Кызып ажылдаалыңар, чонум!

Апрель 23-те үнген № 48 «Шын» солунну номчуп олургаш, «Сузувусту кудулатпазын!» деп эгелиг чүүлге, ында боттарының бодалын илереткен улуска долузу-биле катчыр-дыр мен. Yезинде НТВ-ге болган дамчыдылганы көрбээн болгаш бо чүүлдү номчааш, хорадап, хомудап-даа олурдум. Арыг агаарлыг, чараш бойдустуг, байлак Тывавысты бүгү делегейге көргүскени аажок хомуданчыг-дыр. Ол дугайында дамчыдылганы кылган улус чогуур черлерге тайылбырны берген турган болза эки деп бодаар мен. Чамдык кижилерниң кудумчуларга «ушкулап» калган чыткылаарын, бөлүглежип алгаш, эзирик чоруурун, эрткен-дүшкен кижилерден пиво өртээ дилеп, арны-бажы ыжык, эриннери дөрбейжи берген чорууру дыка көскү. Чер болганда, контейнерлер чушкуп, оон та чүнү дилеп турар чүве, ындыг кижилер база бар.

Арагалаашкын колдуунда пиводан болуп турар. Ооң өртээ чиик болганда, демнежип тургаш, садып алгаш, «ушкужеге» чедир ижип алыр. Садыгларга пиво садарын шуут хоруур болза эки. Кудумчуга улуг эзирик чоруп турар кижилерни торгаал орнунга, кудумчу богун аштадыр болза оон дээре. Чамдык бажыңнарның чурттакчылары богун кудумчуже үндүр октап, өске херимнер дооразынче төгер, ындыг чон хоорайда хөй. Оон аңгыда, хоорай чүгле Ленин, Кочетов кудумчуларындан тургустунмаан болгай. Ынчангаш хөй-ниити организациялары, херээженнер чөвүлелдери, санитар-эпидемиологтуг хайгаарал албан чери, полиция демнежип, бо бүгүже кичээнгейни угландырып, хемчеглерни алза эки. Ырадыр-даа барбайн, төп рыноктан үнгеш, Пролетарский кудумчузунга четкеш, «Престиж» садик чоогунда бок төгер чер бар. Ынаар бок төгерин хорааш, аңаа уруглар ойнаар чер кылыр болза тааржыр. Шывыглыг рынок баарында, хөй машина турар черде ногаа, кат-чимис, тыва чемнер, картофель, капуста садып турар. Ону санитар-эпидемиологтуг албан чери хынап турар бе? Чон доозун-довурак, бензин сиңген аъш-чемни садып чип турар.

Хоорай шуут арыг апаарынга чедир албан черлериниң удуртукчулары ажылдакчыларын дигии-биле шефтедип, хевир киирип, өскээртен келген кижилер кочулавас, харын-даа магадаар кылдыр ажылдаалыңар, чонум! Кайгамчыктыг чараш, байлак Тывавыстың адын черле бужартатпайн көрээлиңер. Арагалаашкын-биле хоорай, суурлар демисежир болза эки-дир.

Х. Донгак.