чидиг айтырыгларны киирип, эдилгелерни кылыр ужурлуг» - деп, Шолбан Кара-оол демдеглээн.