22.01.2018
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол аныяктарның бот-идепкейиниң эң көскү түңнелдерин «Спортчу элита» байырлыг кежээ ышкаш чылдың-на эрттирерин саналдаан. Республикада Аныяктарның бот-идепкейиниң чылының байырлыг хаашкынында киришкен аныяктар ол саналды диңмиттиг адыш часкаашкыны-биле деткээн.
Республиканың Национал театры ол хүн аныяктарга калбаа-биле бараалгаан. Таныштырылганың хөй санныг стендилерин ийиги каътта делгээн. "Тываның энерелдиг чүректери» хөй-ниити организациязының активчилери хемчегниң киржикчилерин уткаан. Оолдар-биле ужуражып, чедиишкиннерни күзеп, тураскаалдыг хөрек демдээн ап болур. Организацияның ажыл-ижин тиилекчиниң диплому-биле үнелеп, «Чылдың эки турачызы» деп статуэтканы тывыскан.
"Тыва – эрес-дидим чоруктуң девискээри" губернатор төлевилелиниң «Эрес-дидим чорук школазындан» шокар хептерлиг оолдарның көрүжү шыңгыы. Оолдар чепсекти адырып-чыырынга мергежээн, күш-шыдалының белеткели эки, черден иттинеринге, олуруп-турарынга бодунуң күжүн шенеп көөрүн аалчыларга сүмелеп турганнар.
Волонтер эмчилерниң 2017 чылда эгелээшкиннери хөйге билдингир. Таныштырылга кезээнде Тываның Кадык камгалал яамызының Аныяк специалистер чөвүлели-биле кады эң-не көскү киржикчилер болган. Бирги эмчи тайылбырларын берип, хан базыышкынын хынап, бестерге УЗИ шинчилелдерни кылып, диш эмчизини4 сүмелерин берип, өске-даа ачы-дузаларны организастаан.
Дээди Хуралдың спикери Каң-оол Даваа аныяк эмчилерниң хайгааралы-биле, чаа төрүттүнген чашты шын чөргээринге мастер-классты эрттиргени солун. Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол аныяк эмчилерниң санал-оналдарын база хөй-ниити ажылдарының түңнелдерин улуг кичээнгей-биле дыңнап, оларның бот-идепкейлиг чоруу дээш өөрүп четтиргенин илереткен. Ынчангаш ол кежээ «Чылдың эгелээшкини» кол номинацияның тиилекчизиниң дипломун база бир тураскаалдыг статуэтканы Тываның Кадык камгалал яамызының Аныяк специалистер чөвүлелиниң алганы чөптүг.
Тываның аныяктарында чогаадыкчы эгелээшкинер хөй дээрзин байырлыг хемчегниң киржикчилери бадыткаан. А. Чыргал-оол аттыг Кызылдың уран чүүл колледжизиниң башкылары база студентилери өңгүр-чараш ажылдарны делгээн. Ол дээрге чураан чуруктар, бижутерия, чонар-даштан чазаан чүүлдер болгаш өске-даа кылыглар-дыр. Кызылдың уран чүүл колледжизиниң студентизи Анай-оол Ендан 2017 чылда, Дубайга WorldSkills делегей чемпионадынга «Даштан чазаныр ажылдар» хевирге киришкен. Ынчангаш Анай-оол ол кежээ Тываның Баштыңын бодунуң колледжизиниң стендизиниң баарында эвес, а «WorldSkills» аныяк профессионалдар» национал чемпионаттың таныштырылга стендизиниң чанынга уткаан. Анай-оол Енданның үлегери аңгы-аңгы профучилищелерде ажылчын мергежилдерде өөренип турар өске оолдарның хей-адын көдүрген.
Анна Салчактың пөс-таавыдан уругларга чогаадыкчы ажылдары - вигвамалар, уруглар оруннарынга өңгүр, чымчак кыдыглар, адын бижээн сыртыктар бир онзагай. Тываның Баштыңы Анна-биле чугаалажып тура, республикада даараныр бүдүрүлге катап тургустунуп турарын чугаалаан. Тываның Чазаа-биле керээ чарып алган "БТК групп" российжи холдинг тус черниң даараныкчыларының деңнелин аңгы демдеглээн. Амгы мастерлер дыка тывынгыр, чогаадыкчы, соцчеткилерде арыннарында боттарының ажылдарын көргүзүп, арга-дуржулгазын солчуп турар болгаш, ол ажыл-херекке күзелдиг кижилерниң сонуургалы улуг чадап чок. Уран-шевер Тана Сат хөмден эки шынарлыг сумкаларны даарап турар, оон аңгыда ооң херээжен кижилерге хептерин база көргүскен.
Таныштырылга шөлдериниң ол чүгле чамдыызы-дыр. Хоорайның активчилеринден аңгыда, кожууннардан аныяктардан база ол кежээде хөйү-биле келген. Эрзинчилер 2017 чылда боттарының девискээрлерин чаагайжыдып алганнар. Чижээ, алдарлыг мөге Арзылаң Күдерекке тураскаалды туткан.
«Аныяк өг-бүлеге кыштаг» губернатор төлевилелиниң киржикчилериниң стендизи онзагай черни ээлээн. Аныяктарның Бот-идепкейиниң чылын хагган хемчегде Чимис Сырат өөнүң ишти-биле киржип келгеннер. Тываның Көдээ ажыл-агыйы Тес-Хем кожууннуң Шуурмак суурдан аныяк малчынның идепкейжи туружун демдеглээн. Республика Баштыңы кыштаглаашкын кайы хире эрттип турарын сонуургап, аныяк өг-бүлеге чедиишкиннерни күзээн.
Национал театрның улуг залынга байырлалдың Аныяктарның бот-идепкей чылын хагган кезээ болуп эрткен. Кежээниң эң-не онзагай хемчээ - «Чылдың эгелээшкиннери» мөөрейниң тиилекчилерин шаңнап-мактаары-биле доозулган. Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол биле Дээди Хуралдың спикери Каң-оол Даваа дипломнар болгаш тураскаал статуэткаларны тывыскан. "Чоннуң оолдары" шимчээшкин «Амыдыралдың кадык овур-хевири» номинацияга тиилээн. "Социал сайгарлыкчы чорук" номинацияга Шагаан-Арыг хоорайда «Знайка» уруглар сайзыралының төвүнүң удуртукчузу Чаяна Чамбал шылгараан. "Чылдың тулган социал төлевилелинге" "Хатико" төлевилел төлептиг болган. Ооң удуртукчузу Анна Мурыгинага дипломну тывыскан. "Техниктиг чогаадылга адырында инновация" номинацияга Тываның күрүне университединиң интеллектуалдыг өнчү болгаш технологиялар трансфери килдистиң эргелекчизи Чингиз Ховалыг шылгараан. Иркутск хоорайда тыва чаңгыс чер-чурттугларның бөлүүн эки ажылдыг тыва студент чаңгыс чер-чурттуглар демнежилгези кылдыр чарлаан. Каттыжыышкынның президентизи Сайзана Седен-Дамбага шаңналды тывыскан. «Культура болгаш уран чүүлдүң хөгжүлдезинге үлүг-хуузу» номинацияга "Медээ-Хаан" төлевилел тиилээн. Ансамбльдиң удуртукчу Байлак Монгуш дипломун алган. «Тываның чүректери» төлевилелдиң удуртукчузу Орлан Узум "Аныяктарның Тыва-Медиазы" номинацияга тиилээш, дипломну алган. "Тыва - эрес-дидим чоруктуң девискээри" номинацияга Чаян Чымбаның удуртканы «Эрес-дидим чоруктуң школазы» төлевилел шылгараан.
«Чылдың эгелээшкини» номинацияга Тываның Кадык камгалал яамызының Аныяк специалистер чөвүлели, а «Чылдың эки турачылары» номинацияга "Тываның энерелдиг чүректери» тиилекчи болганын сагындыраал.
Россияның элээди оолдар, уруглар төвүнүң специализи Эртине Кууларга, Аныяктар яамызының кол специализи Айдың Монгушка, Чадаананың 1 дугаар ортумак школазының директору Буян-Билэг Ооржакка, Перинаталдыг төптүң УЗИ эмчизи Кармела Хайбыга, "Тувинская правда" солун редакциязының чурук каасталга килдизиниң эргелекчизи Виктория Лачугинага Аныяктарның бот-идепкейиниң чылында социал ужур-дузалыг төлевилелдерде чедиишкиннери болгаш идепкейлиг киржилгези дээш Тыва Республиканың Баштыңының Өөрүп четтириишкинин чарлаан.
"Шолбан Валерьевич, эрткен чылын аныяк журналистер-биле ужурашкаш, "Тываның аныяктары" солуннуң редизайн төлевилелин деткээниңер дыка өөрүнчүг болду. Журналистикада боттарын шенеп чоруур школачылардан баазаны хевирлеп алган бис. Эрткен чылын оларның чамдыызы журналистика факультеттеринче дужаап кирип алган. Бо чылын "Тываның аныяктары" солуннуң 85 чылдаан юбилейи. Силер-биле ужуражылгада чугаалашкан ажылывысты уламчылап, шупту бодалдарывысты боттандырар бис» - деп, Виктория Лачугина чугаалаан.
Эки турачының болгаш волонтернуң чылынга эстафетаны дамчытканы уттундурбас кылдыр арткан. Эстафетаның им-демдээ чүрек болган. Эки турачы болгаш волонтер кижиниң ылгавырлыг мөзү-бүдүжү - энерелдиг чүрээнде болгаш экииргек сеткилинде деп аныяктар санап турар.