Тывада «Амыдыралга инфраструктура» национал төлевилел шугуму-биле боттанып турар «Таарымчалыг хоорай хүрээлеңин тургузары» федералдыг төлевилелдиң хөй-ниити бадылаашкынының баш бурунгаар түңнелдерин үндүрген. Хөй-ниити шөлдерин чаагайжытпышаан, чоннуң амыдырал-чуртталгазының шынарын бедидери – программаның кол сорулгазы. Республиканың шупту 19 муниципалдыг тургузугларының чурттакчылары – 99 муң кижи – Тывада 2026 чылда чаагайжыдар девискээрлерни шилиир онлайн-бадылаашкынга киришкен. Тываның чурттакчыларының идепкейин федералдыг деңнелге демдеглээн.
«Бистиң республика база катап бедик идепкейлиин көргүскеш, Россияның мурнуку одуруунда 5 регионунуң санынче кирген» - деп, Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг бодунуң блогунда бижээн. – Россияның Чазааның Даргазының оралакчызы Марат Шакирзянович Хуснуллин бистиң чаңгыс чер чурттугларывыстың эгелээшкинин чылыы-биле демдеглээн. Төлевилел Тываның чурттакчыларның төрээн черлериниң, ылаңгыя суурларының чаагайжыдылгазынга улуг сонуургалдыын көргүскен. Чоннуң бадылаашкынынга дузалажып, улуг ажылды кылган волонтерларның ажылын ол онзалап демдеглээн. Шак ол волонтерлар Чөөн-Хемчик кожуунун бистиң республикада чоннуң бадылаашкынының мурнакчызы болурунга дузалашкан. Чөөн-Хемчик рейтингиде өске муниципалдыг тургузугларны мурнап, рекордтуг 17952 үннү алган».
Чөөн-Хемчик кожуунда чаагайжыдылга төлевилелдери дээш бадылаан кижилерниң саны херек көргүзүгден үш катап ашкан: кожуун 5772 үннү алыр ужурлуг. Тываның муниципалдыг тургузугларының аразында ийиги черни 8877 үннү алгаш, Барыын-Хемчик кожуун ээлеп, негелдени ийи чартык катап ажа берген. Бажында үш черниң аразынче Сүт-Хөл кожуун кирген, 4566 кижи 2026 чылда төрээн кожуунунга боттандырыксаан төлевилелдери дээш онлайн-бадылаашкынга үнүн берген, херек үннер санындан 1,5 катап хөй.
Ак-Довурак хоорайда, Каа-Хем, Тес-Хем, Таңды, Бии-Хемский, Тере-Хөл, Мөңгүн-Тайга, Тожу, Чаа-Хөл, Чеди-Хөл, Бай-Тайга, Эрзин база Өвүр кожууннарда чурттакчы чон шупту чаагайжыдылга төлевилелдерин шилээн. Эң хөй чурттакчылыг Кызыл биле Улуг-Хем кожууннар 92 болгаш 70,7 хуу бадылаан. Кызыл хоорай бадылаашкын талазы-биле эң шүшпең болуп, чүгле 13571 үннү алган, ол дээрге херек үннүң чүгле 34,2 хуузу, азы найысылал 39682 үннү бээр турган.
Тываның муниципалдыг тургузуглары протоколдар түңнелдерин Күрүне ачы-дузазының удур-дедир харылзаа порталынга июнь 19-ка чедир салыр ужурлуг. РФ-тиң Тудуг яамызы сан-чурагайларны хынап турар. Эң хөй үннер алган хөй-ниити черлерин 2026 чылда чаагайжыдар.
Апрель 21-ден июнь 12-ге чедир эрткен бадылаашкынга “Таарымчалыг хоорай хүрээлелин хевирлээри” федералдыг төлевилел күүселдези-биле чаагайжыдар объектилер дээш бүгү Россияда 16,5 млн кижи үнүн берген.