Тывада чуртталга тудуунуң хемчээли доктаамал өзүп турар. Чоокку беш чылда Кызылга 10 муң хире квартиралыг 440 муң дөрбелчин метр чуртталга шөлүн ажыглалче киирери планнаттынганын Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг бодунуң блогунда дыңнаткан. Күрүнениң чуртталга инспекциязының 2024 чылдың медээзи-биле алырга, 2021 чылда үлүг киирикчилериниң акша-хөреңгизи-биле хөй квартиралыг чүгле чаңгыс бажың туттунган болза, 2024 оларның саны 64 чеде берген.
Ол өзүлдеге кол идигни чиигелделиг ипотека берген, ооң ачызында үлүг киирилдезиниң дугуржулгазы-биле чуртталга бажыңнарының тудуу хемчээли каш катап шапкынчаанын Тываның Баштыңы демдеглээн:
«Чиигелделиг ипотека Тывада чуртталга тудуунга күштүг идигни берген. Чыл бурунгаар турганынга бодаарга, 2023 чылда республика 172,7 муң дөрбелчин метр чуртталга шөлүн киирип, көргүзүгнү ийи катап ажырган. А 11 бажыңны үлүүн киириштирер керээ-биле туткан – деп, ол бижээн. – 2024 чылда Президентиниң деткимчези-биле 2 хуу чиигелделиг ипотека чээлизиниң программазын Тывага узадырын чедип алган бис. Ажаалга банкызы, «Дом.РФ» банк база Россельхозбанк марттың 18-тен чээлилерни берип эгелээн. Ол банкылар ниитизи-биле 1,7 млрд рубльге 346 керээни чарган».
Тываның Баштыңы 2030 чылга чедир чүгле Тываның найысылалы Кызылга безин 296 хөй квартиралыг бажың туттунарын дыңнаткан. Ол чуртталга фондузунуң чартык кезиин – 4,2 муң квартиралыг 120 бажыңны план езугаар 2026 чылдың төнчүзүнге чедир ажыглалче дужаар.
«Дом.РФ» күрүне компаниязы чылда 2 хуу чиигелделиг ипотеканы республикага 2023 чылда киириптерге, Тывага үлүглүг тудугнуң хемчээли улгаткан. Чүгле чээлиже 15 муң ажыг өг-бүле чагыгны киирген, 2227 өг-бүле ипотеканы херек кырында алган. Ийи хуулуг ипотекадан аңгыда, регионда 3-тен 5,91 хуу чедир ортумак ставкалыг, көдээниң, өг-бүлениң, IT-адыр ажылдакчыларынга дээш, өске-даа ипотека продуктулары ажыглалда.
Чиигелделиг ипотеканың чаа үе-чадазында чуртталга рыногунда 14 тудуг черинден саналдар кирген. Төлевилел декларациязында садыг-саарылгаже 231 муң дөрбелчин метр ниити шөлдүг 183 хөй аалдыг бажыңнарда квартираларны салган. 2887 квартирага садыглажылганы чоруткан. Бо хүнде саттынмаан 1719 квартира арткан (36%). 202 квартирага садыглаашкынны амдыызында ажытпаан.