Аныяктарның «Евразияның интеллектуалдыг алдыны» шуулганының бирги хүнүнүң түңнелдерин экологтар үндүрген

 Андрей Сапожников, бизнес-төлевилелдери, төлевилелдер удуртулгазы (РМВОК, социал төлевилел, четки төлевилелдери), аргументация теориязы болгаш практика талазы-биле программаларның чогаадыкчызы болгаш башкарыкчызы: 

 - Бөгүн элээн каш чадаларны эрттивис. Бирги ээлчегде, делегей трендилерин сайгарып, тыва заповедниктерниң ажылдакчыларының илеткелдерин дыңнадывыс. Ажыл-агыйжы оюннарны база ойнадывыс. «Тегдер булуду» рольдуг оюнну дыңнакчылар дыка сонуургаан. Оюннуң кол утказы болза, бот-боттарынга экологтуг чидиг айтырыглар талазы-биле сагыш-сеткилин үлежири. Оон 11 төлевилелдиң иштики бөлүктеринге чарглып алгаш, ажылдап эгелээр. Киржикчилер боттарының көрүжү-биле долгандыр хүрээлелдиң чидиг айтырыгларын шиитпирлээриниң оруктарын сайгарганнар. Ынчан бодалдарның бир тускай диалогу тургустунган. Эртен оолдар-биле төлевилел кылыр чымыштыг ажыл хүнү болур. Тывада аныяктар угаанныг, анализтеп билир-дир деп эскердим. Эң-не кол чүве – регионнуң экологтуг айтырыгларынга дыка сонуургалдыг-дыр. Бистиң шөлчүгештиң киржикчилерин ийи чидиг айтырыг дүвүреткен – Кызылдың агаарының хейлии база бокту чок кылыры. Оолдарның курлавыры шыырак-тыр, ону чүгле чогуур уунче киирери - шуулганның сорулгазы ол деп көрүп тур мен. 

 Юлия Верещак, эколог, экотренер, «GREENS» экобюро тускай төлевилелдерниң удуртукчузу, «Заповедник территориязы» төлевилелдиң үндезилекчизи, Россияның, ЮНЕСКО объектилериниң, Соңгу полюс заповедник территорияларынга эртемниң экологтуг суг адааның экспедицияларының киржикчизи болгаш организатору: 

 - Бо хүн элээн үре-түңнелдиг эртти. Киржикчилер эгезинден тура эки сеткил-хөөннүг болгаш, эки байдал бүргээн. Аңгы-аңгы темаларга эксперттерниң илеткелдерин оолдар кичээнгейлиг дыңнааннар. Ынчангаш бодунуң дүжүдүн берген деп бодаар мен. Оолдар шөлчүгеште бодунуң угланыышкынын дыңнап, шиңгээдип, шилип алганнар. Эксперттер шын угланыышкынны берген-дир. Ам төлевилелди кылып кирер бис, түңнелдер үр манаашкынны болдурбас дээрзинге бүзүрээр мен. 

  Татьяна Скурыхина, Сибирьниң эргелеп-башкарылга институдунуң информатизацияның инновация хөгжүлдезиниң талазы-биле директорнуң оралакчызы, экология эртемнериниң кандидады:

 - Шуулганның сорулгалары «Ногаан технологиялар» шөлчүгештиң ажылының бирги хүнүнде күүсеттинген бе дээн туруш-биле үнелекседим. Ону чедип алыр дээш канчаар ажылдааныл. Шуулганның бир кол сорулгазы – киржикчи бүрүзүн экологтуг чидиг айтырыгны анализтээринче хаара тудары турган. Чидиг айтырыгны боду сайгарып, ону шиитпирлээриниң аргаларын тывары. Тьюторлар командазы ынчаар тургустунганын херек кырында көргүстү. Херек кырында боттандырар төлевиледерни чедип алыр дээн шуулганның сорулгазы күүсеттингени ол. 

 Чайзу Кыргыс, ТР-ниң бойдус курлавырлары болгаш экология сайыды: 

 - Эң-не эки үнелээшкиннер. Хүлээп ап турар талага биске, дыка улуг арга-дуржулга солчулгазы-дыр, ону шуулган соонда-даа ажыглаар бис. Арга-дуржулгалыг, бодалдар болгаш эгелээшкиннерни эгээртинмес кулавырлыг эксперттер келген. Янзы-бүрү темалыг дискуссияже аныяктарны уран арга-биле хаара тудуп алырлар-дыр. А бистер, организаторлар, оларның аныяктарны организастаарының арга-дуржулгазын шиңгээдип, хемчеглер эрттирерде албан ажыглаар бис.