Тываның Чазааның кежигүннери Чаа чылдың дыштаныр хонуктарында аныяк малчыннарга четкеннер

 «Январьның бирээде Таңдыда кыштагжыларга чордум. Малчын турлагже орукту база одар-белчиирни далбыйлаар болза эки деп дыңнаан кижи мен. Чагырга даргазы Алик Кертик-оолович Монгуш дарый дүрген хөделип, кожуунунда өске аныяк малчыннарын база эргээн болду. Байдал ажырбас-тыр, эр-хейлер! Сеткилимге кирди» - деп, Тываның Баштыңы социал четкилерде бижээн.  

Регион баштыңының оралакчылары, сайыттар, албаннар болгаш ведомстволар уудуртукчулары база малчыннарга аалдап четкен. Тыва Республиканың Өөредилге болгаш эртем яамызының ведомствозу - Тываның көдээ ажыл-агый техникуму малчыннаар деп шиитпирлээн аныяк өг-бүлелерге көдээ ажыл-агыйын чорударынга ажыктыг арга-сүмелерни ажылдап белеткээн. 

Өөредилге болгаш эртем сайыды Татьяна Санчаа январь 7-де, Таңды кожууннуң Бай-Хаак суурнуң чоогунда турлаглыг аныяк малчыннар Мерген биле Белекмаа Оюннарның өг-бүлезинге чораан. 2016 чылда Оюннарның өг-бүлези 200 баш төрүүр хойну алгаш, эрткен чылын малының бажын 100 башка көвүдеткен. Бо чаа чылда дөрт дугаары болур бир хураган январь 7-де төрүттүнген. Апрельге чедир 20 хире хураганны алырлар. Тываның көдээ ажыл-агый техникумунда боозадылга лабораториязының ачы-дузазын алырын сайыт малчыннарга сүмелээн. 

Өг-бүлениң баштыңы, 23 харлыг эрес-кежээ малчын Мерген Оюн мал ажылы дыштаныр, байырлал хүннери деп чүве чок, ындыг-ла амыр эвес иш дээрзин чугаалаан. Аныяктарның планнары-ла хөй: кыштаанга чунар-бажың, гараж тудар, шөлүнге сула тарыыр. Эрткен чылын кокай хөй болгаш, арай берге болганын, ам шылгалда дужаагаш, боо садып алыр деп турарын өгнүң ээзи чугаалаан.  

Суурларда ажыл чок чорукту чавырылдырар сорулга-биле «Аныяк өг-бүлге кыштаг» губернатор төлевилелин Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол 2016 чылда саналдап үндүргенин сагындыраал. Ук төлевилел экономиктиг болгаш социал ужур-дузалыг. Көдээ суурларда аныяк өг-бүлелерге-ле 200 баш төрүүр хойну дамчыдып бергеш, кыштагны тутчуп бээри төлевилел чорудуунда көрдүнген. 2016 чылда ындыг өг-бүлелерниң саны чүс ажыг болган.  

Губернатор төлевилелиниң негелдези езугаар, 2018 чылда киржикчи бүрүзү бодунуң коданындан 200 баш хойну төлевилелдиң фондузунче дамчыдар, ону дараазында киржикчилерге дамчыдар ужурлуг. 2022 чылга чедир ынчаар уламчылаар. ТР-ниң Көдээ ажыл-агый яамызының санааны-биле алырга, ол үе дургузунда малдың баш саны 6 катап өзүп, 21,2 муң баш турганындан 138 муң баш чедер ужурлуг.