Тываның Баштыңы өскелерге үлегер-чижектиг ажылдакчыларга күрүне шаңналдарын тывыскан

   Республиканың чурттакчыларынга үлегерлиг ажыл-чорудулгазы-биле шылгараан кижилерге күрүне шаңналдарын Даа кожууннуң 250 чылынга тураскааткан байырлыг хурал үезинде тывыскан. 

  Шаңнал алган кижилерниң аразында юбилейлиг кожууннуң хоочуннары база эңдерик.  «Буян-Бадыргы» орденниң III чергезин Пюрюна Виктория Кууларовнага тывыскан. Ол Тываның культуразының алдарлыг ажылдакчызы, адырда 52 чыл ажыл стажтыг. Көдээ библиотекарь, көдээ культура бажыңының директору,республиканың Национал музейиниң Чадаанада салбырының эргелекчизи – ооң күш-ажылчы биографиязының долу эвес даңзызы ол. Төрээн кожуунунуң төөгүзүн болгаш алдарлыг чаңгыс чер чуртуунуң дугайында материалдарны чыырын, Чадаанада музей салбырын Буян-Бадыргының ады-биле адаарын ол эгелээн. Виктория Кууларовна «Россия Федерациязының ОБЯ-зы» музей-комнатазын база тургузуп, ында Сергей Күжүгетовичиниң ажыл-амыдыралын өөренип турар. «Виктория Кууларовнаны 2007 чылдан бээр сактыр мен. Ооң эгелээшкини-биле Национал музей «Монгуш Буян-Бадыргы – тыва күрүнениң үндезилекчизи» эртем-практиктиг конференцияны эрттирген. Аңаа М. Буян-Бадыргының политиктиг келдерелиниң дугайында чарлыкты чарга чарлаар аас-кежик меңээ онаашкан. Виктория Кууларовна Орденни эдилээринге төлептиг» - деп, Шолбан Кара-оол демдеглээн. 

 Тураскаалдыг юбилей медальдар-биле Чөөн-Хемчиктиң ийи хоочунун база шаңнаан. Хууда дузалал ажыл-агыйының баштыңы, 56 чыл стажтыг малчын Куулар Дарышмаа Орусовна биле республиканың көдээ ажыл-агыйының алдарлыг ажылдакчызы Куулар Мерген-оол Артыкпаевич. М.Куулар күш-ажылын 1964 чылдың марттан Барыын-Хемчик кожууннуң «Дөң-Терезин» совхозтуң бухгалтеринден эгелээн. Оон Теве-Хаяда «Тыва» совхозка бухгалтерлеп тургаш, 1990 чылда совхозтуң директорунуң оралакчызынче шилчээн. 1994 чылда – зоотехник. 1995-2008 чылдарда Белдир-Шат кооперативтиң удуртукчузу. 2010 чылда чаңгыс чер чурттуглары Чөөн-Хемчик кожууннуң Төлээлекчилер хуралының депутадынга соңгаан.

 «Арыг-Хем» көдээ ажыл-агый бүдүрүлге кооперативиниң даргазы Монгуш Орлан Тараачыновичиге «Тыва Республиканың көдээ ажыл-агыйының алдарлыг ажылдакчызы» хүндүлүг атты тывыскан. Салгал дамчаан малчын, школа соонда «Шекпээр» совхозка малчыннап эгелээн. 1994 чылда сарлык кадарчызының дузалакчызынче шилчээн. Ол үеде сарлыктың баш санын 98 хуу камгалап, мурнакчылар санынче кирген. 2009 чылда «тыва уксаалыг аъттарны өстүрүп азыраар ажыл-агый» деп эрге-байдалды, 2010 чылда «сарлыкты азыраар тускай ажыл-агый» деп шынзылганы ук кооператив алган. 

 «Тыва Республиканың алдарлыг малчыны» атты муңчу малчыннар - Эрзинден Баажай Кара-оол Самбиевич биле Барыын-Хемчиктен Кужугет Сергей Кызыл-ооловичиге байырлыг байдалда тывыскан. 

 2009 чылда Чөөн-Хемчик кожууннуң Начын мөгези, 2013 чылда Чөөн-Хемчик кожууннуң Арзылаң мөгези аттарны алган, сумога делегей чергелиг спорт мастери Куулар Кузечи Алексеевич «Тыва Республиканың Начын мөгези» хүндүлүг атка төлептиг болган. 

 Аңгы-аңгы адырлардан хүндүлүг хоочуннарга хүндүлел бижиктерни база тывыскан. Чөөн-Хемчиктен күш-ажылдың хоочуну, 30 чыл стажтыг көдээ тудугжу, беш ажы-төлдүң ачазы, 12 уйнуктарның кырган-ачазы, үлегерлиг ада Куулар Илья Борбакович; Чадаананың 2 дугаар школазының күш-культура башкызы Ондар Алексей Комбуевич база шаңналга төлептиг болган. Сүт-Хөлден малчын Ондар Чупэштээ Ичин-Норбуевич биле Каа-Хемден малчын Ооржак Надежда Суваковна 32, 34 чылдарны көдээ ишке берген. Тес-Хемден хоочун Чооду Николай Куякпанович 35 чылда зоотехниктеп ажылдаан. 

 Тываның Баштыңы шаңналдар тыпсыр байырымныг езулалды оон-даа бедик үнелел-биле дооскан. 

  Бай-Тайга кожуунда «Ооруг» көдээ ажыл-агый кооперативиниң даргазы, республиканың көдээ ажыл-агыйының алдарлыг ажылдакчызы Сат Макар Ойдуп-ооловичиге «Россия Федерациязының көдээ ажыл-агыйының алдарлыг ажылдакчызы» атты тывыскан. Макар Ойдуп-оолович 2000 чылда «Ооруг» КБК-ны удуртуп эгелээш, көргүзүглерин экижидип, малдың продуктулуг чоруун бедидип, 2014 чылда «чолдак кудуруктуг уксаалыг тыва хой азыраар ажыл-агый» деп эрге-байдалды алган. Төрүүр малдың баш санынга онааштыр чаш мал бажын 100 хуу камгалап ап турар. Сибирь-Ыраккы Чөөн чүкте база Читада эртип турар уксаалыг малдар делгелгезиниң каш дакпыр тиилекчилеринде 15 алдын, 2 мөңгүн, 3 хүлер медальдар бар. Өшкү, хой көвүдедип өстүрер бүдүрүлгелерниң бүгү-российжи рейтингизинде 6425 кооперативтерниң аразындан 18-ки черде. Макар Ойдуп-оолович херек кырында ажыл-ижин эртем шинчилелдери-биле база холбап турар.

  Макар Ойдуп-оолович болгаш өске-даа шаңнал алган кижилерниң күш-ажылынга бедик үнелел дээш чыылганнар диңмиттиг адыш часкаашкыннары-биле байырны чедирген.