Тываның эрге-чагыргазы арга-арыг өрттерин болдурбас талазы-биле эң-не чедимчелиг хемчеглерниң бирээзи кылдыр арга-арыгже кирерин хораан шиитпирни узаткан. Бо неделяда республиканың чазаа өртке удур онза чурумну июнь 17-ден июль 7-ге чедир узаткан. Ол шупту республиканың он арга-арыг эргелелдериниң девискээринге хамааржыр.
Онза чурум үезинде арга-арыг органнарындан тускай чөпшээрели чокка хамаатыларның арга-арыг кирерин, арга-арыгга болгаш ооң чоогунга, ол ышкаш чурттакчылыг черлеринге оът-сиген болгаш бок өрттедирин хораан. Арга-арыг девискээрлериниң чоогунда өрегелер ээлери 10 м-ден эвээш чоок черде шөлдү кургаг оът-сиген, кадып каан ыяштар, бок болгаш өске-даа өрттениичел чүүлдерден арыглап аштаар. Бажың чоогунда арга-арыг аразынга камгалал кылдыр 1,4 метр калбак черни чардырар.
Арга-арыг ажыл-агый организацияларынга өрт өжүрер күштерни болгаш аргаларны кезээде белен байдалга тургузарын дужааган. Республиканың чазаа кожуун болгаш суму чагыргаларынга арга-арыгга чадаг болгаш аъттыг хайгааралды организастаарын, амыдырал-хандырылга объектилерниң айыыл чок чоруун күштелдирерин, өрттер дугайында медээлерни дүрген дамчыдарын хандырарын сүмелээн.
Оон аңгыда, эки турачы өртчүлер дружиналарын чыып, чурттакчыларның өртке удур бирги хемчеглерни сагып турарын хайгаарап, ажык суг объектилеринден өрт машиналарынга суг алыр черлерни тургузарын дааскан. Тус чер чагыргалары боттарының арга-шинээн болгаш тус черниң онзагайларын барымдаалап, өртке удур хемчеглерниң болгаш кызыгаарлаашкыннарның албан турар ужурлуг негелделерин немеп ап болур.
Арга-арыг өрттериниң бооп болгу дег айыылы өртке удур онза чурумну узадырының чугулазын айыткан деп, Тываның Арга-арыг яамызы тайылбырлаан. Час эгезинден республикага 54 арга-арыг өрттери болган, эрткен чылга деңнээрге ийи катап хөй. А амгы өрттерниң алган шөлдери эрткен чылга деңнээрге 14 катап хөй: ынчан 3,5 ай иштинде 500 гадан эвээш эвес тайга өрттенген болза, бөгүн ол-ла хире үе дургузунда 7 муң хире га чер өрттенген. Оон аңгыда, 33 өрт кижиниң буруузу-биле хыпкан, ынчангаш арга-арыг камгалаар албан арга-арыгже киреринге кызыгаарлаашкын чугула херек деп санап турар.
Өртке удур онза чурумну үрээн кижилерни илередир ажыл бөгүн кончуг шыңгыы чоруп турарын арга-арыг ажылдакчылары сагындырган. Чер кырын чүгле чадаг эвес, а техниктиг аргалар – самолеттар, дроннар-биле хайгаарап турар. Өрт айыылының сезону эгелээнден бээр 1056 патрульдаашкынче үнген, азы хүнде ортумаа-биле 10 ажыг рейдини кыып турар. Онза чурумну хажыткан 18 таварылганы илередип, буруулуг улуска онааштыр административтиг херектерни оттурган, ында эвээш эвес торгаалдар көрдүнген. Чогуур органнар арга-арыг өрттеринге буруулуг кижилерни илередир дугайында 53 билдириишкинни сайгарып турар.
2024 чылда өртке удур онза чурум 190 хонук, азы апрельдиң 10-дан октябрь 18-ке бүгү сезон дургузунда үргүлчүлээнин сагындыраал. ТР-ниң Арга-арыг яамызының специалистери сезон дургузунда бүрүткеттинген 207 өрттүң чүгле 15-и кижилерниң буруузу-биле үнгенин илереткен. Арга-арыг аажыл-агый ажылдакчыларының чугаазы-биле алырга, арга-арыг өрттериниң статистиказында кижиниң киржилгези-биле 70 хуузу болуп турар. Ынчангаш чамдык кижилерге таарымчалыг эвес-даа болза, арга-арыгны камгалаар онза чурумну ам-даа узадыры чугула деп яамы санаан.