Москвага ажылчын сургакчылаашкын үезинде Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг Россияның культура сайыдының бирги оралакчызы Сергей Обрывалин-биле ужурашкан. Ужуражылгада республиканың культура инфраструктуразын хөгжүдеринге хамаарышкан кол айтырыгларны чугаалашканын, регионнуң удуртукчузу бодунуң блогунда дыңнаткан.
Тываның культура адырын деткиир хемчеглерже, ол ышкаш Кызылда болгаш республиканың кожууннарында культура албан черлериниң байдалынче онза кичээнгейни угландырган. Регион сөөлгү чылдарда федералдыг национал төлевилелдер болгаш программаларга киришкеш, көдээ культура бажыңнары болгаш библиотекаларның дээш, культура объектилериниң материал-техниктиг баазазын экижиткен. Ол албан черлериниң дериг-херекселдерин чаартып, оран-саваларын эде кылган. Ындыг болзажок, республиканың культура албан черлериниң көвей кезии амгы үениң негелделеринге дүүшпес болганындан, эде чаартылгалар негеттинип турар.
Владислав Ховалыг 2027-2028 чылдарда капиталдыг септелге программазынче элээн каш объектилер киргенин демдеглээн. Ол ышкаш Сергей Обрывалинниң деткимчези-биле элээн каш чугула объектилерниң капитал септелгезин 2026 чылда чорудар дугуржулга чедип алдынган. Республика девискээринге делегей чергелиг IV сарыг шажын форумун эрттиреринге ол албан черлери киржир болганындан ол чугула херек апарган.
«Чедип алган дугуржулгалар регионнуң культура инфраструктуразын хөгжүдеринге кол үлүг-хууну киирип, Тывада уран чүүл болгаш культураны хөгжүдеринге амгы үениң хүрээлелин тургузарынга дузалаар» - деп, Владислав Ховалыг демдеглээн.
2019 чылдан 2024 чылга чедир «Культура» национал төлевилели-биле Тывада 25 культура бажыңнарын, уругларның 13 уран чүүл школаларын, бир музейни, бир театрны септеп, чаартканын сагындыраал. Кызылда Культурлуг хөгжүлде төвү туттунган, регионнуң хоорай, суурларында 16 модельдиг библиотекалар ажыттынган, үш виртуалдыг концерт залы дериттинген, үш музей эде чаартынган, уругларның үш уран чүүл школалары хөгжүм херекселдерин, өөредилге материалдарын, дериг-херекселдерни алган. Көдээ черлерге 6 автоклубту садып берген.
Президент Владимир Путинниң шиитпири-биле 2025 чылда «Өг-бүлениң үнелиг чүүлдери болгаш культура инфраструктуразы» деп чаа федералдыг төлевилел ажылдап эгелээн, ол «Өг-бүле» национал төлевилелдиң составында кирип турар. Тывада бо төлевилелдиң күүселдези-биле, Ак-Довурак, Бии-Хем, Тожу кожууннарда база үш модельдиг библиотекаларны туткан, Алдан-Маадыр аттыг национал музейниң техниктиг эде чаартылгазын чоруткан, Өвүр кожууннуң Саглы суурнуң библиотеказын база Сүт-Хөл кожууннуң Бора-Тайга суурнуң улусчу театрын септээн.