Тываның Баштыңы: Терапия корпузунуң тудуун доозарын 2016 чылда федералдыг бюджетче киирген

 Декабрь 11-де Дээди Хуралга Айыткалында ооң дугайында Тываның Баштыңы дыңнаткан: 

  - Кадык камгалалынга хан эргилдезиниң аарыгларындан өлүп-хораар чорукту 8,3 хуу кызырып шыдаан бис. Ону хүлээп алдынган организастыг шын шиитпирлерниң болгаш чүрек-дамыр аарыгларын эмнээринге тускайжыттынган болгаш бедик технологтуг эмнелге республика төвүнден эгелээш, кожуун деңнелинге чедир эмнелге албан черлериниң кады ажылдажылганың схемазын тургусканының ачызында чедип алган. «Кадыкшылдың оруу» төлевилел ажылдап эгелээн үеден бээр көдээниң 18 муң чурттакчызын медицинаның бөлүк бригадалары шинчээн, оларның иштинде бичии уруглар 13 муң болгаш 500 малчыннар бар. Ол төлевилел моон соңгаар-даа ажылдаар. 

 Чүрек-дамыр аарыгларындан кижилерниң өлүп хораар чоруу эмнелгелерге өлүр чоруктарны кызырганының түңнелинде чедип алдынган. Ындыг-даа болза, бо талазы-биле байдал ам-даа чидиг. Амыдыралдың кадык хевири, шын болгаш ажыктыг чемненири дээш демиселге күжениишкиннеривисти мөөңнээр ужурлуг бис. Бо угланыышкын талазы-биле чаңгыс-даа сайгарлыкчы эгелээшкинге күрүне деткимчезин көргүспээн дээрзин айтыр ужурлуг мен, чогум ындыг эгелээшкиннер бар. 

 Тус черниң бараан бүдүрүкчүлеринден кадыкшылга ажыктыг аъш-чем продуктуларынга күрүне чагыын тургузарын Кадык камгалал болгаш Көдээ ажыл-агый яамылары-биле кады боттандырарын Экономика яамызынга дагзып тур мен. Тыва амыдыралдың кадык хевириниң девискээри болур ужурлуг. Республикага диета чеминиң объектилериниң четкизи көстүп келири күзенчиг.

 Көдээде медицинага хамаарыштыр алырга, көдээ черже ажылдап үнүп турар ховар мергежилдиң специалистерин деткиирин уламчылаар. Ол сорулгаларга бо чылын 30 млн. рубльди салган, келир чылын база ол хире акшаны бюджетке көөр. Ындыг арга көдээ черже 60 хире эмчилерни ажылдадып чорудар арганы тыпсыр. 2016 чылда «Көдээ девискээрлерниң турум сайзыралы» программа езугаар 5 ФАП-тарны тударын планнаан.

 Президентиниң медицина албан черлериниң четкизиниң ажылын экижидериниң аргаларын эде көөрүнүң дугайында негелдезинче эглип кээр бодап тур мен. Бистиң бир суурдан өскезинге чедир 100 километр, чамдыкта 200 чедип турар республикавыска бо чугула айтырыг. Россияның ортумак нормазын Тываже шилчидери сарыыл чок херек-тир. Ажылдакчылар санын кызырар политикага шыдаар шаавыс-биле удурланып келген бис, оон башка он-он суурлар бөдүүн медицина ачы-дузазын көрбейн, фельдшер безин чок артып каап болур. Регионнарның тургускан айтырыын Владимир Владимирович дыңнап каан, ол дээрге бөдүүн кижилерниң, бичии суурларның айтырыгларын ооң кичээнгейге ап турары-дыр. 

 2016 чылдың январь 1-ден эгелеп чүгле кадык камгалалдың эвес, бюджеттиң бүгү адырының ажылдакчыларының күш-ажылын төлээриниң чаа системазы ажылдап эгелээр. Федералдыг чазактың ол эгелээшкини эмчилерниң, башкыларның ажыл стажын барымдаалавайн ортумак ажыл төлевирин улгаттырып турары ол адырларга аныяк кадрларны быжыглаарынга идиг болур. Бүгү категорияларның ажылдакчыларының, ооң иштинде стажы болгаш дуржулгазы улуг кижилерниң ажыл төлевирин өскертир ажылды харыысалгалыг болгаш бодамчалыг кылырынче удуртукчуларны кыйгырып тур мен. Деткимче төлевирлерни башкарар арганы силерге тыпсып турар дээштиг керээлер силерде бар-дыр, ону эң чөптүү-биле ажыглаар херек. 

 Коллегалар! Күрүне Дума­зының депутадының деткимчези-биле 2016 чылда терапия корпузунуң тудуун кылып доозарының акша-хөреңгизин федералдыг бюджетче киирерин чедип ап шыдаан бис. 440 миллион рубльди тускайлаары көрдүнген. Тудуг ажылдарын 2016 чылдың төнчүзүнге чедир доозар сорулга бистиң мурнувуста салдынган. Ол дээр­ге республиканың кадык камгалалының инфраструктуразын экижидеринге улуг деткимче-дир. Терапия корпузун ажыглалга киирген соонда медицина хандырылгазының ажылының шынарын каш катап улгаттырар, чүрек-дамыр аарыгларын эмнээриниң бедик технологтуг аргаларын шиңгээдип алыр ажылды уламчылаарының аргазын тыпсыр.