15.11.2016
Ыраккы малчын турлагларже ачы-буян дузазын, аъш-чем аймаан чедирер ажылдар Тыва Республиканың девискээринде уламчылап турар.
Сөөлгү үш хонукта Хамааты камгалал болгаш онза байдалдар агентилелиниң камгалакчылары Санчыы-Бут, Чазы-Баары, Узун-Кара, Өртең-Өдек, Хаялыг-Даг база Талдыг-Адыр деп черлерде малчын турлагларже чедер оруктарны хол-биле аштап, арыглааннар. Кыштагларда мал чеми колдуунда бар, боттарының күжү-биле кажаа-хораазын аштап, септелгезин кылып турар болган. Камгалакчылар малчыннарга аъш-чемни, чылыг хептерни болгаш хол-хаптарны чедирген.
Кызыл-Даг сумузунуң эң ырак чери - Үзүк-Кырыда 69 харлыг Чечекмаа Успун бодунуң кыштаанда 919 баш шээр, 9 баш бода малын тудуп турар. Камгалакчыларның күжү-биле Кызыл-Даг сумузунуң Саамчыыр-Ужу деп черде кыштагже малчынны малы-биле кады көжүрген.
Тыва Республиканың Кадык камгалал яамызының даалгазы езугаар, республиканың эмнелге албан черлериниң Кызылдан эмчилер бригадазы Бай-Тайга кожуунда ажылдап турар. Кожуун девискээринге ажылдап турган бирги бригаданы эмчилерниң ийиги бөлүү солаан. Ол-ла черлерде Барыын-Хемчик кожууннуң дүрген эмчи дуза бригадазы база ажылдап турар. Кара-Хөл суурга чедир оруктуң харын аштаан, эм-таң четчир, ындыг-ла улуг бергедээшкиннер амдыызында чок.
Тываның Орук-транспорт яамызы малчын турлагларже оруктарны аштаарынче «Восток» КХН орук организациязынга хамааржыр Т-170 бульдозерни хаара туткан. Регионга хамааржыр азы кожуун чергелиг «Кара-Хөл суурже чедер орук» (0-000 км – 73-000 км) аштаттынган. Оруктуң 0-000 км – 50-000 км-ин алгыдып, кыдыгларын тырттарында 1 автогрейдер, 1 бульдозерде 3 кижи ажылдап турар.
Бай-Тайга кожуунда агаар-бойдустуң таарымча чок байдалындан тургустунган уржуктарны чайладырынга дуза кадарынче хаара туттунган волонтерларны «Кызыл – Ак-Довурак - Тээли» автомобиль оруунга дажыыры-биле 40 олуттуг Гранберд маркалыг автобусту сайгарлыкчы кижиден хөлезилээн.
Ноябрьның 9-тан 11-ге чедир Агентилелдиң болгаш республика төвүнүң 10 ажылдакчызы Бай-Тайга, Барыын-Хемчик база Сүт-Хөл кожууннарга сургакчылаан. Бай-Тайга кожуунга сургакчылаашкын үезинде, ук кожууннуң Өг-бүлеге болгаш уругларга социал дуза чедирер төвүнүң ажылдакчылары-биле демнежип, хар аштаар ажылдарга дузалашканнар.