Тываның Баштыңы школа-интернаттың башкыларын өскүстерге багай чүүлдер чугаалаарының орнунга, үлегерлиг эки чижектерге өөредирин кыйгырган

  Регионнуң удуртукчузунуң келирин кым-даа манаваан. Ол школага кирип келгеш, шыпшыңны үревези-биле, класстарны аяар бакылап көрген. Чылыг-чырык-даа болза, өөреникчилери даштыкы хевин ужулбаан, арнын эмчи масказы-биле дуглап алган башкылыг, бир класс бар болган. Чүү болганын тодарадырга, соокка алыскан башкы, удуртулганың негелдезин херекке албайн, өөреникчилерин чылыг хевин кедип алгаш, кичээлге келирин дужааган болган. 

  Школаның бир чартыы аажок изиг-даа болза, ол кабинетте агаарның температуразы чүге кудузун тодарадыры-биле бодунуң бирги оралакчызы Владимир Фалалеевче долгааш, өөредилге яамызының удуртулгазы-биле ону дарый шиитпирлээр онаалданы берген.

 Өөреникчилерин соок класстан дораан өскээр көжүрерин башкыдан дилээн. Ол үеде коңга эдипкен. Чапсарда элээди оолдар Тываның Баштыңын көрүп кааш, «Экии, башкы!» деп хол тудуп, мендилешкеннер. Хостуг үезин спортчу белеткелдер-биле кады эрттирер бичии өңнүктерин доозукчу класстан тып алгаш, куспактанчыпканнар. Парта артынга олурупкаш, шылгалдаларга белеткел кайы хире чоруп турарын башкы-биле чугаалажыр бодаан. 13 доозукчунуң ийизинге хамаарыштыр башкы хөйнүң мурнунга-ла шүгүмчүлелди эгелээн.

 «Дуу одуругда, чаа келген доозукчу дыка багай өөренир, кичээлдерге база келбес. Өөренир күзел шуут чок. Школага көрбес-тир бис. Чүгле акызын көөр бис. Өске бир өөреникчи СИЗО-да» - деп, башкы эгелээн. Оолдарның шимээни чидип, баштарын халайтыпкан. Ол үеде Шолбан Кара-оол башкыны үзе киргеш, бодунуң өөреникчилерин хөйнүң мурнунга ажык-чарлыы-биле ынчаар шүгүмчүлевезин дилээн.

  «Мында өске оолдар база бар болганда, СИЗО дугайында хадыкшыл-биле чугаалап турарыңар ол? Оолдарга багай чүүлдер чугаалаарының орнунга, өттүнер кылдыр эки чижектерни көргүзерин силерден диледим» - деп, Шолбан Кара-оол бодунуң туружун илереткен. 

 «Оолдар, силерниң келир үеңер чүгле силерден хамааржыр дээрзин билип алыңар. Бо каш айларда шылгалдаларга белеткел чугула херек. Ону шыдаарыңарга бүзүрээр мен! Шыдаар силер аа?» - деп айтырарга, оолдар шупту чөпшээрешкеннер. 

 Школа-интернаттың библиотеказында бойдус, литература, ортаакы вектерниң төөгү номнары чедишпези база билдинген. Оон аңгыда бурунгу тыва чер дугайында «Урянхай. Тыва дептер» деп чеди томнуг эртем болгаш чырыдыышкынныг номнар-биле республиканың шупту школаларын хандырар даалганы бүдүн чартык чыл бурунгаар берген-даа болза, албан-биле ол номну чогуур санныг кылдыр катап парлаан-даа болза, ону Өөредилге болгаш эртем яамызы күүсетпээн болган. 

  Республиканың Баштыңы школа-интернатта четпестерни чайладырын негээш, бодунуң блогунда мынча деп бижээн: «Школа-интернат мээң онза кичээнгейимде. Оолдар канчап турарын хынап чордум. Өөредилгеже шымныккан, эр-хейлер. Хүндүлээчел, ажык-тырлар. Бир өрээлдерде дунааргай, чамдыктарында сериин боорга, В.А. Фалалеевке чүге ындыызын дүрген сайгарар даалганы бердим. Өөреникчилерни соок черге олурбайн, чылыг класстарже көжерин сүмеледим.

 Библиотеканы өөредилге номнары-биле четчелээр херек. 6 класстың чамдык номнары чедишпес-тир. 

 Эң кол чүүл – бир башкының мээң мурнумга кылганы ышкаш, өөренип шыдавазы дээш өскүс уругларны кончаан ажыы чок. Ооң орнунга уругларның хей-адын көдүрүп, эки үлегер-чижектерге кижизидер херек. Улуг класстың оолдарынга чүгле бурунгаар чүткүлдүг болуп, шылгалдаларга эки белеткенирин күзедим. Моон соңгаар амыдырал-чуртталга чүгле кижиниң бодундан хамааржыр! Ону олар шыдаарынга бүзүрээр мен. Интернатка доктаамал кээп турарымны оолдарга аазадым».